اقتصاد۲۴- جذابیت‌های بازار بورس و حمایت‌های دولت سبب شده تا بسیاری از مردم سرمایه‌های خود را به بازار سرمایه بیاورند، امری که البته به لحاظ اقتصادی امری مبارک است اگر این حجم از نقدینگی با عمق بخشی بتواند به تولید کشور کمک کند.
با این همه، اما مواجهه برخی از مردم با این بازار شبیه به مواجهه با بازار دلار و طلا و مسکن است. در حالی که مختصات این بازار متفاوت‌تر از سایر بازارهاست. به عبارت دیگر همان طور که بازار سرمایه می‌تواند جذابیت‌های مثبت فروان داشته باشد، می‌تواند باعث شود تا در صورت عدم رعایت نکاتی به زیان سهامداران منجر شود. با این همه، اما دولت نیز وظیفه دارد تا حجم نقدینگی موجود در بازار سرمایه را با تمهیداتی مدیریت و از فرار آن جلوگیری کند.
امیر تقی خان تجریشی، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه و مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری گروه توسعه ملی وابسته به بانک ملی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ به ابعاد مختلف رونق بورس پرداخت و البته توصیه‌های مهمی را نیز به نوسهامداران کرده است که در ادامه می‌خوانید
* با توجه به هجوم نقدیندگی در بورس آیا احتمال وقوع یک سقوط بزرگ در بورس وجود دارد؟
- نوسان، جزئی از بازار است و این تصور که بازار همیشه صعودی و یا همیشه نزولی بماند تصور اشتباهی است. درمورد بازار ما با توجه به هجوم نقدینگی به عنوان محرک اصلی رشد و البته حمایت همه جانبه‌ای که از بورس می‌شود شاهد یک روند صعودی شارپی هستیم که در نوع خود بی نظیر بوده و حداقل در اقتصاد ما تجربه نشده است لذا با توجه به این شرایط قدری پیش بینی آینده سخت خواهد بود.
با این حال بکار بردن عبارت «سقوط بزرگ» برای بازار سرمایه شاید بیشتر یک عبارت ژورنالیستی باشد تا واقعیتی محتوم. آنچه که مسلم است یک روند همیشه صعودی نمی‌ماند و بورس ما هم از این قاعده مستثنی نیست چراکه با کاهش ورود نقدینگی جدید به بازار، شتاب روند صعودی کند و کند‌تر می‌شود یعنی اگر یک روز میزان ورود نقدینگی به بازار از روز گذشته کمتر باشد و این روند ادامه دار شود دیگر نقدینگی ورودی نمی‌تواند منجر به افزایش شاخص و حفظ سطوح قیمتی قبلی شود و باید منتظر اصلاح و یا نزول بود تا جایی که بازار به تعادل برسد.
بیشتر بخوانید: رشد بازار سرمایه تا کجا ادامه خواهد داشت؟
خوشبختانه به نظر می‌رسد که دولت تدابیری برای جلوگیری از ریزش شدید بورس داشته باشد و در آینده با عمق بخشی به بازار و همچنین به کمک دستورالعمل‌های پویا و منعطف بتواند کنترل شرایط را به دست بگیرد. نکته‌ای که اینجا مهم است مفهوم ریسک و بازده و رابطه آنهاست که یک سرمایه گذار الزاما آن را باید درک کند. قطعا بازدهی بیشتر نصیب کسی می‌شود که ریسک بالاتری را متحمل می‌شود و دراین بین دانش، آگاهی و تجربه حرف اول را می‌زند. البته ابزار‌هایی مانند صندوق‌های سرمایه گذاری هم وجود دارند که به واسطه آن‌ها می‌توان تا حدی ریسک را پوشش داد. آنچه که امروز بسیار مهم است استقبال آحاد مردم از سرمایه گذاری دربورس است و امیدوارم که با سیاستگذاری‌هایی که انجام می‌شود این روند به صورت مستمر ادامه یابد.
* بسیاری از کسانی که به بورس آمده اند افراد نابلد و مبتدی هستند؛ چه توصیه‌هایی به این افراد دارید و چه کار‌هایی برای ورود به بازار باید انجام دهند؟
- بهتر است به جای استفاده از واژه نابلد از واژه نوسهامدار استفاده کنیم و توجه داشته باشیم که این افراد احتمالا از تجربه یا دانش کافی برخوردار نیستند و ممکن است که تحت شرایطی دچار خسران شوند لذا برای جلوگیری از این امر چند توصیه می‌تواند راهگشا باشد.
