اقتصاد۲۴- دنیای امروز به سادگی هر چه تمام‌تر غیرممکن‌ها را ممکن می‌سازد. حتماً این جمله به گوشتان خورده است یا خوانده‌اید، غیرممکن مانند برف شهریور، به ظاهر غیرممکن است، اما در روزگار ما اگر این اتفاق هم بیفتد، تعجب نخواهیم کرد. در حال گذر از عصری هستیم که اتفاقات غیرمنتظره بر مدار تکرار در حال جریان است، اما این مدار تنها به دنیای حقیقی منتهی نمی‌شود بلکه به صورت گسترده‌تر در فضای مجازی به تندی هر چه تمام‌تر در جریان است در واقع این غیرممکن است که دیگر معنایی ندارد.
در جامعه کنونی ما اکثر افراد از گوشی‌های هوشمند استفاده می‌کنند، البته به جز ساکنین مناطق محروم که از امکانات بی بهره هستند. کافی است زمانی هر چند کوتاه را صرف گشتزنی در اینستاگرام کنید. دنیایی رنگارنگ می‌بینید که گویای نگاه و شخصیت افراد است که لایه‌های پنهان و پیدای جامعه را به تصویر می‌کشد. صاحبان برخی صفحات از بازدیدکننده بالایی برخوردارند، این افراد با توجه به هواداران خود خط مشی مشخصی را دنبال می‌کنند. آن دسته از افرادی که طبق چارچوب عرفی و اخلاقی قدم برمی‌دارند مسیرشان مشخص است، اما در مقابل گروهی از افراد سعی دارند خارج از عرف انسانی به جذب فالوور بپردازند، کار‌هایی نظیر: استفاده از الفاظ رکیک، توهین به شخصیت‌ها و مسئولان، استفاده ابزاری از فرزند، زن و نمایش برهنگی خود که تمام این رفتار‌ها خلاصه می‌شود در کمبودها، نفی آرمان و منش انسانی که در این افراد شکل گرفته است، اما متأسفانه این رفتار‌ها در نگاه گروهی از مردم جذابیتی برای دنبال کردن دارد که به واسطه پیگیری روزانه جذب تبلیغات پرزرق و برق و خیریه‌ای که برای رشد قشر پایین و کمی متوسط مد نظرشان می‌شوند.
بیشتر بخوانید:وحید خزایی کیست و چرا دستگیر شد؟
این داستان با آدرس لینک در قسمت بیو آغاز شده و به دنیای شرطبندی سوق داده می‌شود. سایت‌های شرطبندی در تمام دنیا کاربران خاص به خود را دارد، اما در کشور ما کاملاً غیرقانونی، خلاف شرع و عرف است و به همین علت هیچ گونه نظارتی بر کارکرد این گونه سایت‌ها و کاربران آن انجام نمی‌شود. حدود ۴،۵ سال است این نوع سایت‌ها در کشور ترکیه، ارمنستان و حتی داخل کشور توسط کاربران ایرانی رواج پیدا کرده است. آن‌ها با شعار سرمایه‌گذاری خاص، جذاب و سود استثنایی افراد را دعوت می‌کنند و برایشان نمونه‌ای جعلی از زندگی آرمانی می‌سازند که می‌توانند یک شبه ره صد ساله را طی کنند که متأسفانه هر لحظه مانند قارچ سمی در حال تکثیر هستند.
تمام این افراد به ظاهر صاحب پنل شخصی خود برای شرطبندی یا قمار هستند در حالی که خود کارمند یک نفر می‌باشند سایت‌ها توسط مدیر با هدف فروش ابتذال به کاربران ایرانی در حال فعالیت هستند. نام‌های آشنایی، چون سعدالله امیرشقاقی ساکن ترکیه و پسرش فرشید امیر شقاقی ملقب به مونتیگو در اسپانیا گردانندگان اصلی این گونه سایت‌ها در ترکیه هستند.
