اقتصاد۲۴ - به منظور تقويت موقعيت كشور در شبكه حمل و نقل هوايي بين‌المللي و افزايش درآمد ناشي از ترانزیت و حمل و نقل كالا و مسافر و اشتغال مولد و توسعه های آتی، فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره)، بر اساس ماده ١٦٦ برنامه پنجم توسعه کشور، به شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) به مساحت ١٤٠٠٠ هکتار تبدیل شد تا این مجموعه به عنوان یک موتور محرکه اقتصادی در کشور عمل کند، لذا به منظور هدایت توسعه های آتی و تجاری سازی فرودگاه بین المللی امام خمینی(ره)، طرح جامع توسعه با افق سی ساله توسط مشاورین ایرانی و بین المللی تدوین شد و به تصویب وزارت راه و شهرسازی رسید.
پروژه های اصلی در توسعه فرودگاه بین المللی امام خمینی(ره) بر اساس برنامه پنج ساله تا سال ٢٠٢٢:
- تکمیل و تجهیز کامل باند دوم در محدوده جنوبی قسمت هوایی، تاکسی وی ها و ساخت برج کنترل ترافیک هوایی جدید
- بهره برداری از ترمینال-گالری سلام با قابلیت جابه‌جایی ٤,٥ میلیون مسافر در سال (١٥٥٠ مسافر در ساعت در زمان اوج) با طراحی داخلی با استفاده از عناصر نمایانگر هویت ایرانی-اسلامی و آثار هنرمندان نامی کشور
- نوسازی و توسعه ترمینال شماره ١ و افزایش ظرفیت آن از ٦,٥ میلیون به ٩ میلیون مسافر در سال (٢٣٠٠ مسافر در ساعت در زمان اوج) و ایجاد تسهیلات جانبی جهت افزایش سطح ارائه خدمات و استانداردها
- احداث فاز اول ترمینال جدید ایرانشهر به مساحت ٤١٠ هزار متر مربع و قابلیت جابه‌جایی ٢٥ میلیون مسافر در سال (٥٠٠٠ مسافر در ساعت در زمان اوج)
- توسعه راه های دسترسی به فرودگاه و احداث دومین راه دسترسی به ترمینال ایرانشهر از شرق
- یکپارچه سازی و تکمیل خطوط مترو داخل محدوده شهر فرودگاهی
- تکمیل خط قطار سریع السیر تهران-قم- اصفهان عبوری از داخل محدوده شهر فرودگاهی
منطقه آزاد شهر فرودگاهی امام خمینی(ره)
به گفته علی رستمی، مدیرعامل پیشین شرکت شهر فرودگاهی امام خمینی (ره)، شهر فرودگاهی در سال ۹۴ و برای اینکه بتواند به ماموریت اصلی خود (هاب دوم مسافر و هاب اول بار در منطقه) برسد توانست امتیازات ویژه منطقه آزاد و ویژه اقتصادی را دریافت کند.
در واقع بر اساس ماده ١٦٦ برنامه پنجم توسعه و به منظور افزایش جذابیت های سرمایه گذاری و توسعه شهر فرودگاهی در همکاری با سرمایه گذاران بخش خصوصی و شرکت های معتبر بین المللی، ١٥٠٠ هکتار از اراضی ضلع جنوبی شهر فرودگاهی به منطقه آزاد تجاری و ٢٥٠٠ هکتار از اراضی ضلع غربی به منطقه ویژه اقتصادی تبدیل شده است. بنابراین برخی از کاربری های تعریف شده در طرح جامع در محدوده این اراضی، از مزایای قوانین منحصر به فرد این مناطق بهره مند خواهند بود که تسریع کننده دستیابی به هدف تبدیل شدن به قطب بار و مسافر در منطقه است.
