اقتصاد۲۴ - با توجه به شیوع ویروس کرونا و لغو تمام دیدار‌های ملی در ماه مارس (فروردین ۹۹) بازی‌های تیم ملی فوتبال کشورمان مقابل هنگ کنگ و کامبوج در مرحله دوم مقدماتی جام جهانی ۲۰۲۲ قطر که قرار بود به ترتیب در روز‌های ۷ و ۱۲ این ماه برگزار شوند و همچنین دیدار‌های این تیم در خرداد ۹۹ برابر بحرین و عراق دست کم تا شهریور و مهر به تعویق افتاد.
در این شرایط دراگان اسکوچیچ، سرمربی کروات تیم ملی هم به کشورش بازگشت و زمان حضور مجدد او در ایران ارتباط مستقیمی به کاهش بحران کرونا در ایران دارد.
اسکوچیچ را می‌توان یکی از عجیب‌ترین سرمربیان خارجی تاریخ فوتبال ایران دانست که باید برای هدایت تیم ملی در یک دیدار رسمی حدود ۷ - ۸ ماه صبر کند.
آلفرد جیمز گیبل انگلیسی و ادموند مایوفسکی اتریشی، نخستین سرمربیان خارجی تاریخ فوتبال ایران بودند، اما هیچ یک از این ۲ نفر در دیدار رسمی روی نیمکت تیم ملی ننشست.
ژوزف مساروش مجارستانی که مرداد ۱۳۳۶ به ایران آمد، اولین بازی‌ای که به صورت رسمی تیم ملی را هدایت کرد، خرداد ۱۳۳۷ و در بازی‌های آسیایی ۱۹۵۸ توکیو بود که تیم او با ۲ باخت سنگین از این رقابت‌ها کنار رفت. در واقع بین زمان عقد قرارداد او تا اولین بازی رسمی اش حدود ۱۰ ماه فاصله افتاد.
گئورگی سوچ مجار ۱۹ شهریور ۱۳۴۵ به عنوان سرمربی تیم ملی کشورمان انتخاب شد و ۹۱ روز بعد (۲۰ آذر ۱۳۴۵) برای اولین بار در بازی رسمی روی نیمکت تیم ملی نشست. آن دیدار بین ملی پوشان فوتبال کشورمان با ژاپن و در بازی‌های آسیایی ۱۹۶۶ بانکوک برگزار شد و با تک گلی که مرحوم حمید شیرزادگان برای ایران به ثمر رساند در نهایت ۳ بر یک به سود سامورایی‌ها تمام شد.
پیش از اینکه باشگاه استقلال از توانمندی‌های یک سرمربی بسیار بزرگ یوگسلاو به نام زدراوکو رایکوف بهره‌مند شود، او برای هدایت تیم ملی ایران به کشورمان آمد.
پس از ثبت نخستین قهرمانی تیم ملی ایران در جام ملت‌های آسیا به میزبانی تهران در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۴۷، رایکوف جانشین محمود بیانی شد (تابستان ۴۷) و ۱۶ اسفند آن سال یعنی حدود ۷ ماه بعد در بازی‌های جام دوستی تهران، تیم او توانست با گل‌های پرویز قلیچ خانی و اکبر افتخاری ۲ بر یک عراق را ببرد.
ایگور نتو روس، ششمین سرمربی خارجی تاریخ تیم ملی ایران است. او ۱۳ آبان ۱۳۴۹ سرمربی ایران شد و یک ماه و ۶ روز بعد در نخستین حضور رسمی خود در بازی‌های آسیایی ۱۹۷۰ بانکوک مقابل اندونزی، روی نیمکت نشست که ایران آن بازی را با گل‌های اصغر شرفی و ابراهیم آشتیانی با تساوی ۲ - ۲ به پایان رساند و البته با باخت یک بر صفر از کره جنوبی در همان دور اول از دور مسابقات کنار رفت.
