اقتصاد۲۴ - روز گذشته، ۱۵ شهریور نخستین روز از آغاز سال تحصیلی جدید اعلام شد و پس از یک دوره بلاتکلیفی، دانش آموزان راهی مدارس شدند. اگرچه برخی از مدارس روند غیرحضوری آموزش را در پیش گرفتند و برخی از والدین نیز تصمیم گرفتند فرزندان خود را به مدرسه نفرستند.
اما تصمیم به آغاز سال تحصیلی دانش آموزان به صورت حضوری در حالی است که توانایی رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی دانش آموزان به ویژه در سنین پایین تر، اما و اگر دارد. اما رعایت این دستور‌العمل‌ها در مناطق مرزی و محروم که از نبود آب و بهداشت مناسب در رنج هستند نگرانی‌های بیشتری را نسبت به حفظ سلامت دانش‌آموزان این مناطق در روز‌های سال تحصیلی و حضور بر سرکلاس‌های درس در شرایط کرونایی ایجاد می‌کند.
استان سیستان و بلوچستان به عنوان یکی از محروم‌ترین استان‌های کشور یکی از مناطقی است که دانش‌آموزان به دلیل نبود زیرساخت‌های لازم و عدم دسترسی به گوشی هوشمند و کامپیوتر توان استفاده از کلاس‌های آنلاین را دارند، علاوه بر آن به لحاظ کمبود یا عدم دسترسی به آب مناسب و بهداشتی و زیرساخت‌های رفاهی شهری و روستایی دانش آموزان این مناطق نمی‌توانند به راحتی دستورالعمل‌های بهداشتی را در مدارس رعایت کنند.
مدارس بدون آب و سرویس بهداشتی مناسب
«عبید ملک رئیسی» معلم و فعال اجتماعی در سیستان و بلوچستان با بیان اینکه در استان سیستان بلوچستان ۲۶ درصد کلاس‌های درس تخریبی و فرسوده بوده و با کمبود ۶ هزار کلاس درس مواجه هستیم، می‌گوید: پایین‌ترین سرانه فضای آموزشی در کشور متعلق به سیستان و بلوچستان است به این معنا که سرانه فضای آموزشی در کشور حدود ۵ متر است این میزان در استان ما ۳ متر و در منطقه دشتیاری واقع در جنوب استان این فضا به یک متر می‌رسد.
وی ادامه می‌دهد: مدارس به‌ویژه در جنوب استان فاقد برق و آب هستند چه برسد به سایر موارد بهداشتی. لوله‌کشی آب هم وجود داشته باشد آب نیست و لوله‌کشی خالی به دردی نمی‌خورد. این مدارس حتی فاقد سرویس بهداشتی مناسب هستند و در بسیاری از این مدارس سرویس بهداشتی تبدیل به انبار شده است. در این شرایط بچه‌های مناطق روستایی ناچارند زنگ تفریح به خانه خود بروند و قاعدتا آنجا می‌توانند از سرویس بهداشتی استفاده کنند. در مناطق شهری هم سرویس بهداشتی مدرسه شرایط خوبی ندارد.
این معلم با بیان اینکه آموزش و پرورش در آستانه سال تحصیلی جدید براساس تعداد دانش‌اموزان هر مدرسه مبلغی را در اختیار مدرسه قرار داده است، عنوان می‌کند: به عنوان مثال مدرسه‌ای که من در آن تدریس می‌کنم ۴۰ دانش آموز دارد. به این مدرسه ۱۵۰ هزار تومان تخصیص داده شده است. آیا این مبلغ برای خرید مایع ظرفشویی و یا لوازم بهداشتی مورد نیاز مدرسه در این شرایط کرونایی کافی است؟
وی با بیان اینکه بعضی شهر‌ها در استان سیستان و بلوچستان در وضعیت زرد یا هشدار قرار دارند، اظهار می‌کند: با اینهمه کلاس‌ها در این شهر‌ها نیز به صورت حضوری برگزار می‌شود. این درحالی است که بچه‌ها را نمی‌توان به رعایت پروتکل‌های بهداشتی در مدرسه وادار کرد، زیرا از یک سو بچه‌ها در عالم بچگی خودشان بازی می‌کنند و پروتکل برایشان مفهومی ندارد و دوم آنکه وقتی تعداد دانش‌آموزان در مدرسه زیاد است چگونه اولیا مدرسه می‌توانند بر رعایت پروتکل توسط تک تک بچه‌ها نظارت کنند.
ملک رئیسی درباره امکان گروه‌بندی دانش‌آموزان در مدارس سیستان و بلوچستان می‌گوید: ما دانش‌آموزانی داریم که به مدرسه می‌آیند و درباره مساله زوج و فرد به خوبی توجیه نمی‌شوند. ما قبل از کرونا تصمیم گرفتیم بچه‌ها را به دو شیفت صبح و بعدازظهر تقسیم کنیم با این حال بچه‌ها همگی در یک شیفت آمدند. برخی خانواده‌ها هم برای اینکه از شیطنت بچه‌ها رها شوند می‌گویند بروید به مدرسه. در واقع هرقدر سطح سواد والدین کمتر باشد به این مسائل اهمیت کمتری داده می‌شود به همین دلیل هم گروه بندی زوج و فرد در شرایط کرونایی بعید می‌دانم در این مدارس قابل اجرا باشد.
