اقتصاد ۲۴- هوشنگ فلاحتیان، معاون امور برنامه ریزی وزیر نفت اخیرا اعلام کرده است که وزارت نفت از توسعه پالایشگاه‌ها و پترو پالایشگاه‌ها با استفاده از سرمایه مردمی در کشور حمایت می‌کند. پترو پالایشگاه‌ها راهبردی برای بی اثرکردن تحریم‌های نفتی، تغییر رویکرد از خام فروشی به سمت فرآورده فروشی و ایجاد ارزش افزوده بیشتر است.
صنعت پالایش نفت به عنوان یکی از صنایع زیرساختی در توسعه زنجیره ارزش نفت و گاز زمانی می‌تواند دارای اقتصاد جذاب و پایدار باشد که اتصالی معنادار با بالادست و یا توسعه زنجیره ارزش داشته باشد.
این در حالی است که صنعت نفت به دلیل قدمت که باعث فرسودگی می‌شود و همچنین به علت ماهیت عملکرد که ایمنی بالایی دارد، به موضوع مدیریت دارایی‌های فیزیکی توجه ویژه‌ای داشته است. از این رو ضرورت اعمال مدیریت دارایی‌های فیزیکی بیش از گذشته احساس می‌شود و باید در این زمینه فرهنگ سازی صورت گیرد.
کارشناسان بر این باورند که نفوذ نگاه دولتی به مدیریت صنعت پالایش باعث خواهد شد تا پالایشگاه‌ها بر اساس منافع دولتی که غالبا کوتاه مدت هستند به کار خود ادامه داده و نگاه اقتصادی بخش خصوصی بر پالایشگاه‌ها حاکم نشود؛ لذا توسعه و ارتقای پالایشگاه‌ها همیشه با مشکل مواجه بوده است.
خصوصی سازی با پتروپالایشگاه‌ها
در حال حاضر صنعت پالایش نفت کشور به صورت جزیره‌ای جدا مانده از منابع و بازار در نظر گرفته شده است. تجدیدنظر در نظام مالکیت بنگاه‌های اقتصادی پالایش نفت در راستای افزایش بهره وری امری ضروری و اجتناب ناپذیر است.
در همین رابطه سکینه الماسی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس در گفتگو با خبرنگار اقتصاد ۲۴ می‌گوید: تحریم‌های خارجی، صادرات نفت ایران را بسیار محدود و مشتریان نفتی را کاهش داده است، لذا سرمایه گذاری بخش خصوصی در طرح‌های توسعه‌ای و بازاریابی، خرید و فروش محصولات نفتی در پی تبدیل نفت خام به فرآورده‌های نفتی، می‌تواند تا حد زیادی تبعات تحریم را کاهش دهد.
به گفته سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس، باید تضمینی برای بازگشت سرمایه سرمایه گذاران باشد در غیر این صورت هیچ سرمایه گذاری صرف هزینه نخواهد کرد. ایجاد پتروپالایشگاه‌ها یکی از تضامینی است که می‌توانند به راحتی با ورود سرمایه مردمی بازگشت سرمایه را رقم بزنند.
الماسی بر ضرورت احداث چنین پالایشگاه‌ها تاکید کرد و گفت: پتروپالایشگاه‌ها موضوع و طرحی است که می‌تواند شرایط صنعت نفت را احیا کند.
زمان خواب ظرفیت ها نیست
«در حال حاضر و با توجه به شرایط تحریم، دیگر زمان خواب ظرفیت‌ها نیست و باید از این تهدید بهترین فرصت را استفاده کرد.» سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس با تاکید براین نکته و همچنین با اشاره به اینکه طرح افزایش ظرفیت پالایشگاه‌های میعانات گازی و نفت خام در کمیسیون مطرح و مورد بررسی قرار گرفته است، گفت: این کمیسیون سال گذشته طرحی را با نام افزایش ظرفیت پالایشی و پتروپالایشی نفت و میعانات گازی با استفاده از سرمایه‌گذاری مردمی ارائه داد. ظرفیت مردمی و بخش خصوصی در توسعه بهره برداری، اکتشاف و صادرات را نمی‌توان نادیده گرفت، از اینرو کمیسیون انرژی درصدد تعیین و تصویب برنامه‌ها و قوانینی در راستای طرح‌های مشارکتی از سوی بخش خصوصی است.
به گفته این نماینده مجلس، پس از تصویب قانون حمایت از سرمایه گذاری مردمی برای احداث پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها در مجلس و تصویب آئین نامه جذب سرمایه گذاران بخش خصوصی برای احداث پالایشگاه‌ها و پترو پالایشگاه‌های مورد نظر، قرار است وزارت نفت اقدامات لازم را جهت اجرای این آیین نامه اجرایی کند.
الماسی به ذخایر نفتی و ظرفیت تولید نفت و گاز در کشور با ضرورت احداث پالایشگاه‌ها اشاره کرد و گفت: راهکار‌های ضد تحریمی در راستای تقویت این صنعت می‌تواند به غیر از بی تاثیر کردن، اشتغالزایی و رونق تولیدات داخلی باشد.
وی گفت: احداث پتروپالایشگاه، برای مقاوم سازی اقتصاد کشور آن هم در شرایط تحریم، بهترین راه برای جبران عدم فروش نفت و گاز به بازار‌های جهانی است.
سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس با تاکید بر اینکه اگر مسئولان به دنبال اهدافی همچون هدایت نقدینگی به سمت پروژه‌های مولد و رونق تولید هستند باید از پتروپالایشگاه‌ها حمایت کنند، گفت: سرمایه‌های مردمی بهترین پشتوانه حمایت از تولید محسوب می‌شود که قطعا برای توسعه هیچ راهی جزء مشارکت با بخش خصوصی نیست.
تغییر در ترسیم حاکمیتی به صنعت نفت
به گزارش اقتصاد ۲۴، کارشناسان معتقدند راهی جز حمایت از بخش خصوصی باقی نمانده است چراکه نگاه حاکمیتی از سوی دولت امروز دیگر نمی‌تواند پاسخگوی نیاز صنعت نفت کشور باشد.
پالایشگاه‌ها در تمام دنیا از چنان هزینه بالایی برای خوراک برخوردارند که هزینه یک سال خوراک پالایشگاه تقریباً با هزینه سرمایه‌گذاری کل پالایشگاه برابری می‌کند، یعنی پالایشگاه بلافاصله از زمان بهره‌برداری به مدت یک سال می‌تواند کل هزینه سرمایه‌گذاری شده را جبران کرده و تعهدات خود راپرداخت کند.
در کشوری مانند ایران که صاحب ذخایر بزرگ منابع طبیعی، نفت، گاز و انواع معادن بوده و از طرفی با نقدینگی زیاد در جامعه مواجه است این مدل می‌تواند فصل جدیدی در بازار سرمایه کشور ایجاد کند.