پدر و پسر با استفاده از تهی مغزان، سناریو‌های بسیار ابلهانه برای افراد می‌نویسند، مانند عروسی صوری، درگیری، گروگانگیری‌های ساختگی و موضوعاتی از این قبیل که دنبال‌کننده‌های خود را مجبور به پیگیری می‌کنند، اما گاهی این افراد به خود اجازه می‌دهند به فالوور‌های خود توهین و آن‌ها را بدبخت بنامند که با ورود به سایت در خیریه‌ای که به راه انداخته‌اند، می‌توانند پول پارو کنند، اما نوع دیگر جذب آنان از طریق طنازی زنانه است که در اصل استفاده ابزاری از جنس مخالف است.
این سایت‌ها ۲۴ ساعت فعال و از پشتیبانی آنلاین برخوردارهستند که کاربران توسط سرور ارتباط برقرار می‌کنند؛ کافی است زمانی را هر چند کوتاه در سایت‌های به ظاهر متفاوت افراد بگذرانید و به این نتیجه خواهید رسید که تمام آن‌ها توسط یک سرور هدایت می‌شود و قسمت جالب اینکه تک تک این افراد سعی دارند کاربران را به این باور برسانند که تنها خود معتبر و دیگران کلاهبردار هستند.
در جامعه کنونی ما اکثر افراد از گوشی‌های هوشمند استفاده می‌کنند، البته به جز ساکنین مناطق محروم که از امکانات بی بهره هستند. کافی است زمانی هر چند کوتاه را صرف گشتزنی در اینستاگرام کنید. دنیایی رنگارنگ می‌بینید که گویای نگاه و شخصیت افراد است که لایه‌های پنهان و پیدای جامعه را به تصویر می‌کشد. صاحبان برخی صفحات از بازدیدکننده بالایی برخوردارند، این افراد با توجه به هواداران خود خط مشی مشخصی را دنبال می‌کنند. آن دسته از افرادی که طبق چارچوب عرفی و اخلاقی قدم برمی‌دارند مسیرشان مشخص است، اما در مقابل گروهی از افراد سعی دارند خارج از عرف انسانی به جذب فالوور بپردازند، کار‌هایی نظیر: استفاده از الفاظ رکیک، توهین به شخصیت‌ها و مسئولان، استفاده ابزاری از فرزند، زن و نمایش برهنگی خود که تمام این رفتار‌ها خلاصه می‌شود در کمبودها، نفی آرمان و منش انسانی که در این افراد شکل گرفته است، اما متأسفانه این رفتار‌ها در نگاه گروهی از مردم جذابیتی برای دنبال کردن دارد که به واسطه پیگیری روزانه جذب تبلیغات پرزرق و برق و خیریه‌ای که برای رشد قشر پایین و کمی متوسط مد نظرشان می‌شوند.
بیشتر بخوانید:وحید خزایی کیست و چرا دستگیر شد؟
این داستان با آدرس لینک در قسمت بیو آغاز شده و به دنیای شرطبندی سوق داده می‌شود. سایت‌های شرطبندی در تمام دنیا کاربران خاص به خود را دارد، اما در کشور ما کاملاً غیرقانونی، خلاف شرع و عرف است و به همین علت هیچ گونه نظارتی بر کارکرد این گونه سایت‌ها و کاربران آن انجام نمی‌شود. حدود ۴،۵ سال است این نوع سایت‌ها در کشور ترکیه، ارمنستان و حتی داخل کشور توسط کاربران ایرانی رواج پیدا کرده است. آن‌ها با شعار سرمایه‌گذاری خاص، جذاب و سود استثنایی افراد را دعوت می‌کنند و برایشان نمونه‌ای جعلی از زندگی آرمانی می‌سازند که می‌توانند یک شبه ره صد ساله را طی کنند که متأسفانه هر لحظه مانند قارچ سمی در حال تکثیر هستند.
تمام این افراد به ظاهر صاحب پنل شخصی خود برای شرطبندی یا قمار هستند در حالی که خود کارمند یک نفر می‌باشند سایت‌ها توسط مدیر با هدف فروش ابتذال به کاربران ایرانی در حال فعالیت هستند. نام‌های آشنایی، چون سعدالله امیرشقاقی ساکن ترکیه و پسرش فرشید امیر شقاقی ملقب به مونتیگو در اسپانیا گردانندگان اصلی این گونه سایت‌ها در ترکیه هستند.