بیشتر بخوانید: اجاره زمین برای استخراج ارزهای دیجیتال و تاسیس انرژی‌های تجدیدپذیر در منطقه آزاد تجاری شهر فرودگاهی
معافیت های مالیاتی، مقررات ویژه روادید و سرمایه گذاری، کار، پولی و بانکی، ایجاد ارزش افزوده و عدم پرداخت تعرفه های گمرکی در داخل محدوده که با توجه به توسعه شهر فرودگاهی بر محور لجستیک، اقتصادی کردن فعالیت های لجستیکی شامل واردات، صادرات، صادرات مجدد و ترانزیت کالا، کاهش هزینه های انبارداری، تولید، مونتاژ و بسته بندی را در بر خواهد داشت، از جمله دستاوردهایی است که با بهره گیری از قوانین این دو منطقه حاصل می شود و موجب تسهیل سرمایه گذارای خواهد شد.
معافیت های مالیاتی، مقررات ویژه روادید و سرمایه گذاری، کار، پولی و بانکی، ایجاد ارزش افزوده و عدم پرداخت تعرفه های گمرکی در داخل محدوده که با توجه به توسعه شهر فرودگاهی بر محور لجستیک، اقتصادی کردن فعالیت های لجستیکی شامل واردات، صادرات، صادرات مجدد و ترانزیت کالا، کاهش هزینه های انبارداری، تولید، مونتاژ و بسته بندی را در بر خواهد داشت، از جمله دستاوردهایی است که با بهره گیری از قوانین این دو منطقه حاصل می شود و موجب تسهیل سرمایه گذارای خواهد شد.
فاز پیشران منطقه آزاد تجاری شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) با مساحت تاسیس منطقه آزاد شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) به مساحت ١٥٠٠ هکتار به موجب ماده ١٦٦ برنامه پنجم توسعه و در راستای اهداف کلان اقتصاد کشور و تبدیل شدن شهر فرودگاهی به قطب راهبر کارگو و قطب دوم مسافری منطقه، با تاکید بر بنیان‌گذاری و توسعه فعالیت‌های اقتصادی، تولیدی، صنعتی و افزایش جذابیت‌های سرمایه گذاری، به عنوان یک پروژه بزرگ ملی، در دستور کار وزارت راه و شهرسازی قرار گرفته است.
منطقه آزاد شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) با اهدافی همچون جذب و حمایت از سرمایه گذاری خارجی و داخلی، توسعه پایدار شهر فرودگاهی، توسعه تجارت، انتقال فناوری روز جهانی و ایجاد اشتغال مولد ایجاد شده است.
این منطقه به مانند سایر مناطق آزاد ایران از معافیت‌های مالیاتی ۲۰ ساله برای دریافت کنندگان مجوز فعالیت اقتصادی برخوردار است و اتباع خارجی بدون اخذ روادید میتوانند به آن وارد شوند و امکان استفاده از متخصصین خارجی از مزایای آن محسوب می‌شود. این منطقه با ارائه مشوق‌های گمرکی برای واردات مواد و تجهیزات، تسهیلات واردات در پردازش کالا طبق قانون ارزش افزوده و... شرایط را برای فعالیت‌های متنوع اقتصادی فراهم می‌کند.
جاذبه‌های سرمایه گذاری در منطقه آزاد شهر فرودگاهی امام (ره)
منطقه آزاد شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) به عنوان اولین منطقه آزادی شناخته می‌شود که مبتنی بر اقتصاد حمل و نقل هوایی بوده و در مجاورت کلانشهر تهران قرار گرفته است. دسترسی این منطقه به اراضی وسیع و بدون معارض با برخورداری از تاسیسات زیربنایی و اتصال به شبکه بین المللی جامع حمل و نقل ترکیبی شامل هوایی، ریلی و جاده‌ای از جذابیت‌های شهر فرودگاهی برای سرمایه گذاری محسوب می‌شود. اتصالات آن به شبکه ریل سراسری، شبکه قطار شهری تهران، به کریدور بین المللی شرق – غرب و شمال –جنوب مواردی است که برای سرمایه گذاران اهمیت به سزایی دارد و می‌تواند موجب رونق بیش از پیش آن شود.