پس از ناکامی تیم ملی در صعود به جام جهانی ۱۹۷۴ و شکست ۳ - ۲ از استرالیا در مجموع ۲ بازی رفت و برگشت، دنی مک لنان اسکاتلندی، دستیار محمود بیانی جانشین او شد، اما او تنها ۲ بازی غیر رسمی سرمربی تیم ملی بود تا نوبت به هشتمین سرمربی خارجی تاریخ تیم ملی یعنی فرانک اوفارل ایرلندی برسد.
او با سابقه سرمربیگری در تیم‌های لسترسیتی، منچستریونایتد و کاردیف سیتی اردیبهشت ۵۳ سرمربی تیم ملی کشورمان شد و ۱۲ شهریور برای اولین بار این تیم را در یک بازی رسمی ارنج کرد. آن دیدار اولین بازی ملی پوشان فوتبال ایران در بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ تهران بود و آن‌ها با برتری ۷ بر صفر مقابل پاکستان گام بلندی برای قهرمانی در آن مسابقات برداشتند.
اوفارل، آخرین سرمربی خارجی تیم ملی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بود و استانکو پوکله پوویچ کروات هم پس از ناکامی این تیم در صعود به جام جهانی ۱۹۹۴ آمریکا، جانشین علی پروین شد تا اولین سرمربی خارجی ما پس از انقلاب ۵۷ باشد. او بهار ۱۳۷۳ به عنوان سرمربی جدید تیم ملی انتخاب شد و ۱۱ مهر آن سال در نخستین بازی رسمی خود که در چارچوب بازی‌های آسیایی ۱۹۹۴ هیروشیما بود، مقابل بحرین به تساوی بدون گل رسید و البته با یک تساوی دیگر مقابل ترکمنستان، باخت یک بر صفر به چین و برتری ۴ بر صفر مقابل یمن در آن رقابت‌ها راه به جایی نبرد.
باخت ۲ بر صفر تیم ملی به قطر در مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۸ قطر که مانع صعود مستقیم تیم محمد مایلی کهن از مرحله گروهی انتخابی به رقابت‌های فرانسه شد، عاملی بود تا والدیر ویرا برزیلی که برای سرمربیگری تیم ملی امید به ایران آمده بود، جای مایلی کهن را روی نیمکت تیم ملی بگیرد.
ویرا هفت روز پس از انتخاب به عنوان سرمربی تیم ملی (۲۵ آبان ۱۳۷۶) در جوهور باهور مالزی نتوانست ژاپن را شکست دهد و تیم او با باخت ۳ بر ۲ مقابل حریف شرق آسیایی باید آخرین شانس خود برای شکستن طلسم ۲۰ ساله ناکامی از صعود ایران به جام جهانی را مقابل استرالیا جست و جو می‌کرد که در نهایت هم با تساوی دراماتیک ۲ - ۲ در ملبورن برابر کانگورو‌ها در این مهم موفق شد.
صعود تاریخی به جام جهانی ۱۹۹۸ هم نتوانست ویرا را روی نیمکت تیم ملی حفظ کند و مسئولان وقت فدراسیون فوتبال پای یکی از سرشناس‌ترین سرمربیان اروپایی یعنی تومیسلاو ایویچ کروات را برای هدایت تیم ملی در آوردگاه فرانسه به ایران باز کردند. هر چند او که دی ۷۶ سرمربی ایران شد هیچگاه تجربه نشستن روی نیمکت این تیم در جام جهانی را کسب نکرد و پس از تورنمنت‌های چهارجانبه هنگ کنگ، دیدار دوستانه با کویت، دیدار‌های تدارکاتی با باشگاه‌های فرانسوی و تورنمنت ال جی در تهران پس از باخت ۷ بر یک مقابل تیم آ. اس. رم ایتالیا از سرمربیگری تیم ملی کشورمان برکنار شد. باخت یک بر صفر به نیجریه در تاریخ ۸ بهمن ۷۶ اولین بازی تیم ملی با ایویچ بود.