پدر و پسر با استفاده از تهی مغزان، سناریو‌های بسیار ابلهانه برای افراد می‌نویسند، مانند عروسی صوری، درگیری، گروگانگیری‌های ساختگی و موضوعاتی از این قبیل که دنبال‌کننده‌های خود را مجبور به پیگیری می‌کنند، اما گاهی این افراد به خود اجازه می‌دهند به فالوور‌های خود توهین و آن‌ها را بدبخت بنامند که با ورود به سایت در خیریه‌ای که به راه انداخته‌اند، می‌توانند پول پارو کنند، اما نوع دیگر جذب آنان از طریق طنازی زنانه است که در اصل استفاده ابزاری از جنس مخالف است.
این سایت‌ها ۲۴ ساعت فعال و از پشتیبانی آنلاین برخوردارهستند که کاربران توسط سرور ارتباط برقرار می‌کنند؛ کافی است زمانی را هر چند کوتاه در سایت‌های به ظاهر متفاوت افراد بگذرانید و به این نتیجه خواهید رسید که تمام آن‌ها توسط یک سرور هدایت می‌شود و قسمت جالب اینکه تک تک این افراد سعی دارند کاربران را به این باور برسانند که تنها خود معتبر و دیگران کلاهبردار هستند.
بازی به شرط معیشت
محمد ۳۱ ساله است. تجربه‌ای ۴ ساله در سایت‌های شرطبندی دارد. ابتدا بازی را در اپلیکیشن‌هایی که نوعی شبیه‌سازی شده به سایت‌ها است شروع کرده و با تجربه‌ای که به مرور کسب کرده در چشم خود و دیگران ماهر به نظر می‌رسد؛ با تبلیغ و اصرار دوستانش راهی برای پول یک شبه درآوردن را پیش می‌گیرد.
مبلغ اندکی به سایت یکی از تهی مغزان واریز می‌کند تا اینکه مبلغ را به چند میلیون برساند، چند باری تلاش کرد که پول را برداشت کند، اما هر بار با پیام منتظر باشید روبه‌رو بود تا اینکه حساب او به اصطلاح بن یعنی مسدود شد.
از او پرسیدم، چطور به سایت اعتماد کردی و مبلغ را واریز کردی؟
«با شنیدن تجربه تلخ افراد تا حدودی بی‌اعتماد بودم و نوعی ترس برای واریز پول بیشتری داشتم، با کارتی که موجودی کمتری داشت، استفاده می‌کردم، اما در آخر اعتماد خود را به طور کامل از دست دادم و این روز‌ها تلاش می‌کنم دیگر کسی مانند من این تجربه تلخ را نداشته باشد.»
انگیزه‌ات برای ورود به سایت چه بود؟
قمار یعنی پول مفت و کلان به دست آوردن، افرادی که به این سایت‌ها ورود می‌کنند به دو دسته تقسیم می‌شوند؛ دسته اول افرادی که برای تفریح بازی می‌کنند، دسته دوم کسانی که نیاز مالی دارند. من جزو دسته دوم بودم. دو سالی بود که در شبکه‌های اجتماعی تبلیغات زیادی را درباره شرط بندی آنلاین می‌دیدم و دائم از پول‌های کلان و میلیونی صحبت می‌شد. با خودم گفتم حالا بهترین وقت پولدار شدن است و از این طریق می‌توانم ماشین مورد علاقه ام را بخرم. بالاخره دل به دریا زدم و وارد یکی از این سایت ها‌ی شرط بندی شدم، اما از آخر کار خبر نداشتم که چه اتفاقی خواهد افتاد.
در ادامه با افراد بسیاری صحبت کردم که علت ورود به سایت‌ها را با پیش‌زمینه ذهنی که می‌توانند در دوران بیکاری منبع درآمدی برایشان باشد یا عده‌ای برای کنجکاوی، تفریح، اصرار دوستان اسیر تبلیغات دروغین افراد قرار گرفتند.
اغلب افراد دچار نوعی اعتماد به نفس کاذب شدند و خود را از قبل برنده می‌پنداشتند.
