اقتصاد۲۴ - اقتصاد ایران به تورم عادت کرده است. حالا حتی دولت هم در خوشبینانه‌ترین حالت تورم را ۲۲ درصد برای سال جاری پیش بینی می‌کند. مردم، اما به طور طبیعی و با کاهش ارزش پول ملی، سعی می‌کنند دارایی‌های خود را به کالا‌هایی تبدیل کنند که از تورم عقب نیفتند. هر چند همین مساله خود به تورم دامن می‌زند، اما با این حال این اتفاق در شرایط فعلی اقتصاد که نقدینگی در حال افزایش است و پایه پولی بالا می‌رود ناگزیر است.
بر همین اساس مردم همواره به دنبال بازار‌هایی هستند که بتوانند با هر میزان وسعی که دارند سرمایه‌های خرد را از عوارض تورمی اقتصاد مصون بدارند. بازار طلا، ارز، مسکن و بورس چهار بازار اصلی جذاب برای سرمایه گذاری است. بازار‌هایی که در سال گذشته هر کدام مسیر متفاوتی را تجربه کردند و البته بازار سرمایه سروصدای بسیاری به پا کرد، به گونه‌ای که همچنان تقاضا برای دریافت کد بورسی بالاست. در این میان، اما در بازا‌هایی مانند طلا نیز تحرکاتی رخ داده است و قیمت طلا و سکه افزایش داشته است. هر چند خرید و فروش در این بازار بالا نیست، اما قیمت بالا رفته است. اتفاقی که در بازار مسکن نیز رخ داده و علیرغم کاهش معاملات باز هم قیمت مسکن نسبت به سال گذشته ۳۴ درصد رشد داشته است.
در این شرایط، اما سوال این است که کدام بازار‌ها می‌تواند در سال جاری برای سرمایه‌های خرد جذاب باشد. آیا بورس همچنان جذاب خواهد ماند یا باید منتظر جهش در یکی از سه بازار دیگر باشیم؟
بیشتر بخوانید: همتی: مردم را از شر تورم مزمن خلاص می‌کنیم
آن‌هایی که از تورم مصون ماندند
پیمان مولوی تحلیلگر مسائل اقتصادی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ درباره شرایط اقتصادی کشور گفت: اقتصاد ایران در سال ۹۸ ده درصد کوچک شده است و در سال ۹۹ نیز به واسطه تدوام شرایط گذشته و بیماری کرونا حدود پنج درصد دیگر کوچک‌تر خواهد شد. از سوی دیگر عوامل ایجاد تورم مانند بالا رفتن نقدینگی و پایه پولی در اقتصاد ایران از بین نرفته است؛ بنابراین ما شاهد کوچک شدن اقتصاد و رشد نقدینگی به طور همزمان هستیم.
وی افزود: طی سال‌های اخیر مردم شاهد این هستند که ارزش پولشان هر روز در حال کاهش است در حالی که درآمد آن‌ها به آن اندازه اضافه نمی‌شود. در این شرایط رفتار طبیعی مردم در هر کشوری با اندک هوش مالی، حرکت به سمت خرید دارایی‌هایی است که ارزش پول خود را حفظ کنند.
مولوی تصریح کرد: مردم با توجه به تجربه سال‌های گذشته نسبت به این موضوع آگاهی پیدا کردند و البته عده‌ای هم فضا را درک نکردند و مبغون شدند، اما در هر حال هر کس به اندازه وسع خود سعی کرده است دارایی خود را از تورم مصون بدارد.
کدام یک از بازار‌ها همگام با تورم پیش رفته اند؟
مولوی اظهار کرد: ما در کشور چهار بازار اصلی داریم که شامل بازار سرمایه، بازار مسکن و مستغلات (که حدود ۸۸ درصد از دارایی‌های ایرانی‌ها در آنجا قرار دارد) بازار طلا و در نهایت بازار ارز است.
این تحلیلگر مسادل اقتصادی افزود: در بازار ارز معمولاً شاهد حضور دولت هستیم که مردم کمتر سراغ آن می‌روند چرا که ممکن است به واسطه دخالت دولت رشد این بازار از تورم کمتر باشد. کما اینکه در سال ۹۸ رشد قیمت ارز از تورم کمتر بود.