پس از حذف تیم ملی از جام ملت‌های ۲۰۰۰ لبنان، آدمار براگا، دستیار برزیلی جلال طالبی آبان ۷۹ به جای او سرمربی شد تا این تیم مرحله اول انتخابی جام جهانی ۲۰۰۲ کره جنوبی- ژاپن را رد کند. تیم ملی در اولین بازی اش با این سیبیلوی برزیلی بهترین نتیجه تاریخ خود یعنی برد ۱۹ بر صفر برابر گوام را کسب کرد.
میروسلاو بلاژوویچ که کرواسی را به جایگاه سوم جام جهانی رسانده و البته در صعود با این تیم به یورو ۲۰۰۰ ناکام بود، اواخر زمستان ۷۹ به سیزدهمین سرمربی خارجی تاریخ فوتبال ایران تبدیل شد. او کارش را ۴ اردیبهشت ۱۳۸۰ با باخت یک بر صفر به کره جنوبی در تورنمنت ال جی کاپ مصر شروع کرد و البته در پایان با شکست برابر ایرلند در پلی آف جام جهانی نتوانست ایران را به این رقابت‌ها ببرد.
برانکو ایوانکوویچ ملقب به پروفسور جای استاد خود را روی نیمکت تیم ملی گرفت و ۱۷ بهمن ۱۳۸۰ در اولین بازی به عنوان سرمربی این تیم در ورزشگاه آزادی با دبل علی کریمی ۳ - ۲ به اسلواکی باخت.
او که با تیم ملی زیر ۲۳ سال ایران به قهرمانی بازی‌های آسیایی ۲۰۰۲ بوسان رسید، پس از یک وقفه کوتاه جای همایون شاهرخی بار دیگر سرمربی ایران شد و این بار ۲۰ مهر ۱۳۸۲، در اولین بازی خود توانست کاپ آسیا- اقیانوسیه را با برتری ۳ بر صفر تیم ملی مقابل نیوزیلند در ورزشگاه آزادی برای ما به ارمغان بیاورد.
پانزدهمین سرمربی خارجی تیم ملی یک آلمانی بود که این عنوان را به صورت موقت و تنها برای یک بازی دوستانه در نوروز ۸۸ در اختیار داشت. اریش روته مولر، دستیار ژرمن علی دایی به دنبال اخراج او پس از باخت تیم ملی به عربستان در دیدار با سنگال که به میزبانی ورزشگاه آزادی انجام شد، روی نیمکت تیم ملی نشست و آن بازی هم با گل مهرزاد معدنچی برای ایران، یک - یک تمام شد.
کارلوس کی روش، بادوام‌ترین سرمربی تاریخ فوتبال کشورمان است. چهره‌ای فوق العاده سرشناس در دنیای فوتبال که فروردین ۱۳۹۰ هدایت تیم ملی ایران را قبول کرد و ۲۶ تیر همان سال در نخستین بازی خود با این تیم که حالت دوستانه داشت، توانست یک بر صفر ماداگاسکار را با گل سید جلال حسینی ببرد. البته نخستین دیدار رسمی تیم ملی با مرد پرتغالی هم روز اول مرداد ۹۰ با برتری چهار بر صفر مقابل مالدیو در ورزشگاه آزادی برگزار شد که علی کریمی (۲گل)، کریم انصاری فرد و سعید دقیقی برای ایران گلزنی کردند.
مارک ویلموتس، هفدهمین سرمربی خارجی ایران است. او هشت روز پس از عقد قرارداد با مهدی تاج، ۱۶ خرداد ۹۸ در نخستین حضورش روی نیمکت تیم ملی موفق شد مقابل سوریه با گل‌های مهدی طارمی (۳گل)، علیرضا جهانبخش و اللهیار صیادمنش ۵ بر صفر سوریه را مغلوب کند.
هرچند دوران فعالیت این مربی بلژیکی در فوتبال ایران به ۶ ماه هم نرسید، اما پرداخت غرامت ۶ میلیون یورویی ناشی از شکایت ویلموتس به فیفا در انتظار فدراسیون فوتبال کشورمان است.
