اقتصاد۲۴ - در حالی زمزمه‌ها و رایزنی‌های صادرات ترکیه به عراق از سال گذشته آغاز شد که ترکیه رسما به عنوان بازیگر جدید صادرکننده برق به عراق معرفی شده است و عراق قصد دارد ۴۵۰ مگاوات برق از گروه KAR در منطقه اقلیم کردستان و ۲۰۰ مگاوات برق از ترکیه وارد کند.
اعتراضات علیه قطع برق در عراق طی هفته های گذشته بالا گرفته و علت آن کسری محسوس برق در روزهای گرم تابستان است. این در حالی است که عراق نیمه خرداد امسال، قراردادی دو ساله برای خرید برق از ایران امضا کرد.
این در حالی است که وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه سال گذشته در مصاحبه‌ای اعلام کرده بود: ترکیه و عراق توافق کردند به محض اینکه عراق به روزرسانی‌های لازم را در زیرساخت‌های خود انجام دهد، تجارت برق را آغاز کنند. بسیاری از تحلیلگران ایرانی صنعت برق، این خبر را زنگ خطری برای صادرات برق دانستند.
معذوریت‌ها و محدودیت‌ها در صادرات برق ایران به عراق
اما در همین رابطه علیرضا کلاهی، عضو کمیسیون جوانان، کارآفرینی و کسب و کارهای نوین و دانش بنیان اتاق ایران در گفتگو با اقتصاد۲۴ گفت: تا جایی که من اطلاع دارم، قرارداد خرید برق از ترکیه مربوط به اقلیم کردستان است و با دولت مرکزی عراق این قرارداد بسته نشده است و ما به دلیل روابط خوبی که با دولت مرکزی عراق داریم با معذوریت هایی در رابطه با اقلیم کردستان مواجه هستیم.
بیشتر بخوانید: ظرفیت ایران برای تبدیل شدن به هاب انرژی منطقه/ عراق تنها بازار صادرات برق ایران نباشد
کلاهی صمدی ادامه داد: در واقع وارد قراردادهای دو طرفه شدن با اقلیم کردســتان به طوری نقض حاکمیت دولت مرکزی عراق است و ما به نحوی در حال رعایت این معذوریت ها هســتیم و البته باید توجه داشت که دولت ترکیه خودش واردکننده خالص انرژی است.
کلاهــی صمدی تصریح کرد: عراقی ها کماکان با مشــکل کمبود برق رو به رو هســتند و به همین خاطر باید تلاش کنند تا برق مورد نیاز خود را از کشــورهای دیگر خریداری کرده و وارد کشورشــان کنند.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران در ادامه با تاکید بر اینکه باید توجه داشت هیچ کشوری خود را در واردات و حتی صادرات به یک کشور محدود و وابسته نمی کند گفت: ایجاد منابع متنوع برای عراق موضوع عجیبی نیست چراکه آینده بازار فسیلی مبهم است و باید در این راستا با سرعت میزان دارایی و تولید را افزایش داد.
عضو کمیسیون جوانان، کارآفرینی و کسب و کارهای نوین و دانش بنیان اتاق ایران با تاکید بر اینکه نگرانی در حال حاضر، بازار عراق نیست بلکه سیاست هایی است که به دنبال آن مشکلات زیادی را برای سرمایه گذاران، بخش خصوصی و حتی خود دولت به وجود می آورد .
کلاهی صمدی تصریح کرد: متاسفانه در کشور ما به بخش خصوصی اجازه این کار داده نشده تا مجوز صادرات برق به کشــورهای دیگر را داشته باشند و یا در این کشورها نیروگاه تاسیس کنند و همین موضوع موجب نگرانی هایی در حال حاضر شده است.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران ادامه داد: با وجود قوانین و با توجه به اینکه بارها بر سر این مسئله بحث شده که از آنجایی که تجارت برق، تجارتی پرسود است، به بخش خصوصی در ایران اجازه صادرات برق داده شود، متاسفانه همیشه در این خصوص مقاومت شــده و و این اجازه را از بخش خصوصی سلب کرده‌اند.
کلاهی صمدی در ادامه صحبــت های خود با تاکید بر اینکه برای حفظ بازارهای صادرات برق ضرورت حضور بخش خصوصی با نظارت دولت بحثی است که سال ها به آن پرداخته شده اما حاصلی نداشته است، گفت: صدور مجوز به شرکت های بخش خصوصی برای صادرات برق باید کنترل شــده انجام شــود، زیرا تجربه ای که در بخش های صنعت سیمان و فولاد داشتیم نشان داد که شرکت ها در رقابت با یکدیگر قرار گرفتند بنابراین تجارت انرژی نیز باید کنترل شده انجام شود اما توقف و جلوگیری از صادرات برق توسط بخش خصوصی مخرب تر است.
