اقتصاد۲۴-نصرت الله تاجیک در ارتباط با گفت‌وگوهای تلفنی اخیر بین وزیران امور خارجه ایران و امارات و اینکه آیا این گفت‌وگوهای تلفنی می‌تواند زمینه‌ساز بهبود تعاملات بین دو کشور شود، تصریح کرد: در دنیای کنونی گفتگو شرط اول و لازم تامین حداکثری منافع ملی کشورهاست و واقعیت این است که ایران و امارات دو کشوری هستند که ظرفیت زیادی برای همکاری دارند، ولی شرایط منطقه‌ای و بین‌المللی در طی این سال‌ها به‌گونه‌ای بوده که بین این دو کشور فاصله ایجاد کرده است.
وی ادامه داد: البته متاسفانه دو طرف آبراه نیز علیرغم وجود یک سابقه تاریخی از همزیستی مسالمت آمیز نتوانسته اند بدون تاثیرپذیری از این شرایط صاحب یک گفتمان غالب منطقه‌ای باشند و این لزوم تداوم گفتگو در زمینه مشکلات کنونی و آینده منطقه برای تقویت همکاری‌های دو و چند جانبه بین دو طرف را بیشتر می‌کند.
سفیر پیشین ایران در اردن، با اعتقاد بر اینکه کشور امارات بعد از عمان که ویژگیهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی منحصر به فردی برای نزدیکی به ایران دارد، نسبت به سایر کشورهای حوزه خلیج فارس به دلایل مختلفی دارای ابعاد گوناگونی است که می‌تواند روابط نزدیک‌تری با ایران داشته باشد، خاطرنشان کرد: در ارتباط با این موضوع زمینه‌های زیادی وجود دارد از جمله قدمت، بستر آماده شده و حضور تعداد بالای ایرانیان مقیم و نیز گستردگی فعالیت تجار ایرانی و میزان حجم سرمایه آنان و نیز سرمایه گذاری ایرانی‌ها در امارات که باعث ایجاد حجم بالای مراودات و ظرفیت‌های اقتصادی و تجاری بین دو کشور شده است.
تاجیک خاطرنشان کرد: البته اینکه این نوع و میزان گستردگی تجاری سازمان مناسبی دارد و ایا در نهایت به نفع اقتصاد و مردم ایران است یا خیر مبحث جداگانه‌ای است که موضوع این مصاحبه نیست. به هر صورت واقعیت این است که در کنار عوامل و زمینه های دیگر یک حجم بالای تجاری بین ایران و امارات وجود دارد که می‌تواند به بهبود روابط سیاسی کمک کننده باشد.
بیشتر بخوانید: پشت پرده مهربان شدن امارات با ایران
وی همچنین با بیان اینکه موقعیت جغرافیایی ایران و امارات از نظر نزدیکی مرزها به یکدیگر و راحت بودن رفت و آمد مردم دو کشور در این زمینه تاثیرگذار است، ادامه داد: همانطور که اشاره شد علیرغم ظرفیت‌هایی که وجود دارد در طی این سال‌ها شاهد این بوده‌ایم که روابط دو کشور دچار چالش‌هایی شده است و موضوع حمایت امارات از جدایی طلبان جنوب یمن باعث پیچیده تر شدن این روابط شده است که یک موضوع ذاتی برای تداوم اختلاف نیست و موضوعی سیاسی و قابل حل است که قدم اول نیز مذاکره است! چه مذاکره بین یمنی و چه مذاکره آنها با کشورهای درگیر و از جمله عربستان و امارات و چه مذاکره ایران با این کشور که تداوم دخالتشان در این کشور و ادامه جنگ و کشتار مردم بیگناه و حتی غیر نظامی در یمن را بیش از حد برایشان هزینه زا کرده و بار مسئولیتی زیادی را متوجه آنها ساخته است.
تاجیک همچنین با تاکید بر اینکه نوع روابط تهران و ریاض بر نوع روابط ایران و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس سایه انداخته است، ادامه داد: اگر بخواهیم نوع روابط ایران و امارات را بررسی کنیم باید توجه داشت که در این روابط عوامل ثابت و متغیری دخیل هستند که بعضی تسهیل کنده و پاره‌ای تخریبی عمل می‌کنند، اما به هر صورت موقعیت ژئوپلیتیکی ایران و تاثیراتش در کنار تاثیرات سیاسی اجتماعی بر امارات نه تنها قابل چشم پوشی نیست بلکه نسبت به سایر کشورها بیشتر بوده و در جنبه تخریبی نیز تاثیرات وخیم شدن روابط کشورهای دو سوی آب بر امارات بیش از سایر کشورهای می‌تواند باشد و توسعه و مسائل این کشور را متاثر خواهد کرد.
