اقتصاد۲۴ - بحث در مورد صندوق‌های سرمایه گذاری و یا عرضه برخی سهام شرکت‌های دولتی در قالب دارایکم و دارا دوم این روز‌ها زیاد به گوش می‌رسد. طی روز‌های گذشته حتی شایعه مبنی بر عدم عرضه دارا دوم در برخی رسانه‌ها منتشر شد که البته روی بازار نیز اثرگذار بود. با این همه این شایعه به سرعت تکذیب شد و به نظر می‌رسد دارا دوم به زودی عرضه خواهد شد.
با این همه، استقبال از دارا یکم به دلیل نامعلوم بودن سود آن کمتر از چیزی بود که تصور می‌شد، هرچند کسانی که این صندوق‌ها را در قالب ETF خریداری کردند به سود خوبی دست پیدا کردند. حال سوال اینجاست که با توجه به سوددهی مناسب دارا یکم که با سقف ۲ میلیون تومان برای هر نفر تعیین شده بود می‌توان امیدوار بود که دارا دوم از استقبال بیشتری برخوردار شود؟ از سوی دیگر می‌توان انتظار داشت که دارا دوم مانند دارا یکم نیز سود خوبی را نصیب خریداران خود کند؟
احسان رضاپور کارشناس بازار سرمایه به نکات مثبت و منفی این صندوق‌ها اشاره کرده است، اما وی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ معتقد است استقبال از دارا دوم بیشتر از دارا یکم خواهد بود.
صندوق‌های سرمایه گذاری علیه سهام شرکت‌های بی ارزش
رضاپور می‌گوید: ایجاد صندوق‌های مختلف، انتشار اوراق، ورود شرکت‌های جدید و جذب منابع از طریق آن‌ها می‌تواند به افزایش عمق بازار کمک کند چرا که از تخصیص منابع به برخی از دارایی‌های دیگر جلوگیری خواهد کرد و طبیعتاً منافع آن به شرکت‌هایی خواهد رسید که قصد تامین مالی دارند و به طور مستقیم به منافع عمومی و اقتصادی کمک خواهد شد.
وی می‌افزاید: از سوی دیگر با این روش منابع به سمت سهم‌های کم ارزش که تنها با شایعه سازی و خوشبینی باد می‌کنند، نمی‌رود.
بیشتر بخوانید: صندوق ETF دارا دوم سوددهی دارا یکم را دارد؟/ هشدار درباره کاهش بازدهی بورس و عادت بد سهامداران به سود‌های بالا
این کارشناس بازار سرمایه تصریح می‌کند: این دارا‌ها یا صندوق‌های واسطه گری، به صورت موقت مدیریت غیر فعال دارند به این معنی که سهم‌ها تغییر یا بهینه نمی‌شوند، اما با این حال، چون در این صندوق‌ها شرکت‌های خوب بورسی قرار دارند طبیعتاً در بازه زمانی کوتاه مدت و بلند مدت منافع سرمایه گذاران را تامین می‌کند و بازدهی خوبی به سرمایه گذاران می‌دهند.
رضاپور در ادامه گفتگو با اقتصاد ۲۴ اظهار می‌کند: این صندوق‌ها می‌توانند بعد از یک سال دست به تغییراتی در پرتفوی خود بزنند و پرتفوی خود را در صنایع مرتبط تبدیل به شرکت‌های پربازده‌تر با توجه به اقتضای شرایط کنند. این موضوع می‌تواند زمینه ساز ایجاد فاند‌های تخصصی و جذاب‌تر شدن این فاند‌ها را فراهم کند و به مرور زمان فاند‌های خوبی را در کشور داشته باشیم.
استقبال از دارا دوم چگونه خواهد بود؟
رضاپور می‌گوید: مردم اگر اطمینان داشته باشند که این صندوق‌ها با مدیریت فعال دست به اصلاح پرتفوی می‌زنند و بهترین سهام صنایع را خرید می‌کنند به جای سرمایه گذاری مستقیم، بخشی از سرمایه خود را به این صندوق‌ها اختصاص خواهند داند و به جای آنکه سبد سهام تشکیل دهند سبد از صندوق‌ها با صنایع برتر تشکیل خواهند داد.
وی می‌افزاید: این موضوع ارزشمندی است، اما با توجه ساختار اساسنامه‌ای این صندوق‌ها و انفعالی بودنشان در سال اول، نمی‌توان انتظار چنین اتفاقی را در یک سال داشت. هرچند که شرکت‌های خوبی در سبد این صندوق‌ها وجود دارد.
