صادرات غیرنفتی ایران در سال ۹۹ از شرایط ویژه‌ای برخوردار شده است؛ به نحوی که اگرچه تکیه اصلی تامین منابع ارزی مورد نیاز واردات بر روی صادرات است، اما به دلیل بسته بودن مرز‌ها ناشی از شیوع ویروس کرونا، صادرات با افت ۴۱ درصدی ارزش و ۳۹ درصدی وزن مواجه شده است. بر اساس آمار‌های رسمی، صادرات در ۴ ماهه ابتدای سال جاری به لحاظ وزنی ۳۰.۳ میلیون تن بوده که ارزشی معادل ۸.۷ میلیارد دلار داشته است.
در مقابل ارزش واردات کشور نیز ۲۴ درصد کاهش یافته و در مقابل به لحاظ وزنی نیز افت یک درصدی را تجربه می‌کند. در مقابل واردات نیز در ۴ ماهه به لحاظ وزنی ۴۹.۷ میلیون تن بوده که ارزشی معادل ۱۰.۹ میلیارد دلار را به خود اختصاص داده است.
رشد تصنعی اقتصاد
وی تصریح کرد: امروز نمی‌توان شاخص تورم حاصل از افزایش نقدینگی، مقایسه بازار پول با پایه پولی و افزایش دریافت تسهیلات از سوی شرکت‌ها و بنگاه‌های تولیدی صنعتی و خدماتی را سرپوش گذاشت از اینرو نمی‌توان شرایط به ظاهر مطلوب بازار سرمایه را با تمام شرایط بخش‌ها و شرکت‌ها تسلی داد؛ چراکه اقتصاد در وضعیت خوبی قرار ندارد.
وضعیت تجاری ایران چگونه است؟
این فعال اقتصادی گفت: تراکنش‌های پرداختی، وضعیت تجاری کشور را به وضوح نشان می‌دهد. درحالی که صادرات کالا‌ها در سال ۹۸ نزدیک به ۶۰ میلیارد دلار بوده، نسبت به سال ۹۷ حدود ۳۶.۴ درصد کمتر شده است و از طرف دیگر واردات کالا در سال ۹۸ نیز نسبت به سال قبل‌تر کسری داشته است.
مقیمی ادامه داد: یکی از مشکلات اساسی کشور که گریبان اقتصاد ایران را می‌گیرد نوسانات نرخ ارز است که این موضوع مشکلات عدیده‌ای را برای بخش‌های مختلف اقتصادی و به خصوص بخش تولید و تجارت به وجود آورده است و تضعیف تراز پرداخت‌ها اتفاق افتاده بود.
وی تصریح کرد: ریشه اصلی بحران‌های ارزی، هماهنگ نبودن سیاست‌های تجاری با سیاست‌های ارزی کشور است؛ به گونه‌ای که ناگهان تقاضای ارز بالا می‌رود و عرضه کم می‌شود، این همان مسئله‌ای است که می‌تواند بر تجارت کشور تاثیرگذار باشد، از این رو با تفاوت قیمت ارز نیمایی و بازار آزاد برخی صادرکنندگان حاضر به عرضه ارز خود با قیمت پایین‌تر از نرخ بازار در سامانه نیما نیستند.
بیشتر بخوانید: مجلس فضای کسب و کار را به اقتصاد برگرداند/ FATF را تصویب کنید
عضو هیات رئیسه اتاق تهران گفت: حالا با این وضعیت اقتصادی می‌توان نتیجه گرفت که چه بر سر تراز تجاری کشور آمده است. تحریم‌ها، عدم الحاق به «FATF» و محدودیت در ارز‌های مربوط به صادرات نیز عواملی تاثیرگذار بر تجارت جهانی ایران بوده است.
مقیمی FATF را موضوعی دانست که تا حد زیادی در منفی شدن تراز تجاری کور نقش داشته است و گفت: با لغو این پیمان، مبادلات مالی تجاری با هیچ کشوری برای ما قابل اجرا نیست و ایران را در بازار تجاری به حاشیه کشانده است.
به گفته این عضو هیات رئیسه اتاق تهران، پس از شرایط حاکم بر اقتصاد کشور دلایل دیگری بر منفی شدن تراز تجاری کشور نقش دارند که می‌توان به شرایط به وجود آمده ناشی از تأثیر منفی شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد جهانی و اقتصاد ایران اشاره کرد.
وی خاطرنشان کرد: محدودیت‌های ناشی از تحریم‌ها نیز علت دیگر منفی شدن تراز تجاری کشورمان است که این موضوع با توجه به ایجاد حصار‌ها توانسته موضوع صادرات و واردات را با مشکلات زیادی مواجه کند.
مقیمی ادامه داد: همه‌گیری ویروس کرونا کار را برای نقل و انتقال کالا در مرز‌های تجاری به دلیل بسیار سخت کرده و خیلی از کشورها اقدامات مراقبتی شدیدی در برابر حمل‌ونقل کالا اعمال کرده‌اند. شوک حاصل از شیوع ویروس کرونا در هفته‌های پایانی سال، در منفی شدن تراز تجاری نقشی کلیدی برای سال جاری ایفا کرده است.
این فعال اقتصادی در پایان اعلام کرد: هر چه شرایط بین‌المللی و همچنین وضعیت اقتصاد داخلی کشور رو به بدتر شدن پیش رود، می‌تواند بر روند کاهشی شدن وضعیت صادرات و همینطور واردات به ویژه در بخش مواد اولیه برای تولید اثر بگذارد. حالا اگر مولفه‌های کلان اقتصادی به سمت اصلاح پیش نرود و در خصوص روابط تجاری با سایر کشورها اقدامات جدیدی صورت نگیرد می‌توان به راحتی پیش‌بینی کرد که افت بیشتر صادرات در راه است.