خطر قحطی گسترده در جهان

اقتصاد ۲۴- دیوید بیزلی، رییس برنامه غذای جهانی، WFP بزرگ‌ترین نهاد انسانی جهان در زمینه امنیت غذایی و رفع گرسنگی که زیرمجموعه سازمان ملل متحد فعالیت می‌کند، هشدار داده که «برای پرهیز از فاجعه باید فورا دست به کار شد» چراکه به اعتقاد وی «جهان به دلیل اپیدمی ویروس کرونا در معرض خطر قحطی تاریخی است.»

 

مطابق برآوردها، ۱۳۰ میلیون نفر در سراسر جهان از سوءتغذیه رنج می‌برند. این افراد در کشور‌های عموما توسعه نیافته یا جنگ‌زده بخش‌هایی از شرق آفریقا و جنوب آسیا و گاه امریکای لاتین تجمع یافته‌اند که پیش از شیوع این اپیدمی بزرگ نیز با بحران تامین مواد غذایی روبه‌رو بودند؛ اما حالا برنامه جهانی غذا می‌گوید: «ممکن است بحران کرونا موجب شود رقم این افراد به ۲۵۰ میلیون نفر افزایش یابد.»

 

گزارش این نهاد نشان می‌دهد جمعیت ۱۰ کشوری که جنگ‌زده یا دچار بحران اقتصادی و تبعات تغییرات اقلیمی هستند بیشتر در معرض این خطر قرار دارند؛ کشور‌هایی شامل یمن، جمهوری دموکراتیک کنگو، افغانستان، ونزوئلا، اتیوپی، سودان جنوبی، سودان، سوریه، نیجریه و هاییتی. وضعیت در سودان جنوبی به قدری وخیم است که حدود ۶۱ درصد از جمعیت این کشور دچار سوءتغذیه هستند.

رییس برنامه جهانی غذا که خود به تازگی روند بهبودی خود از بیماری کووید-۱۹ را سپری کرده است؛ در گزارش خود می‌نویسد: «ما با بحرانی روبه‌رو هستیم که از زمان جنگ جهانی دوم سابقه ندارد، اما اعتقاد من بر این است که با تخصص و شراکتی که داریم، می‌توان تیم‌ها و برنامه‌های لازم را بچینیم تا مطمئن شویم اپیدمی جهانی کووید-۱۹ به یک بحران غذایی و فاجعه انسانی بدل نشود.»

برنامه جهانی غذا، در یکی از شرح وظایف خود، تامین غذا برای کشور‌های با امنیت غذایی پایین را نیز در دستور کار دارد. اما حالا برآورد می‌شود که اگر سازمان ملل موفق به تهیه بودجه بیشتری نشود ۳۰ میلیون نفر یا بیشتر ظرف چند ماه جان خود را از دست بدهند.

 

به نظر می‌رسد که کشور‌های عضو سازمان ملل متحد که حالا خود با بحران اپیدمی کووید-۱۹ روبه‌رو هستند؛ تمایل زیادی برای کمک‌های مالی به برنامه جهانی غذا ندارند، چراکه هزینه‌های مالی جبران خسارت‌های اقتصادی وارد شده نیز بسیار بالاست.

 

مواد غذایی اساسی در سراسر جهان به وفور وجود دارد، اما برخی کشور‌ها در پی بحران شیوع ویروس کرونا اعلام کرده‌اند که صادراتش به کشور‌های دیگر را محدود کرده و تامین داخلی را در اولویت قرار می‌دهند. بر اساس گزارش رویترز، روسیه که بزرگ‌ترین صادرکننده گندم جهان است، هفته گذشته اعلام کرد که صادرات گندم را به محض اینکه سهمیه صادرات هفت میلیون تن به پایان برسد، تا اول جولای متوقف خواهد شد.

 

این در حالی است که وزیران کشاورزی و غذایی گروه جی ۲۰ در کنفرانس مجازی که روز سه‌شنبه برگزار شد، خواستار استفاده از محدودیت‌های صادرات مواد غذایی مطابق با مقررات سازمان جهانی تجارت و به شکل مناسب، شفاف و موقتی شدند.

 

این وزیران خواهان آن شدند که محدودیت‌های صادراتی تنها به عنوان یک اقدام اضطراری تحت شرایط دشوار مورد استفاده قرار گیرد. مواد غذایی اساسی در سراسر جهان به وفور وجود دارد، اما برخی کشور‌ها در پی بحران شیوع ویروس کرونا اعلام کرده‌اند که صادراتش به کشور‌های دیگر را محدود کرده و تامین داخلی را در اولویت قرار می‌دهند. وزیران کشاورزی گروه جی ۲۰ درخواست کردند در طول بحران ویروس کرونا محدودیت برای صادرات مواد غذایی تنها در صورت شرایط اضطراری اعمال شود.

گروه ۲۰ اقتصاد بزرگ، گروهی متشکل از وزرای اقتصاد (دارایی) و مسوولان بانک‌های مرکزی بیست اقتصاد برتر دنیاست که در مجموع ۸۵ درصد کل اقتصاد جهانی و دوسوم جمعیت جهان را در بردارند. موضوع گفت‌وگوی سران کشور‌های گروه ۲۰ معمولا درباره اقتصاد است.

 

اما بسته به شرایط، ممکن است درباره موضوع‌های دیگر مانند جنگ یا بحران زیست‌محیطی نیز گفتگو شود. پیش از این، سران گروه ۲۰ اعلام کرده بودند که برای مقابله با ویروس کرونا بیش از ۵ هزار میلیارد دلار به اقتصاد جهانی کمک می‌کنند.

 

همزمان با این تحولات، وزارت کشاورزی آلمان نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد که وزیران کشاورزی گروه جی۲۰ خواستار استفاده از محدودیت‌های صادرات مواد غذایی مطابق با مقررات سازمان جهانی تجارت و به شکل مناسب، شفاف و موقتی شدند.

یولیا کلاکنر، وزیر کشاورزی آلمان در بیانیه‌ای پس از این کنفرانس اظهار کرد که تجارت آزاد به ویژه در شرایط بحران به معنای تضمین تامین غذاست.