جَنگ لیست‌ها در اردوگاه چپ و راست

 

اقتصاد ۲۴-اصلاح طلبان از ابتدای دهه ۹۰ از انزوا خارج شدند و برای حضور هرچه پررنگ‌تر در عرصه سیاسی و اجتماعی به تکاپو افتادند که انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۹۲ و حمایت همه جانبه از حسن روحانی آغازی بر پایانِ این انزوا بود. آن‌ها در ادامه این مسیر و در انتخابات مجلس دهم به اوجِ وحدت و همگرایی رسیدند و توانستند زیرلوای شورای عالی سیاستگذاری اصلاح طلبان، لیست فراکسیون امید را ارائه کنند و در بسیاری از شهر‌های بزرگ پیروز میدان باشند.

شرایط، اما در اردوگاه اصولگرایان متفاوت بود. دهه ۹۰ برای آن‌ها جور دیگری آغاز شد. ظهور و بروز جبهه پایداری و خلا جایگاه ریش سفیدی در این جریان جوری به وحدت آن‌ها ضربه زد که انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۲ شاهد چند کاندیدایی در این مجموعه بودیم و اختلافات تا انتخابات ۹۴ و ۹۶ هم ادامه یافت. اصولگرایان که همواره به دنبال رسیدن به وحدت بودند و پرچم وحدت را در هر دوره از انتخابات پیش از هر فرد و جریان دیگری بالا می‌برند، اما در سال‌های اخیر نشان داده اند تلاشی بی نتیجه و در خوشبینانه‌ترین حالت کم نتیجه نسبت به دهه‌های قبل دارند.

انتخابات اسفندماه ۹۸ برای اصولگرایان یک مقطع سرنوشت ساز است، دوری چندین ساله از کرسی ریاست پاستور و حضور کم تعداد در کرسی‌های پارلمانی و شورای شهر آنقدر برایشان سخت آمده بود که اینبار از دوسال پیش تحرکات انتخاباتی خود را با هدف «رسیدن به وحدت حداکثری» آغاز کردند تا شاید با تکیه بر سرمایه رای ۱۶ میلیونی انتخابات ریاست جمهوری ۹۶ از این دوری از قدرت رها شوند، اما حالا چند روز مانده به برگزاری انتخابات نزدیک به ۱۰ لیست از سوی اصولگرایان منتشر شده که نشان دهنده شکست تلاش‌های دو سال آنهاست.

لیست‌هایی که هنوز هم درحال اضافه شدن هستند و این یعنی تلاش‌های شورای ائتلاف به در بسته خورده و حالا قریب به اتفاق احزاب، گروه‌ها و چهره‌های اصولگرا با دلخوری از نحوه عملکرد شورا حرف میزنند و جنگ سرلیستی بین اصولگرایان اتفاق بیفتد. استارت اختلافات و انتشار لیست موازی با لیست شورای ائتلاف را هم همانطور که پیش بینی می‌شد جبهه پایداری زد تا رایزنی‌های پشت در‌های بسته و لابی‌های حدادعادل و نزدیکانش با فرزندان آیت الله مصباح به در بسته بخورد و کار به گلایه‌های علنی و نامه نگاری‌های تند میان غلامعلی حدادعادل و مرتضی آقاتهرانی هم رسید و این دو چهره بدون پرده پوشی از خجالت هم درآمدند، آنقدر که مهرداد بذرپاش به میدان آمد تا بین بزرگان اصولگرا پادرمیانی کند و آن‌ها را به وحدت دعوت می‌کند!

اما این اختلافات و انتشار لیست شورای ائتلاف و جبهه پایداری پایان کار ماراتن لیست‌ها در جبهه راست نبود و تا امروز نزدیک به ۱۰ لیست از اردوگاه اصولگرا رونمایی شده است. غلامعلی حداد عادل از جایگاه رئیس شورای ائتلاف و در توضیح شرایط موجود در جریان اصولگرا، با فرار رو به جلو به وضعیت اصلاح طلبان اشاره کرده و گفته: «در همه اردوگاه‌ها چند دستگی وجود دارد. اگر الان اصولگرایان چند دسته هستند اصلاح طلبان هم همین شکل را دارند، اما همه لیست‌ها هم وزن نیستند و حتی ممکن است که امروز کسی در خانه هم بشیند و لیست ارائه دهد و در فضای مجازی منتشر کند ما فکر می‌کنیم به وحدت قابل توجهی رسیدیم هرچند که این وحدت کامل نیست، اما تلاش ما برای رسیدن به وحدت حداکثری بوده است.»

