اقتصاد۲۴- انتخابات به پایان رسید و در جریان یک مشارکت ۴۲ درصدی که کمترین مشارکت در ۴ دهه گذشته است لیست اصولگرایان پیروز میدان انتخابات شد؛ با وجود آنکه این مشارکت در مقایسه با انتخابات‌های گذشته تقریبا با یک کاهش ۲۰ درصدی مواجه شد اما با این وجود برخی از اصولگرایان مدعی هستند که بدنه رای آنها نه تنها کاهش نداشته که افزایش هم داشته است. موضوعی که البته «مهدی چمران» از اعضای شورای ائتلاف چندان با این نظر موافق نیست و معتقد است بدنه رای اصولگرایان نسبت به قبل کاهش داشته است.
او البته این کاهش رای را ناشی از عملکرد دولت و مجلس می‌داند. چمران تاکید دارد؛«شورای ائتلاف رابطه‌اش را با نمایندگان مجلس یازدهم حفظ خواهد کرد.»
صحبت از ۱۴۰۰ هم به میان آمد اما برخلاف بسیاری از اصولگرایان که پیروزی در انتخابات مجلس را مقدمه‌ای برای رسیدن به پاستور در ۱۴۰۰ می‌دانند چمران معتقد است؛«انتخابات و رفتار های سیاسی مردم قابل پیش‌بینی نیست.»
آنچه در ادامه می‌خوانید مشروح این گفت‌وگو است :
*****
انتخابات دوم اسفند و مجلس یازدهم تمام شد و اصولگرایان پیروز انتخابات شدند این پیروزی را چقدر سهم کنار رفتن رقیب و رد صلاحیت اصلاح‌طلبان می‌دانید و چقدر سهم کاهش مشارکت مردم در انتخابات؟و چقدر سهم جذابیت لیست اصولگرایان برای مردم؟
انتخابات، انتخابات است و هر زمانی، هر گروه و دسته ای و یا همه مردم با هر تعدادی که شرکت کنند قاعدتا انتخابات رخ می دهد و این یک قانونی است که در دنیا هم با همین وضع جریان دارد. منتهی در کشور ما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و در جمهوری اسلامی همیشه عادت داشتیم که حضور مردم، حضور خوبی باشد و بیشتر از سایر کشورها و خصوصا کشورهای اروپایی باشد که همیشه هم همینگونه بوده است.
ربط دادن کاهش مشارکت به ردصلاحیت ها، بهانه تراشیدن است
البته در انتخابات مجلس و انتخابات شوراها نسبت به انتخابات ریاست جمهوری عموما کمتر شرکت می کنند. در انتخابات ریاست جمهوری بنا به دلایلی مشارکت بیشتر مردم وجود دارد ولی در انتخابات مجلس و شوراها، ما قبلا در همین حد مشارکت هم داشته ایم. اینکه چرا اینبار مشارکت کمتر شد به عقیده من دلیل آن خیلی روشن است: بهانه های مختلف تراشیدن از جمله رد صلاحیت شدن دلیل درستی نیست، این رد صلاحیت همیشه بوده است و شورای نگهبان به قانون خودش پایبند بوده و آن را دنبال کرده است، بنابراین آنچیزی که در مشارکت مردم مهم بود عملکرد ضعیف سیستم اجرایی کشورمان بود؛ برنامه هایی که اجرا شد از جمله طرح بنزین، با گران کردن بنزین بلافاصله همه شاهد قهر مردم بودیم و اگر جریاناتی مثل تشییع جنازه چند ۱۰ میلیونی از شهید حاج قاسم به وجود نمی آمد قطعا میزان مشارکت مردم از این حدی هم که الان شرکت کردند کمتر می بود.