با توجه به تعاریف اطرافیان با پول اندکی شروع کرده و طبق الگوریتم اکثر سایت‌ها بازی اول را برنده می‌شوند و ۳ بازی بعد را می‌بازند واین گونه ترغیب می‌شوند بازی را ادامه دهند تا باخت‌ها را جبران کنند، اما باخت‌ها یکی پس از دیگری شروع می‌شود تا اینکه به ضرر صد درصد مالی می‌رسند، اما در این میان افرادی بودند که حساب‌های میلیونی‌شان به اصطلاح فیشینگ می‌شود یعنی با کیف پولی خالی خود روبه‌رو می‌شوند و به دلیل دردسر‌های فراوان از پیگیری توسط پلیس فتا امتناع می‌کنند. اما در میان مالباختگان آقازاده‌هایی بودند که برای زنده کردن پول خود به دوبی و ترکیه سفر کردند و نیمی از پول خود را از صاحبان سایت‌ها پس گرفتند.
دیگری ۱۷ میلیون تومان ضرر می‌کند. چگونگی برداشت از حساب را پرسیدم، از حسابش کسر می‌شود و به حساب سایت هم واریز نمی‌شود، در واقع بین حساب می‌ماند، بهتر است بگوییم علی می‌ماند و حوضش.
تمامی افراد بلااستثنا از ضرردهی بالایی می‌گویند و برای کسانی که برای تومان به تومان اندوخته‌شان تلاش می‌کنند، نه هیچ سودی بلکه پشیمانی فراوانی به همراه دارد.
بازی‌های قمار تنها به فضای اینستاگرام ختم نمی‌شود
گسترش روز افزون نفوذ فضای مجازی در زندگی امروزی و اقبال مخاطبان به شبکه‌های اجتماعی سبب شده تا طراحان و گردانندگان سایت‌های شرط بندی در لایه‌های پنهان از این فرصت بهره برده و با تبلیغات فراوان به دنبال ترغیب جوانان برای شرط بندی به طرق مختلف باشند. به همین دلیل بیشتر گردانندگان این سایت‌ها که عمدتا زیر زمینی فعالیت دارند پس از جلب توجه و تطمیع طعمه‌های خود، فضا را به نحوی مدیریت می‌کنند که فرد در شروع قمار برای دو تا سه بار برنده شود و در نهایت پس از اینکه اطمینان او جلب کردند کل سرمایه او را با ترفند‌هایی خالی می‌کنند غافل از اینکه فعالیت بیشتر در سایت‌های قمار و شرط بندی منجر به فرو رفتن بیشتر در مرداب این سایت‌ها می‌شود.
قمار‌ها در جا‌های مختلف انجام می‌شود: گروه‌های تلگرامی؛ به نوعی مانند گلدکوئیست عمل می‌کنند و بابت زیرمجموعه‌هایی که اضافه می‌شود، حق کمیسیون دریافت می‌کنند.
شرطبندی‌های کاغذی؛ سابقه بسیار طولانی دارند. مانند سایت‌ها کمیسیون دریافت می‌شود، تنها حسن این نوع شرطبندی این است که کلاهبرداری صورت نمی‌گیرد.
کازینو در خانه‌های شمال تهران؛ صاحب مکان بابت برد‌های افراد ۲۰ درصد حق کمیسیون دریافت می‌کند. طبق شنیده‌ها، شب‌هایی را پشت سر می‌گذارند که میلیارد‌ها تومان جابه‌جا می‌شود. اکثر شرکت کنندگان از قشر مرفه جامعه هستند که بابت بازی، کلید ویلا و حتی خودرو مدل بالا را روی میز می‌گذارند و شیوه‌ای که بین‌شان مرسوم است، استفاده ابزاری از خانم‌ها برای باخت رقیب است.
باشگاه‌های بیلیارد؛ این نوع از شرطبندی بیشتر در میان جوانان رایج است. نه تنها در داخل باشگاه بین شرکت کنندگان رقمی تعیین می‌شود بلکه از بیرون باشگاه برای افرادی که بازی می‌کنند شرط بسته می‌شود.
البته در اینخصوص به گفته یک مقام مسئول در پلیس در برخی از سایت‌ها اکثر بازی‌ها دارای تقلب‌هایی به نفع گردانندگان بوده و گاهی اوقات افراد با ربات‌های طراحی شده بازی می‌کنند و در برخی دیگر نیز با توجه به مجرمانه بودن فعالیت در سایت‌های قمار در صورت برنده شدن تضمینی برای پرداخت مبالغ اعلامی به اعضاء وجود ندارد. بسیاری از شکات این پرونده‌ها در خصوص مسدودسازی حساب‌های خود پس از برنده شدن مبالغ کلان توسط مدیران سایت‌ها اقدام به طرح دادخواهی می‌کنند.