به غیر از لیست‌های منتشر شده توسط شورای ائتلاف و جبهه پایداری، «جبهه پیشرفت، رفاه و عدالت» که گفته می‌شد به جلسات شورای ائتلاف دعوت نشده هم حساب خود را جدا و اعلام کرد قرار است با لیست اختصاصی خود وارد رقابت شود، لیستی که سرلیست آن مصباحی مقدم از چهره‌های شاخص اصولگراست که راهی به لیست شورای ائتلاف نیافته بو.

از طرفی مداحان هم که به نوعی بلندگوی تبلیغات جناح راست در مراسم‌های مختلف سیاسی و مذهبی هستند، زیر پرچم «منصور ارضی» اعلام کردند که لیست انتخاباتی شان را منتشر خواهند کرد. «جبهه جوانان متحد اسلامی» هم که انتظار داشتند شاهد حضور پررنگ‌تر جوانان در لیست نهایی شورای ائتلاف باشند وقتی دیدند از این لیست آبی برای آن‌ها گرم نمی‌شود، به فکر انتشار لیست خودشان افتادند و تحت لوای لیست «یاس» که مخفف «یاران انقلابی؛ سلام» است، وارد میدان شدند.

لیست دیگری هم که تاکنون از مجموعه اصولگرایی بیرون آمده، لیست جبهه جهادگران ایران اسلامی با سرلیستی و حول محور سید محمد حسینی، وزیر ارشاد محمود احمدی نژاد بوده است. جبهه مردمی نیرو‌های انقلاب هم با سرلیستی قالیباف لیستی دیگر را منتشر کرده تا بازار لیست‌های اصولگرایان شلوغ‌تر شود و اختلاف میان اصولگرایان بیشتر به چشم آید.

به هرترتیب همچنان می‌توان انتظار داشت که طیف‌های دیگر اصولگرا لیست جدیدی ارائه کنند. حالا که بیرقِ وحدت آن‌ها زمین افتاده و کاندیدا‌های تایید صلاحیت شده اصولگرا فراوان هستند، ترجیح دادند این رقابت درون جناحی را هرچه داغ‌تر پیش ببرند.

اما سوی دیگر قصه انتخابات چه خبر است و اصلاح طلبان در چه حال و هوای انتخاباتی به سر یم برند؟ اصلاح طلبان که از یک سو در عرصه نام نویسی در انتخابات کمرنگ ظاهر شدند و از سوی دیگر چهره‌های شناخته شده ترشان توسط شورای نگهبان رد صلاحیت شدند، در نهایت به این تصمیم رسید که با لیستی رسمی از سوی شورای عالی سیاستگذاری وارد انتخابات نشود، اما دست احزاب اصلاح طلب را برای انتشار لیست آزاد گذاشت. در نتیجه همین تصمیم بود که ۸ حزب اصلاح‌طلب مردم سالاری، حزب اسلامی کار، مجمع فرهنگیان ایران اسلامی، خانه کارگر، انجمن اسلامی معلمان، مجمع فرهنگیان ایران اسلامی، حزب وحدت و همکاری و حزب آزادی با سرلیستی مجید انصاری لیستی را منتشر کردند، اما این تنها لیست جریان اصلاحات نبود، حزب کارگزاران در اقدامی انتقادبرانگیز از سوی اصلاح طلبان، لیستی مستقل را منتشر کرد.

انتشار لیست «یاران هاشمی» توسط تکنوکرات‌های کارگزاران موجی از انتقاد را روانه آن‌ها کرد. از سویی به این دلیل که نیمی از افراد حاضر در این لیست ناشناخته بودند و از سویی دیگر بخاطر اشتراکات بالای این لیست با لیست ائتلافی، برخی معتقد بودند امکان ائتلاف و همراه شدن آن‌ها با دیگر احزاب اصلاح طلب وجود داشت. انتقاداتی که روز گذشته از سوی سه چهره شاخص این حزب یعنی کرباسچی، مرعشی و محسن هاشمی پاسخ داده شد و تاکید کردند که نباید صحنه انتخابات و سیاست را ترک کرد. آنچنان که کرباسچی صراحتا به منتقدان این حزب گفت: «ما بین تکلیف شرعی و تکلیف انسانی احساس می‌کنیم باید بن بست‌هایی که وجود دارد را بشکنیم. ما نمی‌توانیم مردم را دعوت به حضور در انتخابات کنیم، ولی علی رغم تایید صلاحیت حدود ۷۰۰۰ نفر از واجدین شرایط به دلایل مختلف در عرصه انتخابات حضور نداشته باشیم.»