حال اسکوچیچ به عنوان هجدهمین سرمربی خارجی تاریخ فوتبال ایران امیدوار است زودتر تکلیف دیدار‌های مقدماتی جام جهانی مشخص شود تا او بتواند برنامه منظمی برای آماده سازی تیمش تدارک ببیند.
در این شرایط دراگان اسکوچیچ، سرمربی کروات تیم ملی هم به کشورش بازگشت و زمان حضور مجدد او در ایران ارتباط مستقیمی به کاهش بحران کرونا در ایران دارد.
اسکوچیچ را می‌توان یکی از عجیب‌ترین سرمربیان خارجی تاریخ فوتبال ایران دانست که باید برای هدایت تیم ملی در یک دیدار رسمی حدود ۷ - ۸ ماه صبر کند.
آلفرد جیمز گیبل انگلیسی و ادموند مایوفسکی اتریشی، نخستین سرمربیان خارجی تاریخ فوتبال ایران بودند، اما هیچ یک از این ۲ نفر در دیدار رسمی روی نیمکت تیم ملی ننشست.
ژوزف مساروش مجارستانی که مرداد ۱۳۳۶ به ایران آمد، اولین بازی‌ای که به صورت رسمی تیم ملی را هدایت کرد، خرداد ۱۳۳۷ و در بازی‌های آسیایی ۱۹۵۸ توکیو بود که تیم او با ۲ باخت سنگین از این رقابت‌ها کنار رفت. در واقع بین زمان عقد قرارداد او تا اولین بازی رسمی اش حدود ۱۰ ماه فاصله افتاد.
گئورگی سوچ مجار ۱۹ شهریور ۱۳۴۵ به عنوان سرمربی تیم ملی کشورمان انتخاب شد و ۹۱ روز بعد (۲۰ آذر ۱۳۴۵) برای اولین بار در بازی رسمی روی نیمکت تیم ملی نشست. آن دیدار بین ملی پوشان فوتبال کشورمان با ژاپن و در بازی‌های آسیایی ۱۹۶۶ بانکوک برگزار شد و با تک گلی که مرحوم حمید شیرزادگان برای ایران به ثمر رساند در نهایت ۳ بر یک به سود سامورایی‌ها تمام شد.
پیش از اینکه باشگاه استقلال از توانمندی‌های یک سرمربی بسیار بزرگ یوگسلاو به نام زدراوکو رایکوف بهره‌مند شود، او برای هدایت تیم ملی ایران به کشورمان آمد.
پس از ثبت نخستین قهرمانی تیم ملی ایران در جام ملت‌های آسیا به میزبانی تهران در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۴۷، رایکوف جانشین محمود بیانی شد (تابستان ۴۷) و ۱۶ اسفند آن سال یعنی حدود ۷ ماه بعد در بازی‌های جام دوستی تهران، تیم او توانست با گل‌های پرویز قلیچ خانی و اکبر افتخاری ۲ بر یک عراق را ببرد.
ایگور نتو روس، ششمین سرمربی خارجی تاریخ تیم ملی ایران است. او ۱۳ آبان ۱۳۴۹ سرمربی ایران شد و یک ماه و ۶ روز بعد در نخستین حضور رسمی خود در بازی‌های آسیایی ۱۹۷۰ بانکوک مقابل اندونزی، روی نیمکت نشست که ایران آن بازی را با گل‌های اصغر شرفی و ابراهیم آشتیانی با تساوی ۲ - ۲ به پایان رساند و البته با باخت یک بر صفر از کره جنوبی در همان دور اول از دور مسابقات کنار رفت.
پس از ناکامی تیم ملی در صعود به جام جهانی ۱۹۷۴ و شکست ۳ - ۲ از استرالیا در مجموع ۲ بازی رفت و برگشت، دنی مک لنان اسکاتلندی، دستیار محمود بیانی جانشین او شد، اما او تنها ۲ بازی غیر رسمی سرمربی تیم ملی بود تا نوبت به هشتمین سرمربی خارجی تاریخ تیم ملی یعنی فرانک اوفارل ایرلندی برسد.