حبس و شلاق در انتظار قماربازان
وکلای دادگستری از مجازات صاحبان سایت و شخصی که بازی می‌کند می‌گویند.
صالح نیکبخت وکیل دادگستری از قوانین حاکم در ایران می‌گوید: شرطبندی در ردیف قمار گذاشته می‌شود. قمار کردن و دایر کردن وسایل برای بازی قمار از هر طریق جرم است. ولی برای شرطبندی حالت مجازات در نظر گرفته نشده است، درآمد وهر نوع توافق در معامله امری حرام است. اگر کسی انگور بفروشد، علتش هم برای تهیه شراب باشد معامله نامشروع است و اعتباری ندارد، اما از لحاظ قانون برایش مجازاتی در نظر گرفته نشده است. در قوانین کلی و قابل اجرا هرگونه درآمد از شرطبندی حرام است و هیچ یک از دستگاه‌های اداری، بانکی و قضایی هر گونه ادعا راجع به این مسأله را ترتیب اثر نمی‌دهند. اگر چه در این مورد مراجع قضایی، انتظامی، بانک‌ها، ... و ذلک هیچ اقدامی برای این کار انجام ندادند، زیرا هر نوع توافق اعم از شرعی، غیر شرعی و قانونی، غیر قانونی باشد، بستگی به اصناف یا همان طرفین در توافق را دارد، از این جهت نیروی انتظامی و بانک‌ها هیچ مسئولیتی بابت جلوگیری یا صیانت ندارند.
این موضوع در ماه‌های اخیر بشدت رواج پیدا کرده است، در گذشته در زمینه فوتبال و اسب دوانی در میدان صورت می‌گرفت، ولی همچنان شرطبندی در فوتبال ادامه دارد، علی رغم حرام بودن درآمد حاصل از شرطبندی در مواردی که در حال حاضر رایج است دستگاه‌های اداری، قضایی و نیروی انتظامی مسئولیتی در جلوگیری از این کار ندارند.
کما اینکه بسیاری از موارد در احکام شرعی گناه است و مجازات اخروی را به همراه دارد، ولی در قانون مجازات اسلامی به‌عنوان جرم، مجازاتی برای این امر پیش‌بینی نشده است. قانونگذار هیچ الزامی برای ورود به این قضیه پیدا نکرده است و رسیدگی به این موضوع در دستگاه باری تعالی در زمان پس از مرگ انجام خواهد شد.
تا به‌حال چه فعالیت مثبتی در این امر صورت گرفته است؟
نهاد‌های فرهنگی مخصوصاً صداوسیما باید به‌صورت ملی کار انجام دهند نه آنکه به‌صورت میلی پیش بروند. باید سود و زیان کار را بررسی کنند و به‌دلیل اینکه زیان کار بسیار زیاد است وظیفه دارند مردم را از این کار منع کنند. علاوه بر آن باید از نظر روانشناسی این موضوع بررسی شود که چرا در حال حاضر شرطبندی بین جوانان و نوجوانان رشد پیدا کرده است.
هوشنگ پوربابایی وکیل دادگستری از قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات مواد ۷۰۵ تا ۷۱۱ درباره قمار یا شرطبندی می‌گوید.
عده‌ای از افراد معتقدند که بین قمار و شرطبندی تفاوت و قابل تفکیک است؛ منظور این است در قمار طرفین در یک موضوعی معین بر اساس مالی توافق می‌کنند که مال به برنده بازی تعلق بگیرد در نتیجه برنده یا بازنده بودن مشخص است. اما در شرطبندی برای موضوعی که بین طرفین است قبول یا رد می‌شود.