فضای انتخابات منتظر سومین لیست اصلاح طلبان هم بود، چه آنکه زمزمه‌ها از گوشه و کنار اردوگاه اصلاحات حکایت از آن داشت که یاران صادق خرازی در حزب ندای ایرانیان تصمیم به انتشار لیست مستقل دارند، اما در نهایت بعد از گمانه زنی‌های مختلف بر سر اسامی لیست این حزب، سخنگوی ندای ایرانیان با بیان اینکه لیست جدید انتخاباتی اصلاح‌طلب مشکلی را حل نمی‌کند، گفت: حزب ندای ایرانیان در شهر تهران لیست جدید اصلاح‌طلب ارائه نمی‌کند. با این وجود، اما سومین لیست تحت عنوان «یاران اصلاحات» بازهم با سرلیستی مجید انصاری منتشر شد، لیستی که هنوز مشخص نیست چه طیفی از اصلاح طلبان آن را راهی میدان انتخابات کرده اند. خبر‌های جسته و گریخته طی روز‌های اخیر حتی حکایت از آن دارد که شاید محمدرضا عارف هم یک لیست انتخاباتی منتشر کند، گمانه‌ای که احتمال تحقق یافتن آن بعید به نظر می‌رسد.

 

فضای انتخابات، اما چندان هم در ید کامل راست گرایان و چپ گرایان نیست. حضور پرشمار وزرا و مدیران دولت احمدی نژاد از دیگر نکات جالب این دوره از انتخابات است. لیست بلند بالایی از دولتمردان و مدیران احمدی نژادی برای حضور در مجلس یازدهم نام نویسی کردند و قریب به اتفاق آن‌ها به حضور در لیست شورای ائتلاف چشم دوخته بودند. اما ظاهرا اصولگرایانِ شورای ائتلاف حاضر نشدند هزینه حضور آن‌ها را بپردازند. هرچند نام برخی از آن‌ها در لیست ۹۰ نفره شورای ائتلاف به چشم می‌خورد، اما هیچ یک در لیست نهایی ۳۰ نفره قرار نگرفتند.

آنها، اما کنار نکشیدند و بیانیه‌ای منتشر و اعلام کردند: «در آستانه یازدهمین دوره انتخابات مجلس، جمعی از مدیران خدمتگزار شما در دولت‌های نهم و دهم بر آن شدند ... با شکستن حلقه بسته مدیریتی از طریق تشکیل یک مجلس مردمی، پویا، کارآمد، فساد ستیز و عدالت‌خواه، آن را در جایگاه واقعی خود قرار دهند». نهایتا با انتشار لیستی تحت عنوان «ائتلاف مردم» هم اعلام موجودیت کردند. هرچند برخی چهره‌های تندروی اصولگرا همچون حمید رسایی و مهدی کوچک زاده که به نظر می‌رسد در لیست‌های دیگر جایی نداشتند و روزگاری طرفدار پر و پاقرص احمدی نژاد و تفکرش بودند هم در این لیست حضور دارند.

البته مرتضی تمدن، چهره نزدیک به محمود احمدی نژاد در گفتگو با خبرآنلاین تاکید کرد که «ارائه لیست در تهران یا شهرستان‌ها به نام رئیس جمهور سابق یا به نام دولت‌های نهم و دهم یا بحث ائتلاف و حمایت مستقیم و غیر مستقیم از جریان‌های سیاسی و افراد فعال در انتخابات همگی فاقد اعتبار است.»

در کنار این لیست، برخی چهره‌ها و احزاب نیز در گوشه و کنار اقدام به انتشار لیست انتخاباتی کردند، آنچنان که روز گذشته علی مطهری لیستی با حضور اصلاح طلبان و اصولگرایان و حتی مدیران دولت احمدی نژاد را منتشر کرد و خود را حامی آن‌ها معرفی کرد.

لیست عجیبی نیز از مجموع چهره‌های اصلاح طلب و اصولگرا و حتی پایداری‌ها نیز منتشر شد که منتسب به حزب سبز بود.

باید منتظر دوم اسفندماه ماند و دید سرنوشت انتخاباتی که میدانگاه رقابت بین لیست‌های زیادی شده به چه ترکیبی در مجلس آینده ختم خواهد شد.