اقتصاد۲۴- با اینکه تصور می‌شود شیوع کرونا و اجبار کارمندان به دورکاری موجب رشد و ارتقای استارت‌آپ‌ها می‌شود، اما در عمل استارت‌آپ‌ها نیز متحمل ضرر‌های هنگفتی شده و ناچار به تعدیل نیرو شده اند. البته این امر به حوزه کاری استارت‌آپ‌ها نیز بستگی دارد، استارت‌آپ‌هایی که در حوزه فروش اینترنتی فعالیت می‌کنند اکنون مشکلی ندارند، اما شرایط کنونی حتی سفر‌های بین‌شهری از طریق تاکسی‌های آنلاین، سفارش آنلاین غذا و به طور کلی تقاضا برای خدمات آنلاین را کاهش داده است. در این میان سفر به دیگر شهر‌ها و کشور‌ها هم با چالش ممنوعیت سفر ایرانی‌ها به دیگر کشور‌ها مواجه شده و هم منجر به کاهش چشمگیر سفر به دیگر شهر‌ها به دلیل احتیاط برای کرونا شده است.
مدیرعامل گروه علی‌بابا می‌گوید سال ۹۸ برای کسب‌وکار‌های صنعت گردشگری سال پرتلاطمی بوده است؛ سالی که با بلایای طبیعی آغاز و در پاییز با قطع اینترنت همراه شد. طباطبایی می‌گوید اکنون شیوع ویروس کرونا وضعیت نامشخصی را برای همه رقم زده است: شیوع ویروس کرونا باعث شد درآمد خود را در آستانه ششمین سالگرد تاسیس علی‌بابا، از دست بدهیم.
آمار مبتلایان به کرونا
کیانوش جهانپور، رییس مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت، با بیان اینکه تردد‌ها نسبتا در بسیاری از استان‌ها کاهش داشته‌اند، درباره جدیدترین آمار ابتلا به کرونا در کشور، گفت: براساس یافته‌های آزمایشگاهی از ۲۴ ساعت گذشته تاکنون، ۵۸۶ مورد جدید قطعی ابتلا به کووید ۱۹ در کشور شناسایی شد که متاسفانه از این موارد جدید، ۱۵ تن جان باختند.
او گفت: بر این اساس کل موارد ابتلای قطعی کروناویروس جدید در کشور ۲۹۲۲ و مجموع موارد فوتی آن ۹۲ تن گزارش شده است.
جهانپور با اشاره به افزایش آمار بهبودیافتگان بیماری، گفت: در مجموع ۵۵۲ تن از بیماران نیز بهبود یافته‌اند.
او در این بیانیه دلیل عدم تمدید نیرو‌های خود را اینطور بیان می‌کند:
براساس استراتژی گروه علی‌بابا برای خلق ثروت از طریق توسعه گردشگری و پرقدرت عمل کردن در سال‌های آتی برای عبور از شرایط فعلی ناشی از کاهش ۸۰ درصدی سفرها، با وجود میل باطنی‌مان متاسفانه نتوانستیم امکان تمدید قرارداد ۱۸۲ نفر از ۷۵۴ نفر از همکاران خود را در علی‌بابا فراهم کنیم.
طباطبایی در این بیانیه تاکید کرده است که این تصمیم از سخت‌ترین تصمیم‌های دوران حرفه‌ای ماست.
مدیرعامل گروه علی‌بابا از استرداد ۵۰ میلیارد تومان بلیت خبر داده بود. او در رابطه با ضربه‌ای که ویروس کرونا به صنعت گردشگری زد، گفت: ضربه‌ای که به بازیگران صنعت گردشگری آنلاین خورده به شدت سنگین است و اگر همین امروز هم این ویروس ناگهان ریشه کن شود، تبعات آن به این زودی برطرف نخواهد شد و مدت‌ها گریبانگیر فعالان صنعت گردشگری آنلاین خواهد بود.
ضرر‌های هنگفت استارت‌آپ‌ها طی ماه‌های اخیر
در ماه‌های اخیر و پس از تجربه ۱۰ روزه قطع اینترنت، استارت‌آپ‌های زیادی دست به تعدیل نیرو زده‌اند که بخشی از آن‌ها رسانه‌ای و بخش دیگر رسانه‌ای نشده است. اما در این میان تعدیل نیرو در علی‌بابا را می‌توان دومین تعدیل بزرگ نیرو در یکی از استارت‌آپ‌هایی دانست که «سرآوا» در آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده است. بیشتر از یک سال و نیم پیش، در تابستان ۹۷، دیجی‌کالا اعلام کرد که ۱۷۵ نفر از خانواده ۲۴۱۴ نفری این شرکت را تعدیل می‌کند.