بنابراین عملکرد ضعیف مجلس و قوه اجرایی کشورمان مردم را از آمدن دلزده کرد که در انتخابات مشارکت کنند، گرچه این بایستی برای مردم تبیین شود که تغییر این عملکرد ضعیف و تبدیل آن به یک عملکرد لا اقل قوی تر، لازمه این کار مشارکت مردمی است و با صندوق آرا مشخص می شود و راه دیگری وجود ندارد؛ منتهی به عقیده من وقتی مردم دلزده و نگران و مایوس می شوند و به صندوق های رای پشت می کنند، این یک عکس العمل طبیعی است. در مواقع دیگر هم ما شاهد این رفتار بوده ایم؛ در انتخابات شورای شهر دوم نیز شاهد بودیم مشارکت در انتخابات کاهش پیدا کرد و این کاهش مشارکت به دلیل عملکرد ضعیف شورا و شهرداری در آن مقطع بود؛ در همان زمان دوستانی که در شورا بودند نتوانستند رای خودشان را تمدید کنند. انتخابات مجلس یازدهم هم همینطور بود، شما نگاه کنید در این شرایط که مهمترین لایحه مالی کشور باید بررسی شود مجلس تعطیل است.
نماینده نشده اند که خودقرنطینگی کنند و تلفنی رأی دهند؟
در این شرایط بد اقتصادی بایستی برنامه ریزی اقتصادی و مالی کشور خیلی دقیق باشد اما می بینیم مجلس تعطیل است؛ میشود با به وجود آوردن یک فضای کاملا سالم و امن کار خودشان را انجام دهند، آنها نماینده مردم هستند و نماینده شده اند که در یک چنین شرایط حاد و بحرانی بتوانند وظیفه نمایندگی خودشان را ایفا کنند، نه اینکه بروند و خود قرنطینگی کنند و در مجلس حضور پیدا نکنند، تلفنی رای دهند و یا به هیئت رئیسه و کمسیون تلفیق واگذار کنند.
اینها همه چیزهایی است که مردم را نا امید می کند و هیچ ربطی هم به رد صلاحیت ها و نظایر این ندارد؛ در همین رابطه مقام معظم رهبری هم یکبار گفتند که زمانی که شما انتخاب می شوید، صحبت از رد صلاحیت و .. نمی کنید و زمانی که خودتان انتخاب نمی شوید می گویید بخاطر رد صلاحیت بوده است، در حالی که در همه شهرها به ویژه در تهران کاندیدا وجود داشته است که معرفی شود. متاسفانه باید گفت عملکرد ضعیف سبب شد که مشارکت تا این درصدی که می دانیم (۴۲ در صد در کل کشور و ۲۶ درصد در تهران) کاهش پیدا کند و اگر عملکرد دولت و عملکرد مجلس قوی شود قطعا به این میزان افزوده خواهد شد.
آراء اصولگرایان در انتخابات مجلس افزایش نداشته است
الان عملکرد خوب قوه قضاییه ما مقداری به مردم امید داد، البته این کاهش مشارکت و رای دادن فقط برای اصلاح طلبان و شهرهای بزرگ نبوده بلکه در شهرهای دیگر و به خصوص در جاهایی که محرومیت ها بیشتر بوده و فشار زندگی بیشتری داشته اند آنها هم کمتر آمدند، بنابراین می بینیم آرایی که به سبد اصولگرایان ریخته شد خیلی آرای بالا در حد دوره‌های قبل نبود یا دست کم باید بگوییم افزایشی نداشت و در همان حدود است در حالی که این دوره می توانست بیشتر باشد.
بیشتر بخوانید: ادعای اصولگرایان درباره نتیجه انتخابات
*آقای چمران شما میگویید عملکرد دولت و مجلس باعث این کاهش شد، اما از طرفی دیگر ما نارضایتی های دیگری هم داشتیم ، یعنی هم بحث آبان ماه مطرح بود و هم بحث هواپیمای اوکراینی مطرح بود ، نارضایتی اقتصادی هم وجود دارد، به نظر شما اینها تاثیری نداشت؟
خیر. اینها چیزهایی است که متاسفانه سیاسیون مطرح می کنند و می خواهند به عنوان عامل نشان دهند؛ حرکت آبان ماه همان حرکت بنزین بود، حرکت بنزین حرکتی بود که به یاس و ناامیدی مردم کمک کرد، اما بازداشت فلان و .. یا سقوط هواپیما که ما متاسفانه قبلا هم داشته ایم(انشالله دیگر نداشته باشیم)، حضور مردم در انتخابات به این عوامل بستگی ندارد، ممکن است عده ای چشمشان به جاهای دیگری باشد اما قطعا آن میزان نمی توانند تاثیر فراوانی بر میزان مشارکت داشته باشند.