سفیر پیشین ایران در اردن با تاکید بر اینکه ایران و امارات دارای اختلافات مرزی و ارضی و یا فلات قاره‌ای نیستند و این یک امتیاز برای حفظ سطح روابط دو کشور و یا بهیود و گسترش آن است، در مورد اختلاف ایران و امارات در مورد جزایر سه‌گانه و ادعاهایی که اماراتی‌ها در این زمینه مطرح می‌کنند، گفت: آنچه که در این زمینه مطرح می‌شود دارای پشتوانه حقوقی و سیاسی نیست و یک اشتباهی بوده که در اثر برخی تصمیمات سیاسی و اجرایی بدون آنکه به واقعیات میدانی توجه شود، ایجاد شده و در رقابت‌های داخلی امارات برخی از سیاستمداران و مسئولین اماراتی برای تحکیم قدرت خود و تخریب روابط دو کشور در طول این سال‌ها از آن سوءاستفاده کرده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: در میان شیوخ و مسئولین امارت‌های هفتگانه این شیخ نشین برخی از آنها به دنبال داشتن روابط خوب با ایران هستند ولی برخی از مسئولین و شیوخ از جمله بعضی مسئولین دولت مرکزی در ابوظبی که خواهان تضعیف حکام محلی هستند چنین نگاهی ندارند و سعی کرده‌اند دیدگاه های خود برای بسط حاکمیت شان به شیخ‌نشینان دیگر امارات تحمیل کنند.
تاجیک گفت: این مساله سه جزیره که در مالکیتش به ایران شکی نیست یک امر ساده اجرایی است که متاسفانه در طی این سال‌ها به بهانه‌ای برای تخریب روابط دو کشور و یا عدم توسعه روابط تبدیل شده است. به گونه ای که گفته می شود بعضی مواقع پرونده کار با ایران در دست دولت مرکزی و زمانی نیز به دست حاکم دبی که بیشترین حجم مراوده تجاری با ایران را دارد قرار می‌گیرد.
تاجیک در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اختلافات به وجود آمده بین عربستان و امارات در ارتباط با موضوع یمن و ادعای خودمختاری نیروهای نزدیک به امارات در جنوب یمن، اظهار کرد: پیش‌بینی می‌شود یکی از موارد گفت‌وگوی وزرای خارجه ایران و امارات علاوه بر موضوع شیوع کرونا و چگونگی همکاری برای کاستن از شدت آن و احتمالا مساله یمن و تحولات آن که از مسائل روز می باشند، بوده است.
وی ادامه داد: اوضاع کنونی جهان و به طور ویژه منطقه خاورمیانه و خلیج فارس به گونه‌ای است که شرایط برخی همکاری‌ها در زمینه مقابله با کرونا شیوع آن را فراهم کرده است. ممکن است به دلیل حجم بالای بحران، بسیاری از کشورها به دنبال اجرای سیاست‌های ملی هستند، اما ایجاد اراده سیاسی برای همکاری و آغاز یک دیپلماسی پزشکی یا کرونایی که در همین گونه مذاکرات پیش می آید، زمینه همکاری‌های منطقه ای را تقویت می‌کند؛ زیرا در چنین بحران‌هایی همه در یک کشتی در این دریای مواج نشسته ایم! یعنی بحران شتاب شیوع کرونا می‌تواند به نحوی زمینه ایجاد دیپلماسی پزشکی یا دیپلماسی کرونایی را فراهم کند که فرعی بر دیپلماسی عمومی است تقویت کند؛ البته این موضوع با توجه به تضعیف نقش سازمان‌های بین‌المللی احتیاج به زمینه‌سازی قبلی دارد.
