سحر گلی‌زاده، اقتصاد۲۴- اخیرا منطقه آزاد چابهار درخواست ایجاد دو آف شور بانک در این منطقه را به شورای پول و اعتبار ارائه کرده است.
آف شور بانک به عملیات بانکی اطلاق می‌شود که توسط یک بانک واقع در منطقه یا سرزمینی غیراز سرزمین اصلی که اغلب جزایر متعلق به دولت حاکم بر سرزمین اصلی به شمار می‌روند با اشخاص غیرمقیم و با پول خارجی و در مقیاس بزرگ انجام می‌شود. هم‌اکنون حدود ۵۷ کشور یا منطقه آفشور اقتصادی در جهان وجود دارد که از این میان می‌توان چین، بحرین، برمودا، جزایر ویریجین، دومینیکا، هنگ‌کنگ، ژاپن، ماکائو، پاناما، فیلیپین، سنگاپور، تایلند، لوکزامبورگ، اروگوئه، سوییس و چند منطقه در آمریکا را نام برد.
حساب‌های بانکی آفشور نیز به حساب‌های بانکی‌ای گفته می‌شود که به هیچ عنوان به آن‌ها هیچ مالیاتی تعلق نخواهد گرفت. با داشتن حساب بانکی آفشور می‌توان نسبت به جابه‌جایی وجوه سنگین اقدام کرد.
اما آیا ایجاد آف شور بانک در ایران جنبه عملیاتی پیدا می‌کند و مفید خواهد بود؟ این در حالی است که ایران در شرایط سخت تحریم‌ها بسر می‌برد و در عین حال در لیست سیاه FATF نیز قرار گرفته است.
از سوی دیگر اخیرا معاون اقتصادی دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی با اعلام کاهش سرمایه اولیه تاسیس بانک‌های برون مرزی در این مناطق از ۱۰۰ به ۵۰ میلیون یورو گفت که این سرمایه برای متقاضیان داخلی و خارجی یکسان است.
اما با همه این امتیازات، این سوال مطرح می شود که آیا این نوع بانک ها می توانند به اقتصاد ایران در شرایط فعلی کمک کنند یا خیر؟
در همین رابطه علی سعدوندی، اقتصاددان و کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با خبرنگار اقتصاد ۲۴ عنوان کرد: هر نوع موسسه مالی اعتباری که به تسهیل روابط پولی و بانکی ایران با خارج از کشور کمک کند، به نفع اقتصاد کشور است.وی افزود: آف شور بانک ها، بانک‌هایی هستند که از لحاظ مقرراتی با محدودیت‌های کمتری مواجه اند؛ بنابراین در بسیاری از موارد سریع‌تر می‌توانند به فرصت‌هایی که در اقتصاد وجود دارد واکنش نشان دهند.
آف شور بانک‌ها قدمی مثبت در اقتصاد ایران
این کارشناس مسائل اقتصادی خاطرنشان کرد: اگر این آف شور بانک‌ها ایجاد شوند قدمی مثبت در اقتصاد ایران برای روابط بانکی است.
سعدوندی اظهار کرد: چندی پیش مقرراتی برای اعطای احداث آف شور بانک‌ها در مناطق آزاد تصویب شده بود، ولی آن مقررات، مقررات محدود کننده‌ای بود و برای همین تاکنون موفق نبوده است. امیدواریم این آف شور بانک‌ها هرچه سریع‌تر تاسیس شوند و به همین ترتیب باید اجازه گسترش صرافی‌ها در کشور داده شود، زیرا شبکه‌های صرافی هم در تسهیل نقل و انتقالات مالی بخش مهمی را ایفا می‌کنند.
این اقتصاددان افزود: اما مشکل این است که زمانی که در لیست سیاه FATF قرار داریم، به نظر نمی‌رسد که موثر باشد مگر اینکه یک نظام دوگانه ایجاد شود که مناطق آزاد تحت مقررات FATF قرار گیرند و بانک‌هایی که آنجا قرار دارند در لیست سیاه FATF نباشند.
بیشتر بخوانید: جزئیات کاهش ۵۰ میلیون یورویی سرمایه تاسیس بانک برون مرزی در مناطق آزاد
وی در پاسخ به سوال که اخیرا بانک مرکزی سرمایه تاسیس بانک‌های برون مرزی در مناطق آزاد را از ۱۰۰ میلیون یورو به ۵۰ میلیون یورو کاهش داده است؛ آیا این مسئله می‌تواند در تاسیس این بانک‌ها در مناطق آزادتاثیر گذار باشد یا مشکل ایجاد این بانک‌ها در ایران به موارد دیگری خلاصه می‌شود؟ بیان کرد: یکی از مهم‌ترین موانعی که در گذشته برای ایجاد آف شور بانک‌ها و مناطق آزاد وجود داشت، حداقل سرمایه بود که موسسات متولی نهاد‌های مالی مانند بانک مرکزی و سازمان بورس اوراق بهادار، چنین رویکردی دارند که سعی می‌کنند از طریق کف سرمایه شرکت‌های پولی و مالی، در بازار محدودیت ایجاد کنند و این اصلا معقول نیست و حتی این ۵۰ میلیون هم زیاد است.
وی افزود: کفایت سرمایه برای بانک تازه تاسیس، مقررات محدود کننده‌ای بوده که با وجود این مقررات تاکنون توسعه فعالیت‌های مالی در مناطق آزاد موفق نبوده است.