اگرچه تعدیل‌های سال ۹۷ به دلیل افزایش شدید نرخ ارز بود، اما در سال ۹۸ ماجرا متفاوت است. حالا استارت‌آپ‌ها با رکود، بی‌اعتمادی به ثبات اینترنت از سوی سرمایه‌گذاران و البته حالا شیوع ویروس کرونا دست‌وپنجه نرم می‌کنند که هیچ آینده مشخصی برای اتمام این وضعیت متصور نیست. باید دید در پایانِ داستانی که کرونا آغاز کرده، وضعیت کسب‌وکار‌های اینترنتی چه خواهد بود.
استرداد بلیت‌ها از طریق پلتفرم
پیش از این مسعود طباطبایی، مدیرعامل علی‌بابا درباره تاثیر کرونا بر سفارش بلیت گفته بود: براساس پیش‌بینی، چون در فصلی هستیم که سفرها افزایش پیدا می‌کند پس طبیعتا باید میزان فروش ما نیز افزایش پیدا می‌کرد، اما به دلیل شیوع ویروس کرونا بسیاری از سفرها هم از سمت سیستم هوایی کشور لغو شده و هم از سمت خود مسافران با کاهش ثبت‌سفارش مواجه بوده‌ایم. طبیعتا این شرایط ما را با کاهش فروش مواجه کرده است. او گفته بود که در حال‌حاضر شرکت علی‌بابا علاوه بر اینکه با کاهش فروش مواجه شد، با مشکل دیگری یعنی بازگرداندن مبالغ یا استرداد بلیت‌های ثبت شده مسافران از طریق این پلتفرم نیز روبه‌رو است.
طباطبایی از کاهش ۸۰ درصدی سفرها در روز‌های اخیر خبر داده و اعلام کرده است مجبور به تعدیل نیرو شده است. پیش از این نیز اخبار متعددی از ایجاد مشکلات اقتصادی برای استارت‌آپ‌ها در پی شیوع ویروس کرونا منتشر شده بود. بسیاری از کسب‌وکار‌های آنلاین فعال در حوزه گردشگری، تفریحی و سفارش آنلاین غذا در چند روز گذشته اعلام کرده‌اند که با شیوع ویروس کرونا فروش آن‌ها با کاهش قابل توجهی همراه شده است. برخی از این مدیران حتی زیان‌های وارد شده به این کسب‌وکار‌ها در این دوران را بیشتر و عمیق‌تر از خسارت وارد شده در زمان قطعی سراسری اینترنت در آبان ماه اعلام می‌کنند.
لغو سفرها بدون دریافت خسارت
معاون گردشگری به‌دنبال سرایت ویروس کرونا با اعلام «شرایط خاص» برای سفر، مستند به قانون اعلام کرد: کنسلی سفر مشمول جریمه نمی‌شود و وجوه دریافت‌شده باید کامل به مردم برگردانده شود.
در حالی که مرز‌های زمینی و هوایی ایران با کشور‌های همسایه تحت تاثیر قرار گرفته و پرواز بسیاری از ایرلاین‌ها به تصمیم امارات، کویت، عراق، ترکیه، عمان، گرجستان و ارمنستان تعلیق شده است، مسافران زیادی سرگردان شده‌اند و سفر‌های داخلی در آستانه نوروز نیز بلاتکلیف مانده است، معاونت گردشگری روز ششم اسفندماه بخشنامه‌ای را به ادارات کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان‌ها ابلاغ و ساز‌و‌کار لغو احتمالی سفرها را تعیین کرد. همچنین علی‌اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در نامه‌ای به معاون میراث فرهنگی و معاون گردشگری کشور دستور داد: از پذیرش بازدید‌های گروهی در موزه‌ها و مراکز گردشگری دولتی و خصوصی خودداری شود. سکوت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در وضع موجود که وزیر بهداشت و برخی نمایندگان را بر آن داشت تا به جای متولی سفر از مردم بخواهند فعلا مسافرت نکنند، محل سوال بود.
ولی تیموری، معاون گردشگری این وزارتخانه در بخشنامه‌ای با اعلام «شرایط خاص» به اداره‌های میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در استان‌ها ابلاغ کرد: رعایت حقوق مردم و حفظ امنیت و آرامش روانی جامعه به ویژه گردشگران، همواره در زمره اولویت‌های اصلی صنعت گردشگری بوده و خوشبختانه فعالان این صنعت و مدیران تاسیسات گردشگری با رعایت اخلاق حرفه ای، رضایتمندی مسافران و گردشگران را بر سایر ملزومات ارجحیت می‌دهند.
منبع: جهان صنعت