وی افزود: در حال حاضر به نظر می‌رسد که بیشتر گفت‌وگوها بین مقامات ایران و امارات از جمله وزرای خارجه دو کشور در مورد مسائل جاری کشورها و منطقه است و کمتر در مورد مسائل زیرساختی که بتواند ساختار کنونی روابط دو کشور را تحت تاثیر قرار دهند، صحبت شده است که این امید وجود دارد با نزدیک شدن دیدگاه‌های دو کشور در مورد برخی از مسائل روز، ایران و امارات بتوانند در آینده‌ای نزدیک در مورد مسائل زیربنایی که بعضاً با یکدیگر دارای اختلاف هستند نیز گفت‌وگو کنند.
وی ادامه داد: البته متاسفانه دو طرف آبراه نیز علیرغم وجود یک سابقه تاریخی از همزیستی مسالمت آمیز نتوانسته اند بدون تاثیرپذیری از این شرایط صاحب یک گفتمان غالب منطقه‌ای باشند و این لزوم تداوم گفتگو در زمینه مشکلات کنونی و آینده منطقه برای تقویت همکاری‌های دو و چند جانبه بین دو طرف را بیشتر می‌کند.
سفیر پیشین ایران در اردن، با اعتقاد بر اینکه کشور امارات بعد از عمان که ویژگیهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی منحصر به فردی برای نزدیکی به ایران دارد، نسبت به سایر کشورهای حوزه خلیج فارس به دلایل مختلفی دارای ابعاد گوناگونی است که می‌تواند روابط نزدیک‌تری با ایران داشته باشد، خاطرنشان کرد: در ارتباط با این موضوع زمینه‌های زیادی وجود دارد از جمله قدمت، بستر آماده شده و حضور تعداد بالای ایرانیان مقیم و نیز گستردگی فعالیت تجار ایرانی و میزان حجم سرمایه آنان و نیز سرمایه گذاری ایرانی‌ها در امارات که باعث ایجاد حجم بالای مراودات و ظرفیت‌های اقتصادی و تجاری بین دو کشور شده است.
تاجیک خاطرنشان کرد: البته اینکه این نوع و میزان گستردگی تجاری سازمان مناسبی دارد و ایا در نهایت به نفع اقتصاد و مردم ایران است یا خیر مبحث جداگانه‌ای است که موضوع این مصاحبه نیست. به هر صورت واقعیت این است که در کنار عوامل و زمینه های دیگر یک حجم بالای تجاری بین ایران و امارات وجود دارد که می‌تواند به بهبود روابط سیاسی کمک کننده باشد.
بیشتر بخوانید: پشت پرده مهربان شدن امارات با ایران
وی همچنین با بیان اینکه موقعیت جغرافیایی ایران و امارات از نظر نزدیکی مرزها به یکدیگر و راحت بودن رفت و آمد مردم دو کشور در این زمینه تاثیرگذار است، ادامه داد: همانطور که اشاره شد علیرغم ظرفیت‌هایی که وجود دارد در طی این سال‌ها شاهد این بوده‌ایم که روابط دو کشور دچار چالش‌هایی شده است و موضوع حمایت امارات از جدایی طلبان جنوب یمن باعث پیچیده تر شدن این روابط شده است که یک موضوع ذاتی برای تداوم اختلاف نیست و موضوعی سیاسی و قابل حل است که قدم اول نیز مذاکره است! چه مذاکره بین یمنی و چه مذاکره آنها با کشورهای درگیر و از جمله عربستان و امارات و چه مذاکره ایران با این کشور که تداوم دخالتشان در این کشور و ادامه جنگ و کشتار مردم بیگناه و حتی غیر نظامی در یمن را بیش از حد برایشان هزینه زا کرده و بار مسئولیتی زیادی را متوجه آنها ساخته است.
تاجیک همچنین با تاکید بر اینکه نوع روابط تهران و ریاض بر نوع روابط ایران و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس سایه انداخته است، ادامه داد: اگر بخواهیم نوع روابط ایران و امارات را بررسی کنیم باید توجه داشت که در این روابط عوامل ثابت و متغیری دخیل هستند که بعضی تسهیل کنده و پاره‌ای تخریبی عمل می‌کنند، اما به هر صورت موقعیت ژئوپلیتیکی ایران و تاثیراتش در کنار تاثیرات سیاسی اجتماعی بر امارات نه تنها قابل چشم پوشی نیست بلکه نسبت به سایر کشورها بیشتر بوده و در جنبه تخریبی نیز تاثیرات وخیم شدن روابط کشورهای دو سوی آب بر امارات بیش از سایر کشورهای می‌تواند باشد و توسعه و مسائل این کشور را متاثر خواهد کرد.
