از کلیپ‌های انتخاباتی پرحاشیه تا درخواست برای دریافت کمک مالی

 

اقتصاد ۲۴- تبلیغات همیشه یکی از موضوعات پربحث رقابت‌های انتخاباتی بوده است؛ از خرید و فروش رای و اجاره شناسنامه گرفته تا اسپانسر‌های میلیاردی که ردپای حضورشان معمولا تا آخرین روز‌های انتخابات و مجلس مشاهده می‌شود؛ امسال با وجود آنکه حرف و حدیث اصلاح قانون انتخابات مجلس به گوش می‌رسید، اما درنهایت در آخرین روز‌های باقی مانده به یازدهمین انتخابات مجلس موضوع شفافیت هزینه‌های انتخابات در دستورکار بهارستان نشینان قرار گرفت تا حداقل تاحدودی سر و سامانی به وضعیت هزینه‌کرد‌های انتخاباتی داده شود، اما از آنجا که این قانون ۶ بهمن ۹۸ تصویب و ۱۵ بهمن ۹۸ از سوی رئیس جمهور به وزارت کشور ابلاغ شد عملا محدودیت زمان مانع اجرای تمام و کمال این قانون شد.

هرچند وزارت کشور از کاندیدا‌های انتخابات مجلس خواسته تا شماره حساب خود را به وزارت کشور اعلام کنند، اما دیگر این موضوع که اعلام یک شماره حساب نمی‌تواند همه در‌ها را به روی تخلفات و سواستفاده‌های مالی ببندد اظهرمن الشمس است. اول آنکه هنوز با وجود گذشت سه روز از آغاز تبلیغات انتخاباتی سقفی برای هزینه انتخابات مشخص نشده است و از سوی دیگر با اینکه هنوز تبلیغات به اوج خود نرسیده‌است در همین آغاز کار می‌توان حضور اسپانسر‌ها و درخواست‌ها برای دریافت کمک‌های مالی در فضای مجازی جولان می‌دهند آنهم در شرایطی که طبق قانون تازه نفس شفافیت هزینه‌های انتخاباتی باید ۲۰ درصد هزینه انتخاباتی را شامل می‌شد.

شاید از همین روست که ماجرای این انتخابات هم با وجود اجرای نیم‌بند قانون شفافیت هزینه‌های انتخاباتی نمی‌توان با انتخابات‌های گذشته چندان متفاوت باشد چراکه همچنان روزنه‌های فراوانی برای دور زدن قانون، ورود اسپانسر‌های میلیاردی به انتخابات، ردپای پول‌های کثیف، تبلیغات نامتعارف از جنس میتینگ‌های پرهزینه و پهن شدن سفره‌های انتخاباتی و ... به چشم می‌خورد.

یکی از خلا‌های اجرای قانون شفافیت هزینه‌های انتخاباتی آنجا ظهور و بروز می‌کند که برخی نمایندگان در صفحات شبکه‌های مجازی با اعلام شماره حساب برای تبلیغات انتخاباتی از مردم درخواست کمک مالی کرده‌اند؛ مصداق بارز این موضوع «حمید رسایی» نماینده سابق تهران است. «حجت الاسلام و المسلمین حمید رسایی در انتخابات مجلس شورای اسلامی و اعلام آمادگی برخی از علاقمندان برای حمایت‌های مالی از این چهره فعال فرهنگی و سیاسی، از تاریخ ۲۴ بهمن ۹۸ جهت واریز حمایت‌های مالی مردمی اعلام می‌گردد.» این متنی است که رسایی آن را همراه با یک پوستر انتخاباتی در صفحه اینستاگرامش منتشر می‌کند.

البته این درخواست کمک‌های مردمی تنها به کمک‌های مالی ختم نمی‌شود و برخی کاندیدا‌ها مانند «مهدی کوچک‌زاده» که در این انتخابات از حوزه تهران وارد رقابت شده است از حامیانش می‌خواهد که برای او در شبکه‌های اجتماعی تبلیغ کنند. کوچک‌زاده با انتشار پوستر انتخاباتی‌اش در اینستاگرامش می‌نویسد: «اینجانب برای دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی نامزد شده ام. دارای ستاد یا دفتر و نیروی خاصی برای تبلیغات نیستم. چنانچه با توجه به شناختی که دارید من را شایسته نمایندگی می‌دانید و مایلید در این رابطه کمک تبلیغاتی نمایید می‌توانید پست‌هایی را که در این هفته در این صفحه قرار می‌دهم از طریق فضای مجازی و صفحات اجتماعی بازنشر نمایید.» او بعد از این پست ویدئویی از سخنرانی‌ها و رزومه خودش منتشر می‌کند و باز از حامیانش می‌خواهد تا در انتشار این ویدئو به او کمک کنند.

