اقتصاد۲۴- یکی از مواردی که در زنجیره آهن و فولاد دارای اهمیت است نگاه متوازن به توسعه زنجیره است. به عبارت دیگر زنجیره زمانی می‌تواند کارکرد بهینه داشته باشد که توسعه متوازن داشته باشد.
چنین رویکردی باعث می‌شود زنجیره به صورت نامتوازن توسعه پیدا کند. متاسفانه سیاست‌هایی برخلاف نظام عرضه و تقاضا بخش معدن و صنایع معدنی وجود دارد که باعث ایجاد عدم توازن شده است.
فعالان معدنی بر این باورند که همواره فشار را بر بالادست (معدن) می‌گذارند و امکان سرمایه‌گذاری و سود‌ها به سمت حلقه تولید فولاد روانه شده است در حالی که باید متعادل شود.
از اینرو برای تعیین تکلیف زنجیره تولید فولاد در سال جاری، تاکنون جلسات زیادی برگزار شده است. در یکی از این جلسات که به منظور تعیین نسبت‌های قیمتی زنجیره فولاد در تاریخ ۲۶ فروردین با حضور بخش معدن و فولاد سازان تشکیل شد، پس از مذاکرات جنجالی، ضرایب قیمتی در این جلسه تغییر نکرد.
این در حالی است که مقرر شد شرکت‌های فولادی و معدنی، نتایج کارشناسی را به چهار تشکل و نهاد صنفی (انجمن تولیدکنندگان فولاد، انجمن سنگ‌آهن، خانه معدن و دفتر معدن و صنایع معدنی اتاق بازرگانی) ارایه دهند و نتایج بررسی‌های این تشکل‌ها به دفتر معدن و صنایع معدنی در وزارت صنعت ارائه و در جلسه‌ای جمع بندی شود.
هنوز جلسه فولادسازان با معدن‌کاران بر سر افزایش ضریب محاسبه کنسانتره و گندله به نتیجه نرسیده و قرار است تا رسیدن به نتیجه ایده آل طرفین، این جلسات ادامه داشته باشد.
طی سال جاری جلسات کارشناسی متعددی با حضور تشکل‌های معدنی و انجمن تولید کنندگان فولاد کشور درخصوص تعیین قیمت و برنامه‌های سال جاری زنجیره تولید فولاد در پشت در‌های بسته و در اتاق‌های فکر برگزار شده است.
ایده آل‌های تولید صادرات محور
مهرداد اکبریان، رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن ایران در گفتگو با اقتصاد ۲۴ می‌گوید: هدف معدنی‌ها افزایش یا کاهش ضریب نیست بلکه هدف آنان منطقی کردن قیمت‌ها و رسیدن به سهم واقعی در زنجیره تولید فولاد است. همه فعالان در زنجیره تولید فولاد به دنبال این هستند که به شرایط ایده آل برسند و معدنی‌ها نیز در این مهم پیشتاز هستند.
اکبریان در خصوص شرایط فعلی صنعت و زنجیره فولاد گفت: تولید فولاد به دلایلی همچون تحریم و کوچک شدن بازار، شیوع کرونا ویروس، پایین آمدن قیمت جهانی فولاد، کاهش صادرات و از همه مهمتر توقف طرح‌های عمرانی در داخل کشور تاثیر زیادی بر صنایع معدنی و معادن گذاشته است. حالا تمام این عوامل باعث شده جلوی صادرات سنگ آهن گرفته شود و تمام محصول صرف تولید شمش فولاد شود.
رییس انجمن سنگ‌آهن با انتقاد از این وضعیت توضیح داد: در حال حاضر تمام محصول سنگ‌آهنی‌ها صرف کنسانتره‌سازی، گندله‌سازی، آهن‌اسفنجی و در نهایت شمش فولاد می‌شود تا هیچ صادراتی صورت نگیرد.
بیشتر بخوانید: صنعت فولاد هم به بیماری ارزان فروشی مبتلا می‌شود
اکبریان درباره دردسر افزایش قیمت کنسانتره و گندله گفت: معادن به دنبال احقاق سهم واقعی خود از زنجیره فولاد هستند نه افزایش یا کاهش قیمت‌ها.
این فعال اقتصادی در حوزه سنگ آهن ادامه داد: قیمت‌های جهانی فولاد به دلیل شیوع ویروس کرونا در دنیا کاهش یافته و با توجه به اینکه قیمت سنگ‌آهن نیز درصد کمی از قیمت فولاد است روی آن هم تاثیر گذاشته است.
رئیس انجمن تولیدکنندگان و صادرکنندگان سنگ آهن ایران افزود: بیشتر مسئولان اعتقاد دارند فولاد تا افق ۱۴۰۴ باید به تولید ۵۵ میلیون تن برسد این در حالی است که امروز به حدود ۳۴ میلیون تن ظرفیت تولید فولاد رسیده‌ایم.
به گفته اکبریان، طبق هدف گذاری‌ها، سال جاری رکورد ۲۶ میلیون تنی سال گذشته با رقمی معادل با ۲۹ میلیون تن زده می‌شود، این وضعیت نشان می‌دهد که برای رسیدن به این هدف باید مواد اولیه همچون سنگ آهن، کنسانتره، گندله و آهن اسفنجی تامین شود پس بهتر است برای سال جاری و با توجه به مشکلات اقتصادی شرکت‌های فولادی مواد اولیه را از معدنی‌ها به قیمت بخرند.
نگرانی از نحوه قیمت گذاری
به گفته اکبریان، کل زنجیره فولاد با این شرایط نباید ضرر کند. با توجه به مشکلاتی که در قیمت‌گذاری و مباحث بازاریابی وجود دارد، بهتر است برای سال ۹۹ شرکت‌های سنگ آهن با اولویت تامین نیاز داخل شرکت‌های فولادی محصولات را به هر قیمتی شده صادر کنند یا بازار‌های جدیدی کشف کنند.
این مقام مسئول تاکید کرد: بزرگترین مشکل در نحوه قیمت گذاری هاست. پیشنهاد معادن برای قیمت کنسانتره و گندله نه ۱۶ درصد داخلی و نه ۲۶ درصد جهانی است بلکه قیمت باید درصدی از FOB بنادر خلیج‌فارس باشد، اما فولادسازان با آن مخالفت هستند.
وی تصریح کرد: شرکت‌های فولادی اعلام می‌کنند که قیمت باید طبق یک فرمول و بر اساس درصدی از شمش فولاد خوزستان باشد که همه مسائل دست آن‌ها باشد.
اکبریان در پایان با تاکید بر اینکه برای دستیابی به اهداف بزرگ تولید بهتر است زنجیره تولید فولاد به یک تعادل برسد و این موضوع نیز همواره مطرح باشد که معدن نیز به اندازه تولید فولاد با ارزش است، گفت: این موضوع تنها با تغییر در نگرش مقامات و متولیان قابل اجراست، چراکه قطعا مشکلات سنگ آهنی‌ها به فولادسازان نیز می‌رسد.