اقتصاد24- قیمت گوشت این روزها مانند هر کالای دیگر جهش بسیاری داشته است به طوری که بسیاری از خانوارها مجبور به حذف این کالای اساسی از سبد خوراکی خود شده اند. در این میان اخیرا وزیر جهاد کشاورزی اعلام کرده بود که واردات گوشت قرمز امسال دو برابر شده است؛ از طرفی با وجود ممنوعیت صادرات دام، بسیاری اقدام به قاچاق گسترده دام کرده اند.
قاچاق دام در کشور ما بسیار راحت است
سعید سلطانی کارشناس مسائل دام، در اینباره در گفت‌وگو با اقتصاد 24 گفت: با وجود اینکه صادرات خیلی از محصولات ممنوع است، کسانی که کالایی را در اختیار دارند یا تولیدکننده هستند این نکته را در نظر می گیرند که چطور سود بیشتری دریافت کنند. برای مثال در بازارچه های مرزی خیلی از کالاهایی که صادراتشان ممنوع است به فروش می رسند و ارز آنها را تبدیل به ریال می کنند که عایدی بیشتری دارد.
وی افزود: ناگفته نماند بیشتر تولیدکنندگان دست به چنین اقدامی نمی زنند؛ یعنی یک دامدار خودش دام را قاچاق نمی کند، اما عده ای هستند که همیشه به دنبال این هستند که به هر طریقی کالا را به بازار پرسودتر برسانند.
سلطانی همچنین بیان کرد: در کشور ما امروز، قاچاق دام به راحتی صورت می گیرد و اگر تصمیم بر خارج نشدن دام از کشور است باید نظارت بیشتر و دقیق تری اعمال شود.
در کشور ما امروز، قاچاق دام به راحتی صورت می‌گیرد و اگر تصمیم بر خارج نشدن دام از کشور است باید نظارت بیشتر و دقیق تری اعمال شود
کشورهای حاشیه خلیج فارس به هر قیمتی دنبال دام ایرانی هستند
وی با اشاره به اینکه گوشت گوسفند در کشور ما مورد پسند و ذائقه بسیاری از کشورهای حاشیه خلیج فارس است گفت: برای این کشورها بسیار راحت‌تر است که دام را از استرالیا یا کشورهایی مثل ترکمنستان با نصف قیمت وارد کنند اما باز هم به دلیل اینکه گوشت گوسفندهای ایرانی بیشتر مورد پسند و ذائقه‌شان هست، آن را به هر قیمتی که شده، وارد می کنند.
این کارشناس دام ادامه داد: این مسئله برای کسانی که به دنبال سود زیاد هستند انگیزه ایجاد می کند و به طریق مختلف این دام ها را قاچاق می کنند و به خاطر سود خودشان منابع دامی کشور را ریشه کن می کنند.
سلطانی همچنین گفت که وقتی بازار با کمبود مواجه می شود قیمت ها بالا می رود و از آن طرف درآمد زیاد از دام قاچاق، توقع ایجاد می کند که در بازار داخل هم باید به همین میزان گوشت فروخته شود و از طرفی دولت به دنبال جایگزین است که گوشتی وارد کند تا شکاف موجود در بازار پر شود.
با وجود ارز دولتی قیمت نهاده‌ها همچنان بالاست
وی افزود: از طرفی افزایش شدید قیمت نهاده‌های دامی عامل دیگری بر افزایش قیمت گوشت است چرا که قیمت تمام شده تولید دام را بالا می برد؛ گرچه می گویند دولت برای نهاده ها ارز 4 هزار و 200 تومانی تامین کرده است اما می بینیم که قیمت های موجود نسبت به این قیمت ارز بسیار بالاتر رفته است؛ برای مثال جو که در سال گذشته هر کیلو 700 تومان به فروش می‌رسید امسال بیش از هزار و 500 تومان شده است یا کنجاله سویا که سال گذشته هزار و 500 تومان بود امسال به 2 هزار و 900 تومان رسیده است.
اگر واردات کنترل شود نباید چنین تفاوت قیمتی بین نرخ ارز و نهاده‌های دامی حس شود؛ هرچند برای نهاده‌های دامی سقف تعیین شده اما کنترل جدی بر بازار آن وجود ندارد و با اینکه اعلام شده است انبارها باید شناسنامه‌دار باشند اما در حمل و نقل آنقدر تقلب صورت می گیرد
نظارت چندانی بر قیمت نهاده‌ها صورت نمی‌گیرد
سلطانی علت این تفاوت ها را نبود نظارت بر واردات دانست و اظهار کرد: اگر واردات کنترل شود نباید چنین تفاوت قیمتی بین نرخ ارز و نهاده های دامی حس شود؛ هرچند برای نهاده های دامی سقف تعیین شده اما کنترل جدی بر بازار آن وجود ندارد و با اینکه اعلام شده است انبارها باید شناسنامه دار باشند اما در حمل و نقل آنقدر تقلب صورت می گیرد که این کار اثر خود را از دست می دهد. برای مثال قیمت معین برای جو کیلویی هزار و 150 تومان است در حالی که بیش از هزار و 500 تومان به فروش می رسد.
وی مشکل دیگر در تولید گوشت را وجود تحریم ها دانست و گفت: وقتی به‌خاطر تحریم ها مجبور می شویم از کشورهایی خاص کالا وارد کنیم، این کشورها سوء استفاده می کنند و قیمت نهاده ها را بالا می برند و مضاف بر این قیمت های جهانی نهاده هایی مثل جو هم بالا رفته است.
سلطانی درباره اینکه تولید دام با تعطیلی مواجه خواهد شد یا نه تصریح کرد: تولید دام غیر قابل اجتناب است و مانند تولید جوجه نیست که بگوییم امسال کمتر جوجه می ریزیم؛ دام زاد و ولد می کند و بره تولید می‌کند اما باید دانست در حال حاضر بسیاری از دامداران مجبورند دام خود را قبل از اینکه به وزن معین برسد به کشتارگاه ببرند.
در کشورهای عربی هم دام‌ها را حتی کمتر از وزن معین می‌پسندند و دام‌های قاچاق را تا وزن 15 کیلو می‌فروشند و مسئله خطرناک‌تر این است که کشورهای عربی شروع به خرید دام ماده کرده‌اند و با این حساب از این پس می‌توانند امکان تولید داشته باشند
دام زودتر از موعد به کشتارگاه می‌رود
وی با افزود: میانگین وزن لاشه در دنیا نزدیک به 22 کیلوگرم است که این عدد در کشور ما طبق اعلام مرکز آمار به حدود 17 و نیم کیلوگرم رسیده است که این وزن یعنی ما از 30 درصد بهره وری چشم پوشی کرده ایم. البته در کشورهای عربی هم دام ها را حتی کمتر از وزن معین می پسندند و دام های قاچاق را تا وزن 15 کیلو می فروشند و مسئله خطرناک تر این است که کشورهای عربی شروع به خرید دام ماده کردند و با این حساب از این پس می توانند امکان تولید داشته باشند.
سلطانی در پایان صحبت های خود گفت: اگر صادرات دام سودی دارد؛ باید این سود تعقیب شود تا در خدمت تولید قرار گیرد نه اینکه عده ای محدوی از آن به طور مقطعی سود ببرند و تولید دام در کشور را با خاک یکسان کنند بلکه راهکار حل این مشکل این است که دولت تولید گوشت و نظارت بر آن را به دست تشکل ها بسپارد تا دامدارها خود تولید کنند و به فروش برسانند و اگر نیاز بود مازاد تولید خود را به طور قانونی صادر کنند.