برخی دیگر از کاندیدا‌ها نیز با ارسال پیامک‌های پرشمار و مکرر خواستار فوروارد شدن این پیامک‌ها و تبلیغ مردمی هستند. برخی کاندیدا‌ها حتی پا را فراتر گذاشته و از عناوین مقدس و قسم دادن رای دهندگان هم برای تبلیغاتشان استفاده کرده اند.

هرچند هنوز هم پوستر و بنر نماد تبلیغات انتخاباتی است، اما واقعیت آن است که تکنولوژی و استفاده از شبکه‌های اجتماعی و مانور‌های مدیایی ظهور و بروز بیشتری دارد البته گاهی رفتار‌های پوپولیستی چاشنی این کلیپ‌ها و ویدئو‌ها می‌شود گاهی هم دستخوش تخریب‌ها قرار می‌گیرد البته در این میدان رقابت گاهی هم از این موقعیت برای آشکار کردن ضد و نقیض‌های کاندیدا‌های انتخابات استتفاده می‌کنند.

دو روز پیش بود که با آغاز تبلیغات انتخابات «محمدباقرقالیباف» شهردار اسبق تهران که در کارزار انتخاباتی ریاست جمهوری ید طولایی داشت با انتشار ویدوئویی درباره علت حضورش در انتخابات مجلس گفت. او از فعالیت‌هایش در سپاه، نیروی انتظامی و شهرداری سخن گفت و به نوعی خود را ناجی معرفی کرد. درست یک روز بعد از انتشار این ویدئو «رحمت‌الله حافظی» عضو شورای شهر چهارم تهران که درهمان مقطع منتقد جدی قالیباف بود در ویدئویی انتقادات جدی نسبت به تخلفات شهردرای اسبق مطرح کرد.

در میان کلیپ‌های تبلیغاتی ویدئویی از تبلیغات برای حسن کامران و همسرش نیره اخوان کاندیدا‌های نمایندگی از حوزه انتخاباتی اصفهان در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شد ویدئویی که همراه با یک سرود کودکانه بود و از مردمی بودن کامران و اخوان حکایت می‌کرد.

فیلم افتتاح ستاد یک نماینده مجلس فعلی نیز غوغایی در فضای مجازی برپا کرد؛ مراسمی که اگر شناختی نسبت به کاندیدایش نبود بی‌شک این تصور پیش می‌آمد قرار است در انتخابات ریاست جمهوری شرکت کند. غلامرضا تاجگردون نماینده گچساران یکی از همان کاندیدا‌هایی است که با انتشار ویدئو افتتاح ستاد انتخاباتی‌اش مورد نقد قرار گرفت و حتی حسام‌الدین آشنا با انتشار این ویدئو در صفحه توئیترش نوشت «خدایا تو شاهد باش و رحم کن».

برخی کاندیدا‌های ناشناس هم با انتشار کلیپ‌هایی عجیب و غریب غوغایی را در فضای مجازی برپا کرده اند، کلیپ‌هایی که حتی گاهی تا پای به سخره گرفتن تبلیغات انتخاباتی و اصل انتخابات پیش رفته اند. اشکالی که باید ردپای آن را در نقص قانون و حضور پرشمار کاندیدا‌های انتخاباتی جستجو کرد که پای برخی از آن‌ها به تبلیغات انتخاباتی هم باز می‌شود.

 

با وجود آنکه فعالیت‌های مجازی رتبه اول درتبلیغات انتخاباتی را به خود اختصاص می‌دهد، اما همچنان نتوانسته تمام و کمال جای پوستر‌های انتخاباتی را بگیرد مضاف بر اینکه این روز‌ها این پوستر‌ها با انتشارعکس‌هایی همراه می‌شود که می‌تواند رایی را به سبد کاندیدا‌ها بیاورد مانند پوستر‌های «حبیب‌الله دهمرده» کاندیدای یازدهمین انتخابات مجلس از حوزه انتخابیه زابل که با استفاده از عکس‌های سردار سلیمانی تلاش کرده تا توجه بیشتری را جلب کند.