وی ادامه داد: در بازار طلا رشد قیمت تقریباً با رشد تورم برابر بوده است، در بازار مسکن هم این رشد کمی بیشتر از تورم بوده است و در بازار سرمایه هم که شاخص چندین برابر تورم رشد کرده است.
مولوی با بیان اینکه در حال حاضر اقبال به سمت بازار سرمایه است، اظهار کرد: اینکه چطور می‌توان از این اقبال استفاده کرد به حضور هر چه بیشتر شرکت‌های بخش خصوصی در بازار سرمایه و همچنین انتشار اوراق برای شهرداری ها، بخش خصوصی و... بستگی دارد که هم تامین مالی شان صورت گیرد و هم مردم از آن منتفع شوند هر چند برای جذب نقدینگی مردم نرخ سود این اوراق باید جذاب باشد. این اتفاق می‌توانست در آینده به کاهش تورم هم کمک کند.
بورس همچنان جذاب می‌ماند؟
این تحلیلگر مسائل اقتصادی گفت: باید در نظر داشته باشید که اگر بازار سرمایه رشد مدنظر تازه واردان به بورس را در کوتاه مدت و یا نهایت میان مدت نداشته باشد و از بازدهی لازم برخوردار نباشد بخشی از نقدینگی آن سمت بازارهای موازی خواهد رفت.
مولوی افزود: به بیان دیگر اگر بازده بازار سرمایه از تورم عقب بماند این نقدینگی به سمت بازارهای دیگر شیفت خواهد کرد، هرچند این چرخش نقدینگی بین بازار‌ها همواره وجود داشته و وجود خواهد داشت.
مسکن به رشد قیمت ادامه خواهد داد؟
مولوی در این خصوص گفت: عده‌ای معتقدند که مسکن وارد دوره رکود شده چرا که دوره صعودی چند ساله خود را طی کرده است، ولی واقعیت امر این است که عدد‌هایی که درباره افزایش نقدینگی ارائه شده قابل مقایسه با دوره‌های قبل نیست و دور از ذهن نیست که روند همزمانی تورم و رکود در بازار مسکن همچنان ادامه داشته باشد.
وی درباره اینکه اگر فضای سیاسی و بین المللی دچار تحولاتی به نفع اقتصاد شود، می‌توان امیدوار به تغییر در این روند بود، گفت: اگر خبرهای خیلی مثبتی هم منتشر شود و چشم انداز مردم نسبت به آینده امیدوارانه‌تر باشد، ممکن است تب و تاب ورود به بازارهای سکه و ارز و مسکن کم شود، اما موتور تولید نقدینگی متوقف نمی‌شود.
مولوی تصریح کرد: تا زمانی که موتور نقدینگی روشن باشد از خطرات ناشی از آن مصون نخواهیم بود. ممکن است تنها مانند سال‌های ابتدایی برجام مردم به یکسری از حوزه‌ها مانند خرید طلا و ارز ورود پیدا نکنند، اما باز هم به واسط وجود نقدینگی بعد از مدتی دوباره روز از نو خواهد شد.
بیشتر بخوانید: بازگشت سفته بازان به بازار مسکن؟
ارکستر ناهمگون اقتصاد
مولوی همچنین گفت: در خبر‌ها آمده است که بر خرید و فروش خودرو مالیات ببندند و یا بر مسکن مالیات وضع شود. اگر قرار بود این شیوه‌ها جواب بدهد در تمام دنیا باز هم تجربه می‌شد. ما در کشوری زندگی می‌کنیم که رکود و تورم توأمان وجود دارد و محدودیت در عرضه یکی از مشکلات اساسی آن است.
این اقتصاددان افزود: چرا باید برای خودرو خارجی بازار سیاه ایجاد شود، چون وارادات آن محدود است. حالا اگر کسی خودرویی داشت که تقاضا برای آن وجود دارد و نیاز به فروش دارد، چون مالیات وضع شده نباید آن را بفروشد؟
مولوی یادآور شد: متاسفانه اقتصاد ایران شبیه ارکستر سمفونیکی شده است که سیاستگذار به عنوان رهبر ارکستر اصلاً نتی برای رهبری این ارکستر در اختیار ندارد. از سوی دیگر کسانی که باید این نت‌ها را اجرا کنند درست سرجای خود قرار نگرفته‌اند و هر کس ساز خود را می‌زند.