فرصت‌های شهر فرودگاهی
فرصت‌های سرمایه گذاری در شهر فرودگاهی امام (ره) در بخش‌های شهر لجستیک، پارک کسب و کار شرقی، پارک تجاری شمال شرقی، پارک نمایشگاهی و زیر ساخت و انرژی در نظر گرفته شده است.
شهر لجستیک و سرمایه گذاری
از آنجایی که توسعه شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) بر محور لجستیک بنا نهاده شده است، محدوده‌ای به وسعت ٦٠٠٠ هکتار از اراضی شهر فرودگاهی، با کاربری لجستیکی در نظر گرفته شده است. فاز اول توسعه شهر لجستیک و سرمایه گذاری به مساحت ١٧٠٠ هکتار در قسمت جنوبی شهر فرودگاهی با هدف ایجاد زیرساخت‌ها و کسب و کار‌های مرتبط با صادرات، واردات، ترانزیت، صادرات مجدد، تولید، پردازش و پخش کالا طراحی شده است که دارای ویژگی هایی، چون طراحی مشتری محور، دسترسی به حمل و نقل چندوجهی شامل هوا، ریل و جاده، معافیت گمرکی در عملیات لجستیکی با بهره گیری از قوانین مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی، انبارداری طولانی مدت بدون پرداخت تعرفه‌های گمرکی، امکان تولید در ردیف صنایع سبز و سبک و سامانه پنجره واحد ارائه خدمات هستند.
بیشتر بخوانید: همه اقدامات شهر فرودگاهی امام خمینی(ره) در مقابله با کرونا/ شناسایی افراد مشکوک به کرونا در صدر ماموریت‌ها
شرکت‌ها با موضوعات فعالیت مانند لجستیک، تولید، تجارت، خدمات و گردشگری میتوانند در این منطقه اقدام به ایجاد کسب و کار کنند. در حوزه لجستیک فعالیت‌های حمل و نقل، خدمات مدیریتی حمل و نقل، آژانس (کارگزار) حمل و نقل، خدمات ترخیص کالا از گمرک، عملیات انبارداری، مدیریت انبارداری، مدیریت توزیع و.. مشخص شده اند. در زمینه تولید نیز تولید کالا، خرید مواد اولیه برای تولید، فروش کالا‌های تولیدی و... زمینه‌های سرمایه گذاری و فعالیت هستند. در حوزه تجارت هم فعالیت‌هایی همچون خریدوفروش کالا‌ها (B۲B)، واردات و صادرات، عملیات حمل و نقل و انبارداری جهت مواد و کالا‌های صاحبان مشاغل، فعالیت‌های مرتبط با تجارت، نظیر بسته‌بندی، برچسب‌گذاری، مونتاژ، ارتقاء، تعمیر محصولات و هندلینگ کالا‌های برگشتی برای افراد و گروه‌ها در نظر گرفته شده است.
شرکت‌ها با موضوعات فعالیت مانند لجستیک، تولید، تجارت، خدمات و گردشگری میتوانند در این منطقه اقدام به ایجاد کسب و کار کنند. در حوزه لجستیک فعالیت‌های حمل و نقل، خدمات مدیریتی حمل و نقل، آژانس (کارگزار) حمل و نقل، خدمات ترخیص کالا از گمرک، عملیات انبارداری، مدیریت انبارداری، مدیریت توزیع و.. مشخص شده اند. در زمینه تولید نیز تولید کالا، خرید مواد اولیه برای تولید، فروش کالا‌های تولیدی و... زمینه‌های سرمایه گذاری و فعالیت هستند. در حوزه تجارت هم فعالیت‌هایی همچون خریدوفروش کالا‌ها (B۲B)، واردات و صادرات، عملیات حمل و نقل و انبارداری جهت مواد و کالا‌های صاحبان مشاغل، فعالیت‌های مرتبط با تجارت، نظیر بسته‌بندی، برچسب‌گذاری، مونتاژ، ارتقاء، تعمیر محصولات و هندلینگ کالا‌های برگشتی برای افراد و گروه‌ها در نظر گرفته شده است.