او با سابقه سرمربیگری در تیم‌های لسترسیتی، منچستریونایتد و کاردیف سیتی اردیبهشت ۵۳ سرمربی تیم ملی کشورمان شد و ۱۲ شهریور برای اولین بار این تیم را در یک بازی رسمی ارنج کرد. آن دیدار اولین بازی ملی پوشان فوتبال ایران در بازی‌های آسیایی ۱۹۷۴ تهران بود و آن‌ها با برتری ۷ بر صفر مقابل پاکستان گام بلندی برای قهرمانی در آن مسابقات برداشتند.
اوفارل، آخرین سرمربی خارجی تیم ملی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی بود و استانکو پوکله پوویچ کروات هم پس از ناکامی این تیم در صعود به جام جهانی ۱۹۹۴ آمریکا، جانشین علی پروین شد تا اولین سرمربی خارجی ما پس از انقلاب ۵۷ باشد. او بهار ۱۳۷۳ به عنوان سرمربی جدید تیم ملی انتخاب شد و ۱۱ مهر آن سال در نخستین بازی رسمی خود که در چارچوب بازی‌های آسیایی ۱۹۹۴ هیروشیما بود، مقابل بحرین به تساوی بدون گل رسید و البته با یک تساوی دیگر مقابل ترکمنستان، باخت یک بر صفر به چین و برتری ۴ بر صفر مقابل یمن در آن رقابت‌ها راه به جایی نبرد.
باخت ۲ بر صفر تیم ملی به قطر در مقدماتی جام جهانی ۱۹۹۸ قطر که مانع صعود مستقیم تیم محمد مایلی کهن از مرحله گروهی انتخابی به رقابت‌های فرانسه شد، عاملی بود تا والدیر ویرا برزیلی که برای سرمربیگری تیم ملی امید به ایران آمده بود، جای مایلی کهن را روی نیمکت تیم ملی بگیرد.
ویرا هفت روز پس از انتخاب به عنوان سرمربی تیم ملی (۲۵ آبان ۱۳۷۶) در جوهور باهور مالزی نتوانست ژاپن را شکست دهد و تیم او با باخت ۳ بر ۲ مقابل حریف شرق آسیایی باید آخرین شانس خود برای شکستن طلسم ۲۰ ساله ناکامی از صعود ایران به جام جهانی را مقابل استرالیا جست و جو می‌کرد که در نهایت هم با تساوی دراماتیک ۲ - ۲ در ملبورن برابر کانگورو‌ها در این مهم موفق شد.
صعود تاریخی به جام جهانی ۱۹۹۸ هم نتوانست ویرا را روی نیمکت تیم ملی حفظ کند و مسئولان وقت فدراسیون فوتبال پای یکی از سرشناس‌ترین سرمربیان اروپایی یعنی تومیسلاو ایویچ کروات را برای هدایت تیم ملی در آوردگاه فرانسه به ایران باز کردند. هر چند او که دی ۷۶ سرمربی ایران شد هیچگاه تجربه نشستن روی نیمکت این تیم در جام جهانی را کسب نکرد و پس از تورنمنت‌های چهارجانبه هنگ کنگ، دیدار دوستانه با کویت، دیدار‌های تدارکاتی با باشگاه‌های فرانسوی و تورنمنت ال جی در تهران پس از باخت ۷ بر یک مقابل تیم آ. اس. رم ایتالیا از سرمربیگری تیم ملی کشورمان برکنار شد. باخت یک بر صفر به نیجریه در تاریخ ۸ بهمن ۷۶ اولین بازی تیم ملی با ایویچ بود.
پس از حذف تیم ملی از جام ملت‌های ۲۰۰۰ لبنان، آدمار براگا، دستیار برزیلی جلال طالبی آبان ۷۹ به جای او سرمربی شد تا این تیم مرحله اول انتخابی جام جهانی ۲۰۰۲ کره جنوبی- ژاپن را رد کند. تیم ملی در اولین بازی اش با این سیبیلوی برزیلی بهترین نتیجه تاریخ خود یعنی برد ۱۹ بر صفر برابر گوام را کسب کرد.