قانونگذار در قانون مجازات اسلامی درباره فردی که قمار کرده و مالی را ناشی از قمار به‌دست آورده است می‌گوید: کسی که مبادرت به قمار کند و از این محل مالی به دست بیاورد به ۱ تا ۶ ماه حبس، ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌شود، در مواد بعدی قانون مجازات به صراحت بیان شده است که هر شخصی با دایر کردن مکان قمار انجام دهد، مکان توقیف و شخص هم مجازات می‌شود، وسایل و لوازمی که ناشی از قمار بوده است معدوم می‌شود. قانونگذار بیان کرده است بین حقوقدانان اختلاف نظر است که آیا مکان‌هایی که قانونگذار در بخش تعزیرات به آن اشاره کرده است شامل فضای مجازی می‌شود یا خیر، اگر چه در آن کمیته تعیین مصادیق فضای مجازی یا فیلترینگ طی مصوبه‌ای اعلام کرد که فضای مجازی هم مشمول ماده ۷۰۵ قانون تعزیرات می‌شود. کمی عقب برمی گردیم، زمان تصویب قانون در سال ۱۳۷۵ بوده است. قانونگذار به عبارت مکان اشاره نکرده است، زیرا در آن زمان فضای مجازی یا اینترنتی نبوده به این خاطر اشاره مستقیم به آن نشده است، اما از کلمه دایر کردن این استنباط را می‌توان داشت که حتماً نباید یک مکان فیزیکی باشد ممکن است در فضای اینترنت، مجازی تحت عنوان یک وب در قالب یک پایگاه، داده‌هایی که بین طرفین مبادله می‌شود این اتفاق می‌افتد. ضرورتی ندارد شما این مکان را به مغازه یا یک تجارت خانه و امثال آن تفسیر کنید. قصد قانونگذار این است که وارد معامله یا بازی قرار نشوند که از این محل یک بازنده و برنده داشته باشد، بنابراین در مصوبه‌ای به‌عنوان مصوبه شماره ۴۸ که بعد‌ها دادستان کل کشور هم این را به تمام دادسرا‌ها ابلاغ فرمودند که دادسرا‌ها مکلف هستند این شرطبندی و قمار رادر فضای مجازی ببینند، مصوبه ماده ۷۰۵ به بعد مجازات از ۱ تا ۶ ماه حبس و ۷۴ ضربه شلاق دارد، اما چون قانونگذار در این بخش اشاره‌ای به رد مال ناشی از قمار و شرطبندی نکرده است باید تفکیک صورت بگیرد که در این خصوص مالی از برنده یا بازنده کشف شده است یا نه، در این خصوص اصل ۴۹ قانون اساسی می‌گوید اموالی که هر شخص از محل اختلاس، قمار و امثال آن اموال نامشروع دست پیدا کرده باشند و به صورتی که طرفین سازمان‌ها یا نهاد‌ها شکایتی به دادگاه‌های ویژه اصل ۴۹ دارند مال از طرف اخذ شده است و مال رد می‌شود؛ بنابراین در خصوص فضای مجازی، اینترنت و فضای عمومی مجازات تعزیری ماده ۷۰۵ به بعد قانون مجازات ذکر شده است که در خصوص کشف مال به دادگاه انقلاب ویژه اصل ۴۹ قانون اساسی می‌توان مراجعه کرد.
بسته شدن سایت‌های شرطبندی
سردار وحید مجید رئیس پلیس فتای ناجا نیز چندی پیش در گفتگو با رسانه‌ها گفته بود: با هر گونه اقدام شرطبندی و قمار در شبکه‌های اجتماعی و فضای سایبری بشدت برخورد می‌شود. وی اعلام کرد: تاکنون ۳۰ هزار سایت شرطبندی بسته شده است. همچنین از ابتدای سال جاری تاکنون وقوع جرائم سایبری در کشور ۲۴ درصد کاهش داشته است.
سردار مجید اظهار داشت: همواره به خانواده‌های عزیز توصیه می‌شود تا از سایت‌های فیلتر شده و شرطبندی هرگز استفاده نکنند؛ زیرا استفاده از این سایت‌ها و فعالیت در آن باعث خواهد شد تا مورد سوءاستفاده کلاهبرداران قرار گیرند. رئیس پلیس فتا در ادامه می‌گوید: هر پدیده‌ای که در جامعه ایجاد می‌شود، افراد سودجو با نیت کلاهبرداری وارد عمل می‌شوند و با انجام اقدامات مجرمانه قصد رسیدن به اهداف خود را دارند که پلیس فتا با قدرت در این حوزه ورود می‌کند و با مجرمان برخورد خواهد کرد.