اقتصاد۲۴- چند سالی است که در حوزه تولید و صادرات فرآورده‌های نفتی به جای خام فروشی نفت قدم‌هایی برداشته شده تا اقتصاد از وابستگی به بودجه نفتی خلاصی یابد، اما نیاز به کار‌های زیادی در این عرصه است.
از سال ۷۰ رهبر انقلاب به کرات به رؤسای دولت‌ها و مسئولان کشور لزوم قطع وابستگی به اقتصاد نفت پایه و پرهیز از خام فروشی را تأکید می‌کردند و اگر از آن موقع تاکنون هر سال سه درصد وابستگی به نفت در بودجه کاهش می‌یافت، درحال حاضر ۸۷ درصد وابستگی بودجه‌ای به نفت کم می‌شد، اما هر سال بر طبل خام فروشی نفت کوبیده می‌شد.
حالا بازار جهانی نفت شرایط خوبی را نمی‌گذراند و با شیوع کرونا این وضعیت به حالت قرمز درآمده و رقابت را در بازار نفس گیر و گا‌ها غیر ممکن کرده است.
از اینرو ۲۹ فروردین سال جاری رئیس جمهور به وزیر نفت دستور داد که به روند پیشبرد برنامه‌ها و سیاست‌های افزایش تولید فرآورده‌های نفتی و جلوگیری از خام فروشی نفت، بیش از پیش شتاب دهد.
حسن روحانی با توجه به برنامه‌های اقتصادی دولت در یکسال اخیر و تحقق پیشبرد این برنامه‌ها بدون اتکاء بودجه کشور به درآمد‌های نفتی، برای نخستین بار در تاریخ کشور به بیژن زنگنه دستور داد؛ تا این فرصت بسیار مغتنم فراهم شده تا بتوانیم هر چه بیشتر از خام فروشی نفت نیز فاصله بگیریم چراکه شتاب دادن به برنامه‌های تدوین شده این وزارتخانه برای برای افزایش تولید فراورده‌های نفتی و جلوگیری از خام فروشی، می‌تواند آسیب نوسات شدید بازار جهانی و کاهش بهای نفت را بر اقتصاد نیز به حداقل ممکن برساند.
نیاز دولت به صادرات فرآورده های نفتی
سید حمید حسینی، رئیس هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی در رابطه با دستور رئیس جمهوری به وزیر نفت به خبرنگار اقتصاد ۲۴ گفت: در ابتدا این سوال مطرح می‌شود که چرا رئیس جمهور به این جمع بندی رسیده است که از صادرات نفت خام فاصله بگیرند و در صادرات محصولات پایین دستی تسریع ایجاد شود؟!
حسینی در این خصوص چنین توضیح داد: دولت با بودجه ۴۸۱ هزار میلیارد دلاری، سال ۹۸ را به پایان رساند و بیشتر هزینه‌های جاری از سایر منابع درآمدی حاصل شد. این نشان می‌دهد که مقدمات جداسازی بودجه از نفت کلید خورده است.
به گفته رئیس هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی، از طرفی صادرات نفت ایران حداقل شده و کشور به موقعیتی رسیده است که می‌تواند نفت خام را با فرآوری‌های نوین با ارزش افزوده بالاتر از قیمت نفت صادر کند، اقدامی که سال‌ها قبل باید اجرایی می‌شد.
این فعال اقتصادی در حوزه صادرات فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی، گفت: تحریم‌ها بالاخره فروش نفت ایران را دچار مشکل کرد از این رو باید به دنبال راهی در جهت ارزآوری و جبران کسری فروش نفت خام باشیم.پ
بیشتر بخوانید: ایران به دنبال بازارهای جدید فروش محصولات نفتی
وی تصریح کرد: سال گذشته مجلس مصوبه‌ای داشت که در راستای آن وزارت نفت مکلف شد روزانه دو میلیون بشکه نفت را برای توسعه صنایع پایین دستی و پالایشگاهی اختصاص دهد.
حسینی افزود: این قانون در دولت نیز به تصویب رسید و طبق آن مقرر شد افرادی که در این عرصه (تولید فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی) سرمایه گذاری می‌کنند، برای دو تا سه سال خوراک نفت این واحد‌ها را به عنوان مواد اولیه جهت تولید، به صورت نسیه دریافت کنند، تا زمانی که بازگشت سرمایه داشته باشند.
مقدمات برای توسعه فرآورده‌های نفتی فراهم است
رئیس هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی، با اشاره به اینکه مقدمات برای توسعه فرآورده‌های نفتی فراهم شده است، گفت: از این رو اواخر سال ۹۸ دولت فراخوانی درباره جذب سرمایه گذار در این زمینه اعلام کرد. در همین رابطه حدود ۸۰۰ متقاضی مدارک خود را جهت همکاری و مشارکت در طرح‌ها ارائه دادند که از بین این افراد ۷۰ نفر توسط وزارت نفت تایید صلاحیت شدند.
این فعال اقتصادی در حوزه صادرات فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی ادامه داد: پس از ارائه اطلاعات تکمیلی، وزارت نفت مجوز استفاده از خوراک را برای این افراد جهت تولید (فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی) صادر خواهد کرد تا به مدار تولید برسند.
حسینی با تاکید بر اجرای طرح‌های دیگر در راستای تقویت تولید گفت: سال جاری فاز ۴ ستاره خلیج فارس نیز به مدار تولید می‌رسد و این اقدام گام بلندی در جهت افزایش تولید فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی خواهد بود.
وی در ادامه با اشاره به توسعه سایر طرح‌ها گفت: حدود ۱۷ طرح پتروشیمی در سال ۹۹ به بهره برداری خواهد رسید که این نیز می‌تواند تا حدود زیادی بر توسعه تولید فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی تاثیرگذار باشد.
رئیس هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی ادامه داد: همچنین فاز‌های پارس جنوبی نیز امسال به غیر از فاز ۱۱ تکمیل و به خط تولید می‌رسند که تمام این مواردی که ذکر شد می‌تواند به تولید و صادرات فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی تسریع ببخشد.
حسین در پایان تاکید کرد: برای کاهش صادرات نفت خام و جلوگیری از متضرر شدن منابع ملی کشور باید در راستای تحقق توسعه در تولید و صادرات فرآورده‌های نفت، گاز و پتروشیمی بیش از هر زمان دیگری طرح‌ها طبق برنامه اجرایی شود در غیر این صورت نمی‌توانیم به راحتی جایگاه خود را در بازارهای جهانی حفظ کنیم.