وی با اشاره به کمبود آب در سیستان و بلوچستان و عدم رعایت مسائل بهداشتی در این منطقه خاطرنشان می‌کند: در یک مدرسه روستایی با ۴۰ دانش‌آموز یک تانکر آب وجود دارد که هم برای شست و شو است و هم آشامیدن خود این تانکر لزوما شرایط بهداشتی ندارد و در بسیاری موارد تانکر سنگی و روباز است و انواع حشرات و آلودگی‌ها در آن وجود دارد. از سوی دیگر دانش آموزان و حتی خود ما معلمان توانایی خرید روزانه ماسک را نداریم. آیا آموزش و پرورش طرحی برای تامین لوازم بهداشتی مورد نیاز دانش‌آموزان دارد. با وجود این شرایط به نظر من باید منتظر یک فاجعه درزمینه کرونا در استان باشیم.
بیشتر بخوانید: پلیس فتا: دانش آموزان را در فضای مجازی رها نکنید
«حسین علی شهریاری» نماینده مردم زاهدان در مجلس و رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز درباره بازگشایی مدارس می‌گوید: مساله تنها سیستان و بلوچستان نیست. ما معتقدیم در کل کشور اینکه انتظار داشته باشیم بچه‌ها در مدرسه از ماسک استفاده کرده و پروتکل‌های بهداشتی را رعایت کنند یک شوخی است. در کشور ما بعضی مواقع بزرگ‌تر‌ها بسیاری از موارد بهداشتی را رعایت نمی‌کنند. توصیه شد مسافرت نروید، اما در جاده چالوس ماشین‌های صف کشیدند حالا از کودکان چگونه می‌توان انتظار رعایت دستوالعمل‌های بهداشتی را داشت.
وی ادامه می‌دهد: در بیشتر مدارس کشور کلاس‌ها هوا و تهویه مناسب ندارد. از طرف دیگر دانش‌آموزان نمی‌توانند چند ساعت از ماسک استفاده کنند. محصلان معمولا شیطنت می‌کنند در این شرایط چگونه می‌توان پروتکل بهداشتی را اجرا کرد. امروز از ایرانشهر سیستان و بلوچستان با من تماس گرفته و گفته‌اند کلاس‌های ۴۰ نفره به صورت دو شیفت برگزار می‌شود. این تعداد جمعیت را چگونه می‌توان کنترل کرد.
نماینده مردم زاهدان در مجلس با بیان اینکه قیمت ماسک بسیار گران بوده و ۶۰ درصد مردم امکان خرید آن را ندارند، عنوان می‌کند: مواد بهداشتی و ضدعفونی کننده نیز چنین شرایطی دارند. ما به صورت جدی نگران سلامت دانش‌آموزان و خانواده آن‌ها هستند. ما در این خصوص تذکر هم داده‌ایم و قرار است در کمیسیون بهداشت و درمان جلسه‌ای با حضور معاون وزیر بهداشت و معاون وزیر آموزش و پرورش داشته باشیم تا ما را توجیه کنند که به چه صورت می‌خواهند این موارد را در مدارس اجرا کنند.
رئیس جمهور فکر می‌کند تنها خودش می‌فهمد!
وی خاطرنشان می‌کند: من می‌دانم که احتمالا وزیر بهداشت با بازگشایی مدارس به صورت حضوری موافق نبودند، اما از آنجایی‌که رئیس جمهور فکر می‌کند همه چیز را تنها خودش می‌فهمد و دیگران نمی‌فهمند احتمال این تصمیم بر اساس دستور رئیس‌جمهور گرفته شده است وگرنه بعید می‌دانم که وزارت بهداشت موافق این مساله بوده باشد.
شهریاری درپاسخ به این سوال که آیا در استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان و خوزستان که با کم‌آبی یا نبود آب در برخی مناطق مواجه هستیم کلاس‌های حضوری مشکلات بیشتری ایجاد نمی‌کند، می‌گوید: در این مناطق علاوه بر نبود آب مناسب گرمای هوا هم باید مورد توجه قرار بگیرد در این استان‌ها حتی ماه مهر هم گرم است چه برسد به اینکه نیمه شهریور ماه است به همین دلیل اینکه بچه‌ها در این مناطق چند ساعت ماسک بزنند واقعا توهم است و آن‌ها را در شرایط بدتری قرار می‌دهد. حتی اگر ماسک مناسب هم بدهید بچه‌ها خصوصا دانش‌آموزان ابتدایی توان تحمل آن را ندارند.
رئیس کمیسیون بهداشت مجلس خاطرنشان می‌کند: مناطق زیادی از سیستان و بلوچستان و حتی زاهدان مرکز استان با مشکل آب مواجهند. ۳۰ درصد زاهدان مردم آب ندارند و در تابستان از آب محروم بودند بیش از ۲ هزار روستا در بسیاری از مناطق بلوچستان با تانکر آبرسانی می‌شوند. تانکر‌ها هم مرتب به لحاظ آلودگی و بهداشت مورد بررسی قرار نمی‌گیرند و سیستم‌های نظارتی ما هم آنچنان که فکر می‌کنیم نیستند.
وی تصریح می‌کند: یکی از ایرادات ستاد ملی مقابله با کرونا آن است که هیچ نماینده‌ای از مجلس در این ستاد حضور ندارند با اینکه رئیس مجلس هم ۳ نماینده را به ستاد معرفی کرده است، اما گویا رئیس‌جمهور علاقه ندارد افرادی وارد ستاد شوند که ممکن است مواضعی مخالف نظرات ایشان داشته باشند و به همین دلیل هم تا به حال از نمایندگان مجلس برای حضور در جلسات ستاد دعوت نکرده است.