اقتصاد۲۴ - قیمت دلار همچنان بر مدار صعود قرار دارد و در کانال ۲۱ هزار تومان می‌چرخد، عددی که البته هنوز معلوم نیست نرخ در آن پایدار باشد یا نه؟ هر چند همچنان برخی مسئولان معتقدند ورود مردم به بازار دلار نوعی قمار است، اما قیمت ارز ظاهراً چندان توجهی به این گفته‌ها ندارد.
در این بین، اما قیمت طلا نیز که با بالا رفتن قیمت دلار دستخوش تغییر شده است حالا رکورد‌های قیمتی را شکسته است، به طوری که قیمت هر گرم طلای ۱۸ عیار در آستانه یک میلیون تومان قرار گرفته است. اما سوال اینجاست که این روند افزایشی در قیمت سکه و دلار ادامه خواهد داشت؟
به طور قطع اثر تورمی دلار بر اقتصاد و البته اثر تورم بر دلار، اقتصاد کشور را در دایره‌ای مخرب قرار داده است که ظاهراً این چرخه معیوب قرار نیست متوقف شود.
برخی کارشناسان معتقدند اقتصاد ایران نیازمند تغییر از یک مسیر غلط نیم قرنی است، تغییر مسیری که نیازمند شجاعت است و البته برای آن باید کل حاکمیت دست به دست هم بدهند.
اشتباهاتی که از ۵۰ سال پیش تکرار می‌شود
علی حیدری، کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ می‌گوید: با توجه به تورم موجود، قیمت دلار در این کانال درست است و افزایش آن حبابی نیست، اما اینکه تورم از کجا آمده است باید ریشه آن را در مدیریت اقتصادی ضعیف در کشور دانست.
وی می‌افزاید: از سال ۱۳۵۰ محمدرضا پهلوی ساختار اقتصاد دستوری را بنا گذاشت و کماکان این کار غلط در حال انجام است، به این معنی که عده‌ای در یک محیط‌های بسته نشسته و برای هر چیز قیمت تعیین می‌کنند. این اتفاق در واقع بدون در نظر گرفتن دانش و علم اقتصاد صورت می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: ضعف مدیریت بانک مرکزی در مسئله ارز بیداد می‌کند/ آقایان همه سیستم اقتصاد کشور را به دلار وصل کرده‌اند
حیدری معتقد است مردم در ایران حداقل ۵۰ سال از مسئولان خود جلو هستند، چرا که انتظارات تورمی بطن جامعه که یک اصل اقتصادی مهم است را متوجه شدند و می‌دانند که دولت‌ها به هر شکل می‌آیند و می‌روند. در واقع نگاه آن‌ها به حاکمیت و اقتصاد سیاسی از دیدگاه آن است. از اینرو به مقام‌های بالا دست و سیاست‌های اقتصادی آن‌ها توجه می‌کنند.
سیاست‌های همتی نیاز به حمایت دارد
این کارشناس اقتصادی اظهار می‌کند: هرگونه سیاست گذاری اقتصادی در حیطه کلان، انتظاراتی را در بطن جامعه ایجاد می‌کند. در فضای فعلی به دلیل ابهام در سیاست گذاری اقتصاد کلان و وجود تنش‌های سیاسی در داخل (مجلس و دولت) و ادامه افزایش تحریم ها، انتظارات تورمی افزایش پیدا کرده است.
وی می‌افزاید: در این بین راهکار عملی دکتر همتی که در بانک مرکزی پیش گرفته است به لحاظ علمی قابل قبول است، اما نیاز به حمایت بیشتر حاکمیتی دارد.
سناریو‌های قیمت دلار در آینده نزدیک
حیدری همچنین درباره آینده قیمت دلار می‌گوید: جامعه در حال حاضر تورم ۲۲ یا ۲۴ درصدی را روی دلار ۱۸ هزار تومانی در خود هضم کرده است پس می‌شود انتظار داشت که قیمت دلار در عدد ۲۱ هزار و ۹۰۰ تومان یک اصلاح و یا توقف قیمت داشته باشد، اما پس از آن مردم به ادامه سیاست‌های بالادستی خود نگاه می‌کنند اگر ادامه سیاست گذاری شفاف بوده و رویداد‌های بین المللی مشخص و تعریف شده باشد در حرکت بعدی دلار از ۲۱ هزار و ۹۰۰ تومان به میانگین ۱۸ هزار و ۳۰۰ تومان اصلاح قیمتی خواهد داشت. در غیر این صورت با توجه به آن چیزی که مردم رصد می‌کنند بعد از یک اصلاح و توقف باید منتظر یک حرکت دیگر به سمت بالا باشیم.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه این حرکت البته گرانی دلار نیست بلکه تورمی است که در بطن جامعه وجود دارد و به دلار هم منتقل می‌شود، اظهار می‌کند: دلار به دلیل قابل فهم بودن آن برای عامه مردم تبدیل به یک شاخص شده است که متاسفانه پشت این شاخص یک حرف سیاسی است که می‌گوید افزایش قیمت دلار به معنای کاهش ارزش پول ملی است؛ این یعنی کاهش اعتماد ملی که برای این می‌توان چاره اندیشی کرد.
راهکار عملی چیست؟
حیدری در پاسخ به این سوال می‌گوید: راهکار این است که حاکمیت و دولت به صورت شجاعانه ساختار اقتصاد دستوری را به اقتصاد آزاد تغییر دهد. راهکار این است که مردم را در مدیریت اقتصادی سهیم کنیم. این مسئله با خصوصی سازی متفاوت است. باید شرکت ها، نهاد‌ها و بنگاه‌ها را در فضای شفاف بدون دخالت دولتی یا با نظارت دولتی در معرض فروش قرار دهیم. در این شرایط بخش خصوصی و یا شرکت‌های بین المللی وارد اقتصاد می‌شوند و تورم در این حالت مدیریت و نه مهار می‌شود.
این کارشناس اقتصادی یادآور می‌شود: راهکار اصلی در اقتصاد گذر از اقتصاد دستوری به اقتصاد آزاد با مالکیت بخش خصوصی و نظارت دولت است. این اتفاق باعث می‌شود تورم مدیریت شده، رشد و رونق در اقتصاد پدیدار می‌شود.
وی می‌گوید: اما همه این‌ها مستلزم داشتن رسانه‌های آزاد و پیگیر است. تجربه این را داشتیم که در دوره‌هایی که مطبوعات کشور فضای آزادتری داشتند اقتصاد هم از آن تاثیر مثبت گرفته است. شاید حتی بتوان نمونه آن در پیگیری روزنامه کیهان نسبت به ماجرای حقوق‌های نجومی را نیز به عنوان نقش رسانه در اقتصاد یادآور شد.