رای اصولگرایان کاهش داشت
* همیشه اصولگرایان یک بدنه رای سنتی داشتند که در همه انتخابات‌ها این بدنه رای ثابت بوده است با توجه به این موضوع بدنه رای اصولگرایان در این انتخابات را نسبت به دور قبل چگونه دیدید؟ آیا کاهش داشت؟
بله کاهش داشت. من نمی خواهم به تقسیم بندی ها تاکید داشته باشم ولی به طور کلی مشارکت در این دور از انتخابات کمتر از دفعات قبل بود، ما پیش از این وقتی به مساجد و مجالسی عموما می رفتیم شاهد شور و هیجان بیشتری بودیم اما اینبار شور و هیجان کمتری را دیدیم و علت آن را هم در همین مساله است (مساله گرانی‌ها)؛ مثلا بازنشسته‌ای می‌آمد و من جز اینکه در برابرش اشک بریزم کار دیگری نمی توانستم انجام دهم؛ تمامی استدلال‌ها و سیاست خارجی و داخلی می گفت که بایستی شرکت کرد و وظیفه و تکلیف است و عده‌ای بر همین اساس آمدند و رای دادند اما تعداد این افراد مگر چقدر بود؟
جامعه روحانیت به عنوان داور در جلسات شورای ائتلاف بود
*آقای چمران! از یک سال پیش شورای ائتلاف کار خود را آغاز کرد اما در بین راه اختلافاتی ایجاد شد که یک سوی آن جبهه پایداری بود و سوی دیگرش دلخوری جامعه روحانیت مبارز؛ سوال اینجاست چرا شورای ائتلاف به جای آنکه به سمت جامعه روحانیت مبارز حرکت کند به سمت سهم داده به پایداری حرکت کرد؟
این اختلاف سلیقه‌ها همواره وجود دارد، مضاف برآنکه اساسا جامعه روحانیت مبارز هیچگاه لیست نمی‌داد و مستقیما نظری ارائه نمی‌کرد؛ در حقیقت جامعه روحانیت مبارز نقش داور را بازی می‌کرد و به عنوان یک داور در زمانی که اختلافاتی وجود داشت در جلسات حضور پیدا می‌کرد؛ آنها هیچگاه تصمیم نداشتند لیست معرفی کنند و اصلا چنین کاری صحیح هم نبود بنابراین حرکت شورای ائتلاف به این طرف یا آنطرف نبود.
نظرات جبهه پایداری در شورای ائتلاف فراتر از مساله سهم و فرد بود
دوستان جبهه پایداری هم که بالاخره آمدند و آن وحدت را شکل دادند نظراتی داشتند که نظرات آنها نیز فراتر از مسئله سهم و فرد بود چراکه برخی افراد در دو لیست مشترک بودند. یک زمان بود که ما ۱۲ کاندیدا مشترک داشتیم ولی به دلایلی آنها خود را به شورای ائتلاف متصل نمی‌کردند. به هر صورت این اختلافات به شکلی حل شد و ما امیدورایم این وحدت استمرار پیدا کند.