میروسلاو بلاژوویچ که کرواسی را به جایگاه سوم جام جهانی رسانده و البته در صعود با این تیم به یورو ۲۰۰۰ ناکام بود، اواخر زمستان ۷۹ به سیزدهمین سرمربی خارجی تاریخ فوتبال ایران تبدیل شد. او کارش را ۴ اردیبهشت ۱۳۸۰ با باخت یک بر صفر به کره جنوبی در تورنمنت ال جی کاپ مصر شروع کرد و البته در پایان با شکست برابر ایرلند در پلی آف جام جهانی نتوانست ایران را به این رقابت‌ها ببرد.
برانکو ایوانکوویچ ملقب به پروفسور جای استاد خود را روی نیمکت تیم ملی گرفت و ۱۷ بهمن ۱۳۸۰ در اولین بازی به عنوان سرمربی این تیم در ورزشگاه آزادی با دبل علی کریمی ۳ - ۲ به اسلواکی باخت.
او که با تیم ملی زیر ۲۳ سال ایران به قهرمانی بازی‌های آسیایی ۲۰۰۲ بوسان رسید، پس از یک وقفه کوتاه جای همایون شاهرخی بار دیگر سرمربی ایران شد و این بار ۲۰ مهر ۱۳۸۲، در اولین بازی خود توانست کاپ آسیا- اقیانوسیه را با برتری ۳ بر صفر تیم ملی مقابل نیوزیلند در ورزشگاه آزادی برای ما به ارمغان بیاورد.
پانزدهمین سرمربی خارجی تیم ملی یک آلمانی بود که این عنوان را به صورت موقت و تنها برای یک بازی دوستانه در نوروز ۸۸ در اختیار داشت. اریش روته مولر، دستیار ژرمن علی دایی به دنبال اخراج او پس از باخت تیم ملی به عربستان در دیدار با سنگال که به میزبانی ورزشگاه آزادی انجام شد، روی نیمکت تیم ملی نشست و آن بازی هم با گل مهرزاد معدنچی برای ایران، یک - یک تمام شد.
کارلوس کی روش، بادوام‌ترین سرمربی تاریخ فوتبال کشورمان است. چهره‌ای فوق العاده سرشناس در دنیای فوتبال که فروردین ۱۳۹۰ هدایت تیم ملی ایران را قبول کرد و ۲۶ تیر همان سال در نخستین بازی خود با این تیم که حالت دوستانه داشت، توانست یک بر صفر ماداگاسکار را با گل سید جلال حسینی ببرد. البته نخستین دیدار رسمی تیم ملی با مرد پرتغالی هم روز اول مرداد ۹۰ با برتری چهار بر صفر مقابل مالدیو در ورزشگاه آزادی برگزار شد که علی کریمی (۲گل)، کریم انصاری فرد و سعید دقیقی برای ایران گلزنی کردند.
مارک ویلموتس، هفدهمین سرمربی خارجی ایران است. او هشت روز پس از عقد قرارداد با مهدی تاج، ۱۶ خرداد ۹۸ در نخستین حضورش روی نیمکت تیم ملی موفق شد مقابل سوریه با گل‌های مهدی طارمی (۳گل)، علیرضا جهانبخش و اللهیار صیادمنش ۵ بر صفر سوریه را مغلوب کند.
هرچند دوران فعالیت این مربی بلژیکی در فوتبال ایران به ۶ ماه هم نرسید، اما پرداخت غرامت ۶ میلیون یورویی ناشی از شکایت ویلموتس به فیفا در انتظار فدراسیون فوتبال کشورمان است.
حال اسکوچیچ به عنوان هجدهمین سرمربی خارجی تاریخ فوتبال ایران امیدوار است زودتر تکلیف دیدار‌های مقدماتی جام جهانی مشخص شود تا او بتواند برنامه منظمی برای آماده سازی تیمش تدارک ببیند.
منبع: باشگاه خبرنگاران