رضاپور در پاسخ به این سوال که چه عوامل باعث استقبال از صندوق‌های بعدی مانند دارا دوم توسط مردم خواهد شد؟ می‌گوید: عواملی که میزان استقبال از صندوق‌های بعدی را تعیین می‌کند نخست تجربه سرمایه‌گذاری صندوق‌های پیش از آن است که صندوق نخست یا همان دارا یکم بازده خیلی خوبی به سهامداران داد. صندوق اولی با توجه به مبهم بودن آینده آن تنها یک سوم آن به فروش رفت، اما با توجه به بازده آن، احتمالا استقبال بیشتری از آن صورت گیرد.
چه عواملی مردم را از بازار و ETF ها می‌ترساند؟
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه میزان اسقبال مردم از دارا دوم به عوامل دیگری نیز ربط دارد، اظهار می‌کند: در واقع جو عمومی بازار در این مدت بسیار مهم است. هر اتفاقی ممکن است موجب ترس مردم از بازار سرمایه شود که زمینه‌های آن نیز وجود دارد.
رضاپور تصریح می‌کند: برخی کارشناسان به اندازه کافی از ارزنده نبودن برخی سهم‌ها صحبت می‌کنند بنابراین برخی افراد منتظر هستند تا اتفاقی بیفتد و سریع خارج شوند. اما اگر وضعیت بازار پر رونق باشد و نه به معنای رشد شتابان که با حجم معاملات بالا و روند منطقی ادامه پیدا کند بدون ریزش‌ها و رشد‌های بی منطق بازار صعودی باشد، می‌توان به حفظ وضعیت بازار امیدوار بود.
وی می‌افزاید: عامل دوم این است که صنایع موجود در این صندوق ها، حاوی اخبار خوب و چشم انداز مثبتی برای سوددهی داشته باشند و البته دولت و حاکمیت اقتصادی با حمایت از این صنایع موجود در صندوق‌ها سعی می‌کند تا شایعه‌های منفی را از آن‌ها دور کند.
این کارشناس بازار سرمایه عامل دیگر را مربوط به ریسک‌های سیاسی اجتماعی می‌داند و می‌گوید: باید چشم‌انداز با ثباتی در کشور درباره آینده وجود داشته باشد. اگر این چشم انداز به هر دلیلی منفی شود ممکن است با توجه به فشار‌های اقتصادی برخی از مردم را تشویق به خروج از بازار سرمایه کند. پس مدیریت فضا و آرامش سیاسی و اقتصادی کشور در این بین بسیار مهم است.
نقاط ضعف و قوت صندوق‌های سرمایه گذاری یا ETF ها کجاست؟
رضاپور همچنین با اشاره به برخی نقاط صندوق‌های سرمایه گذاری می‌گوید: اما نکته‌ای که در خصوص صندوق‌ها به عنوان ضعف می‌توان اشاره کرد این است که برخی از این صنایع و شرکت‌های در بورس قبل از عرضه این صندوق‌ها با رشد‌های بالایی مواجه می‌شوند و با این رشد‌ها عملاً تخفیفی که دولت در آن صندوق‌ها می‌دهد جذاب نخواهد بود. در واقع سوال این است که قیمت‌های موجود این سهم‌ها با توجه به رشد‌های زیاد برای خرید جذاب هستند که این تخفیف بتواند جذاب باشد؟
این کارشناس بازار سرمایه می‌افزاید: نکته دیگر این است که مردم و فعالان بازار از ساز و کار این صندوق‌ها به طور جزئی اطلاع دقیقی ندارند. نمی‌دانند وقتی یونیت‌های این صندوق‌ها را می‌خرند و به دارندگان سهام این صندوق‌ها تبدیل می‌شوند به چه معنا است و چه حقوقی شامل حالشان می‌شود و فرق آن با اینکه سهم‌ها را به طور مستقیم خریداری کنند چیست؟ دانش راجع به این مسئله کم است که باید اطلاع رسانی دقیق تری شود.
رضاپور خاطرنشان می‌کند: تجربه دارا یکم نشان داد بحث‌های مربوط به بازارگردانی و دامنه نوسان باید جدی‌تر بررسی شود. در مجموع باید ابعاد مختلف جذابیت این صندوق‌ها بیشتر توضیح داده شود.
این کارشناس بازار سرمایه همچنین با اشاره به نقاط قوت این صندوق‌ها می‌گوید: مزیت این صندوق‌ها که به صورت ETF عرضه می‌شوند نخست قابلیت نقدشوندگی بالای آن است و برخلاف صندوق‌های غیر ETF شما می‌توانید در هر روز منابع خود را وارد یا خارج کنید.
وی یادآور می‌شود: نکته دیگر زمان دسترسی به پول است که در صندوق‌های غیر ETF بعضاً بیش از سه روز تا یک هفته زمان می‌برد تا به منابع حاصل از فروش برسند در حالی که برای صندوق‌های ETF این زمان یک روزه است که جزو نقاط مثبت این صندوق هاست.