سفیر پیشین ایران در اردن با تاکید بر اینکه ایران و امارات دارای اختلافات مرزی و ارضی و یا فلات قاره‌ای نیستند و این یک امتیاز برای حفظ سطح روابط دو کشور و یا بهیود و گسترش آن است، در مورد اختلاف ایران و امارات در مورد جزایر سه‌گانه و ادعاهایی که اماراتی‌ها در این زمینه مطرح می‌کنند، گفت: آنچه که در این زمینه مطرح می‌شود دارای پشتوانه حقوقی و سیاسی نیست و یک اشتباهی بوده که در اثر برخی تصمیمات سیاسی و اجرایی بدون آنکه به واقعیات میدانی توجه شود، ایجاد شده و در رقابت‌های داخلی امارات برخی از سیاستمداران و مسئولین اماراتی برای تحکیم قدرت خود و تخریب روابط دو کشور در طول این سال‌ها از آن سوءاستفاده کرده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: در میان شیوخ و مسئولین امارت‌های هفتگانه این شیخ نشین برخی از آنها به دنبال داشتن روابط خوب با ایران هستند ولی برخی از مسئولین و شیوخ از جمله بعضی مسئولین دولت مرکزی در ابوظبی که خواهان تضعیف حکام محلی هستند چنین نگاهی ندارند و سعی کرده‌اند دیدگاه های خود برای بسط حاکمیت شان به شیخ‌نشینان دیگر امارات تحمیل کنند.
تاجیک گفت: این مساله سه جزیره که در مالکیتش به ایران شکی نیست یک امر ساده اجرایی است که متاسفانه در طی این سال‌ها به بهانه‌ای برای تخریب روابط دو کشور و یا عدم توسعه روابط تبدیل شده است. به گونه ای که گفته می شود بعضی مواقع پرونده کار با ایران در دست دولت مرکزی و زمانی نیز به دست حاکم دبی که بیشترین حجم مراوده تجاری با ایران را دارد قرار می‌گیرد.
تاجیک در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اختلافات به وجود آمده بین عربستان و امارات در ارتباط با موضوع یمن و ادعای خودمختاری نیروهای نزدیک به امارات در جنوب یمن، اظهار کرد: پیش‌بینی می‌شود یکی از موارد گفت‌وگوی وزرای خارجه ایران و امارات علاوه بر موضوع شیوع کرونا و چگونگی همکاری برای کاستن از شدت آن و احتمالا مساله یمن و تحولات آن که از مسائل روز می باشند، بوده است.
وی ادامه داد: اوضاع کنونی جهان و به طور ویژه منطقه خاورمیانه و خلیج فارس به گونه‌ای است که شرایط برخی همکاری‌ها در زمینه مقابله با کرونا شیوع آن را فراهم کرده است. ممکن است به دلیل حجم بالای بحران، بسیاری از کشورها به دنبال اجرای سیاست‌های ملی هستند، اما ایجاد اراده سیاسی برای همکاری و آغاز یک دیپلماسی پزشکی یا کرونایی که در همین گونه مذاکرات پیش می آید، زمینه همکاری‌های منطقه ای را تقویت می‌کند؛ زیرا در چنین بحران‌هایی همه در یک کشتی در این دریای مواج نشسته ایم! یعنی بحران شتاب شیوع کرونا می‌تواند به نحوی زمینه ایجاد دیپلماسی پزشکی یا دیپلماسی کرونایی را فراهم کند که فرعی بر دیپلماسی عمومی است تقویت کند؛ البته این موضوع با توجه به تضعیف نقش سازمان‌های بین‌المللی احتیاج به زمینه‌سازی قبلی دارد.
وی افزود: در حال حاضر به نظر می‌رسد که بیشتر گفت‌وگوها بین مقامات ایران و امارات از جمله وزرای خارجه دو کشور در مورد مسائل جاری کشورها و منطقه است و کمتر در مورد مسائل زیرساختی که بتواند ساختار کنونی روابط دو کشور را تحت تاثیر قرار دهند، صحبت شده است که این امید وجود دارد با نزدیک شدن دیدگاه‌های دو کشور در مورد برخی از مسائل روز، ایران و امارات بتوانند در آینده‌ای نزدیک در مورد مسائل زیربنایی که بعضاً با یکدیگر دارای اختلاف هستند نیز گفت‌وگو کنند.
منبع: ایسنا