نوشتن تندروی‌ها پای اصولگرایان نه صحیح است نه عقلانی
در دوره‌های قبل تندروی‌هایی صورت گرفت که هزینه آن تندروی‌ها را اصولگرایان پرداخت کردند، به نظر شما بعد از سهمی که به پایداری‌ها داده شد و پیروزی که نصیب این لیست اصولگرایان شد آیا جناح راست این نگرانی را ندارد که در آیند بار دیگر تندروی‌هایی شکل بگیرد که به پای اصولگرایان نوشته شود؟
شورای ائتلاف و نمایندگانی که به مجلس راه پیداکردند ایده‌ها و نظرات مشخصی دارند حال در جامعه گروه‌هایی وجود دارند که رفتارهای خارج از عرف داشته باشند؛ شاید شما هم در فیلم ها دیده باشید در برخی مراسم عزاداری یا زیارت برخی افراد حرکت‌های سخیفی را انجام میدهند که خوشبختانه مربوط به ما نیست اما این کارها برای کوبیدن تفکر ناب اسلامی صورت می‌گیرد؛ یا اقداماتی که داعش انجام می‌دهد این رفتارها را نباید به پای اسلام منطقی و محبت‌آمیزگذاشت البته اسلام‌ستیزانی مانند آمریکا و اسرائیل و ... این کار را انجام میدهند اما کسانی که عقل و درایت دارند این رفتارها را متوجه اسلام ناب نمی‌دانند؛ بنابراین در جامعه ممکن است تندروی‌هایی وجود داشته باشد اما اینکه این تندروی‌ها و کج‌روی‌ها را به پای یک گروه بنویسند نه صحیح است و نه عقلانی.
شورای ائتلاف نمایندگان را کنترل نمی کند اما رصد خواهد کرد
آیا این احتمال وجود دارد که شورای ائتلاف بعد از آغاز مجلس رابطه خود را با نمایندگانی لیست حفظ کند و به اصطلاح نظارتی بر آنها داشته باشد؟
قطعا نمایندگان را کنترل نمی‌کند اما ارتباط میان مردم و نماینده را برقرار خواهد کرد و کارکرد نماینده را رصد خواهد کرد. در این راستا در زمینه علمی رابطه شورای ائتلاف با دخیل کردن دانشگاهیان حفظ خواهد شد و از این طریق به نمایندگان مجلس خوراک اطلاعاتی جهت بهبود و پیشرفت وضعیت داده خواهد شد. مشخصا در خصوص مسائل اقتصادی این اتفاق از قبل شروع شده بود و کارگروه‌هایی از اشتغال و ... تشکیل شد که خارج از مجلس به کار خود ادامه میدهند و مشکلات و راهکارها را رصد می‌کنند و با تحقیقات کافی و وافی نتایج بررسی‌ها را به نمایندگان میدهند که البته نمایندگان مجاز هستند تصمیم بگیرند که چگونه آن را به پیش ببرند؛ بنابراین ما این اقدامات را به عنوان یک پشتیبانی از لیست معرفی شده به پیش خواهیم برد.
انتخابات ۱۴۰۰ بستگی به طرز کار مجلس دارد
*یعنی شورای ائتلاف ارتباطش را همچنان با لیست حفظ می کند؟
بله. ارتباطش را به عنوان حمایت و پشتیبانی تخصصی و ارتباط مردمی حفظ می کند. یک نماینده چقدر می تواند وقتی در مجلس هم است با مردم هم ارتباط داشته باشد؟ آن هم وقتی عموما تماس ها، تماس های فردی است، یعنی هرکسی که مشکلی دارد ( وام می خواهد، کار می خواهد، جهیزیه می خواهد و..)، نزد نماینده می رود، درست است که مسائل عمومی هم وجود دارد اما بیشتر مراجعه ها اینگونه است. سعی می شود که مسائل عمومی و مسائل جامعه مورد تحقیق و بررسی قرار گیرد و نتیجه آن در اختیار نماینده ها قرار گیرد ، مجلس هم مرکز پژوهش ها دارد و آنها هم کارهایی انجام میدهند و در نهایت بشود با یک مبنای تخصصی تر و علمی تری تصمیم گیری کرد.
شما نگاه‌تان به ۱۴۰۰ چگونه است آیا این موفقیت در انتخابات را مقدمه پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری آینده می‌دانید؟
من هیچ پیش‌بینی ندارم. قطعا انتخابات ۱۴۰۰ به طرز کار مجلس و اقدامات آنها بستگی دارد. جامعه ما جامعه‌ای است که همه مسائل را به دقت بررسی می‌کند و در بزنگاه‌های مختلف رفتارهای متفاوتی از خود نشان میدهند بنابراین نمی‌توان با قطعیت درباره آینده صحبت کرد که آیا ما در انتخابات ریاست جمهوری هم پیروز خواهیم شد یا خیر.