نادیده گرفتن توان خصوصی ها در صادرات برق
کلاهــی صمدی در پاسخ به این سوال که در این شرایط چه اقداماتی برای جلوگیری از افزایش صدمه به بخش صادرات و تولید برق باید صورت بگیرد، گفت: یکی از این راهکارها صدور مجوز به بخش خصوصی برای ساخت نیروگاه در اقلیم کردستان است (چه در مرز ایران و چه آن طرف مرز) و برق تولید را بفروش برسانند، اما اساسا ما در سیاست های صادرات برق در کشورمان چه از طریق صادرات مســتقیم برق و چه از طریق رمز ارزها به بیراهه رفته ایم.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر نقش آمریکا در فروش برق ترکیه به عراق گفت: قطعاً این موضوع نیز می تواند بر فروش برق ترکیه تاثیرگذار باشد اما باید توجه داشت در صادرات برق ایران به عراق نیز ایران با حفظ شرایط خود برق را با بهترین قیمت به فروش می رساند و در این موضوع هیچ ارزان فروشی صورت نمی گیرد.
کلاهــی صمدی درباره نقش آمریکایی ها برای تحث فشــار قرار دادن عراقی ها برای خرید برق از ترکیه نیز گفت: در نقش پررنگ آمریکایی در محدود کردن درآمدهای „ ارزی ایران، بعید نیست که آمریکایی ها چنین فشاری را بر عراق وارد کرده باشــند زیرا آمریکا نه تنها در بحث صادرات برق، بلکه معذوریت هایی نیز برای کشــور ما برای اعلام رقــم قراردادهای بزرگی که شرکت های در حوزه خدمات فنی و مهندسی در بحــث انــرژی مطرح می‌کنند مزاحمت هایی را ایجاد کرده است. طبیعتا آمریکا همیشه به دنبال آن بوده تا درآمدهای ارزی ایران را محدود کند.
الگوهای جدید صادرات برق
وی در بحث دیگری درباره جبران این فشارها و محدودیت ها گفت: راه های زیادی برای جایگزین های صادراتی وجود دارد که تاکنون کشور از آنها بی بهره بوده است.
عضو کمیسیون جوانان، کارآفرینی و کسب و کارهای نوین و دانش بنیان اتاق ایران گفت: رمزارزها یکی از موضوعاتی است که باید توسعه پیدا کند و مورد حمایت برای توسعه قرار بگیرد. بازیگران بزرگ رمز ارزها، بازیگران جهانی هستند و همه جای جهان برای آن فرش قرمز پهن کرده اند.
کلاهی صمدی تصریح کرد: از روز اول به وزارت نیرو هشدار داده شد که در صورت برخورد غیر اصولی و غیر منطقی با این بازیگران و مقابله با حضور و فعالیت آنها، رمز ارزها به زیر زمین خواهد رفت.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران تاکید کرد: بازیگران بزرگ، ایران را ترک می کنند و فعالیت استخراج در ایران به زیر زمین می رود و دولت باید به دنبال دزد و پلیس برود. در حالی که اگر مزارع استخراج بزرگ در ایران شکل گرفته بود، وزارت نیرو می توانست با استخراج از این مزارع هم کسری برق خود را تامین کند و هم صادرات را با ارزآوری بیشتر به دست بگیرد.
به گفته کلاهی صمدی، وزارت نیرو ایران نزدیک ۳۰ تا ۴۰ میلیارد دلار دارایی بیکار دارد؛ منظور از این دارایی‌ها این است که کشور در صنعت برق سرمایه گذاری عظیمی را انجام داده و بخشی از این سرمایه گذاری تنها برای ۴۰۰ ساعت از سال استفاده می‌شود و بقیه بیکار است. این در حالی است که در بخش‌هایی از سال مازاد تولید وجود دارد و باید از این دارایی برای تامین نیاز ارز استفاده می‌شد.
وی تصریح کرد: اگر مزارع استخراج با توجه به سرمایه بیکار تاسیس می شد می توانست در بخش های زیادی سودآور و مورد مصرف باشد چراکه رمزارزها، تنها صنعتی است که می تواند به سرمایه گذاری بینجامد و روشن و خاموشی آن نیز به راحتی صورت می گیرد.
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران ادامه داد: در این راستا از منابع کشور برای تامین برق مورد نیاز استفاده نشده است چراکه مزارع بزرگ می توانستند خودشان در این بخش سرمایه گذاری کنند و نیروگاه های پراکنده بزنند و حتی به کمک وزارت نیرو بیایند .
عضو هیات نمایندگان اتاق ایران ادامه داد: در این راستا از منابع کشور برای تامین برق مورد نیاز استفاده نشده است چراکه مزارع بزرگ می توانستند خودشان در این بخش سرمایه گذاری کنند و نیروگاه های پراکنده بزنند و حتی به کمک وزارت نیرو بیایند .
به گفته کلاهی صمدی، امروز زمانی است که برای صادرات برق باید به دنبال راه های نوین و هدف های جدید بود چراکه همه کشورها با همین ایده می خواهند با بهترین شکل بیشتر سود آوری را داشته باشند و رمز ارزها اهرم جدید برای توسعه این بخش محسوب می شود.