۱- هنگامی که می‌خواهید به صورت مستقیم وارد خرید و فروش سهام شوید باید از دانش کافی و آشنایی با سازوکار بازار نیز آگاه باشید؛ لذا باید همانطور که برای خرید یک اتومبیل ساعت‌ها و روز‌ها تحقیق و پرس و جو می‌کنید برای ورود به بورس هم باید آگاهی و دانش لازم را کسب کرد.
۲- در صورت نداشتن دانش کافی حتما از راهنمایی افراد مورد اطمینان، کارگزاری ها، شرکت‌های سرمایه سبدگردان و مشاوره سرمایه گذاری استفاده شود.
۳-سودجویان همیشه در کمین هستند. اطلاعات خود را از منابع معتبر و وبسایت‌های دارای مجوز سازمان بورس کسب کنید.
۴- بسیاری از توصیه‌هایی که در شبکه‌های اجتماعی در مورد خرید و فروش سهام ارائه می‌شود از پشتوانه علمی، قانونی و فنی صحیح برخوردار نیستند.
۵- همه دارایی خود را در بازار سرمایه گذاری نکنید. به طور مثال فروش خانه و ورود پول حاصل از آن به بورس قطعا ریسک بسیار بالایی داشته و کار صحیحی نیست. همیشه بخشی از درآمد یا دارایی خود را باتوجه به میزان ریسک پذیریتان در بورس سرمایه گذاری کند.
۶- اگر مهارت، دانش و فرصت کافی برای سرمایه گذاری مستقیم در بورس را ندارید به صورت غیر مستقیم در بورس سرمایه گذاری کنید، یعنی حتما از صندوق‌های سرمایه گذاری که توسط تیم‌های حرفه‌ای مدیریت می‌شوند استفاده کنید (لیست صندوق‌های سرمایه گذاری دارای مجوز در سامانه Fipiran.ir موجود است)
۷- راه دیگر این است که با مراجعه به نهاد‌های مالی دارای مجوز مانند سبدگردان‌ها یا شرکت‌های مشاور سرمایه گذاری نسبت به تشکیل سبد اقدام کرد.
۸- اگر احیانا هر فرد تصمیم به ورود مستقیم به بازار سرمایه گرفت ضروری است با ایجاد یک سبد معقول و متنوع از سهام شرکت‌ها در صنایع مختلف به اصطلاح ریسک سرمایه گذاری خود را پوشش دهد.
۹- سرمایه گذاری موفق در بورس نیازمند نگاه بلند مدت و صبر است. عجله در خرید و فروش می‌تواند منجر به زیان سرمایه گذاران شود.
* دولت و یا سازمان بورس با چه ابزار‌هایی می‌توانند به نقدینگی وارد شده در بازار عمق بخشی کنند؟
- شاید اولین نکته بحث آموزش و فرهنگ‌سازی باشد. آموزش مفهوم ریسک و بازده و آشنایی با ابزار‌های متنوع سرمایه گذاری اولین وظیفه دولت و سازمان بورس در مقابل سرمایه گذاران است. مسأله بعدی تداوم عرضه‌های دولتی، صندوق‌های قابل معامله و سرعت بخشی به روند پذیرش شرکت‌های جدید و افزایش سرمایه‌ها برای پاسخ به عطش سرمایه گذاران و همچنین افزایش ارزش پایه بازار برای حرکت به سمت تعادل و تعمیق بازار است.
نکته بعدی حمایت از بازار و تداوم نگاه اقتصاد مبتنی بر بازار سرمایه در مقابل بازار پول و یا سایر بازار‌های موازی است. توسعه و ترویج ابزار‌های تأمین مالی مبتنی بر سرمایه و بدهی راه حل دیگری است که دولت می‌تواند برای افزایش عمق بازار در پیش بگیرد. کمک به توسعه و تقویت صندوق‌های سرمایه گذاری قدم دیگری است که می‌بایست برداشته شود.
افزایش درصد شناور آزاد سهم‌ها نیز روشی است که به تعمیق بازار کمک شایانی خواهد کرد. آنچه که خواسته بسیاری از فعالان بازار سرمایه است حذف محدودیت‌ها از جمله دامنه نوسان قیمت سهم است که می‌تواند به متعادل شدن بازار و روانتر شدن معاملات منجر شود؛ و نهایتا پرهیز از ایجاد هرگونه شوک و تنش به بازار در قالب اخبار، تغییر قوانین و یا سیاست ها.