مشاوره، تعمیر و نگهداری، اجاره انبار‌ها و... فعالیت‌ها در بخش خدمات خواهند بود و در حوزه گردشگری نیز هتل، آژانس مسافرتی، شرکت‌های گردشگری در نظر گرفته شده است.
پارک کسب و کار شرقی
پارک کسب و کار شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) به مساحت ٢٤٠ هکتار، به عنوان فاز پیشران توسعه منطقه آزاد در نظر گرفته شده است. منطقه آزاد شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) پذیرای پیشنهادات سرمایه گذاری و همکاری با شرکت‌های معتبر جهت توسعه کسب و کار در این مجموعه است. این منطقه دارای محدوده محصور گمرکی بوده و قوانین مرتبط با مناطق آزاد شامل عفو مالیاتی، قوانین ویژه کار، سرمایه گذاری و پولی و بانکی در آن جاری است. زیرساخت‌ها و تاسیسات این منطقه توسط شهر فرودگاهی در حال احداث است که در اختیار مشتریان قرار خواهد گرفت.
شرکت‌ها میتوانند در چهار پهنه در نظر گرفته شده در این منطقه فعالیت خود را ایجاد و آغاز کنند:
• لجستیک و تولید
• اداری-تجاری
• فناوری‌های برتر
• صنایع خلاق فرهنگی هنری
پارک تجاری شمال شرقی
منطقه تجاری شمال شرقی به وسعت ٩٠ هکتار، در ورودی شهر فرودگاهی در مجاورت بزرگراه خلیج فارس واقع شده و از قوانین سرزمین اصلی پیروی می‌کند. این منطقه با توجه به موقعیت آن در تقابل با شبکه معابر اطراف و داخل شهر فرودگاهی، از قابلیت بالایی جهت استفاده تجاری رفاهی و توسعه حول محور حمل ونقل برخوردار است. در فاز نهایی این منطقه شامل مراکز تجاری، رفاهی، تفریحی مختلف و همچنین تامین کننده فضای توقف خودرو‌ها برای مدت طولانی خواهد بود.
پارک نمایشگاهی
منطقه تجاری شمال شرقی به وسعت ٩٠ هکتار، در ورودی شهر فرودگاهی در مجاورت بزرگراه خلیج فارس واقع شده و از قوانین سرزمین اصلی پیروی می‌کند. این منطقه با توجه به موقعیت آن در تقابل با شبکه معابر اطراف و داخل شهر فرودگاهی، از قابلیت بالایی جهت استفاده تجاری رفاهی و توسعه حول محور حمل و نقل برخوردار است. در فاز نهایی این منطقه شامل مراکز تجاری، رفاهی، تفریحی مختلف و همچنین تامین کننده فضای توقف خودرو‌ها برای مدت طولانی خواهد بود.
زیرساخت و انرژی
یکی از وظایف شهر فرودگاهی امام خمینی (ره)، ایجاد زیرساخت‌های مناسب و ترویج دسترسی به انرژی‌های ارزان قیمت، قابل اتکا و پیشرفته است. در راستای نیل به این هدف و همچنین انجام مسئولیت اجتماعی شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) و پیشروی بر مبنای اهداف توسعه پایدار، پروژه‌های مختلفی در مجموعه طرح‌های شهر فرودگاهی در حوزه زیرساخت و انرژی تعریف شده است که امکان همکاری و سرمایه گذاری در آن‌ها وجود دارد مانند زیرساخت نرم افزاری، زیرساخت سخت افزاری و انرژی.
به گفته مدیرعامل سابق شهر فرودگاهی امام خمینی (ره) بر همین اساس از زمان آغاز فعالیت منطقه آزاد تاکنون بیش از ۱۱۰ سرمایه‌گذار برای حضور در شهر فرودگاهی اعلام آمادگی کرده‌اند.