اقتصاد۲۴ - در حالی رئیس جمهوری از مجانی شدن برق بیش از ۳۰ میلیون نفر از مردم کشور خبر داده است که دولت مدعی است آرزوی ۴۲ ساله را محقق خواهد کرد و این مایه افتخار دولت دوازدهم است.
از این رو اسم طرح را «برق امید» گذاشته‌اند. هدف طرح هم اعمال تخفیف صددرصدی برای مشترکان کم‌مصرف برق در کشور، تشویق مشترکان به اصلاح مصرف و در نهایت پیک‌سازی و کاهش هزینه‌های توسعه نیروگاه هاست. به عبارتی با کاهش هزینه ساخت و ساز، منابع صرف پرداخت قبوض مشترکان خوش مصرف می‌شود و به این ترتیب، خوش‌مصرفان، استفاده از برق رایگان را تجربه خواهند کرد.
البته فعالان عرصه صنعت برق معتقدند هزینه برق مجانی را عده دیگری خواهند پرداخت و بهتر بود دولت یارانه را مستقیما به صنعت برق تزریق می کرد تا نیازهای تولید در این صنعت رفع شود. اما آیا صنعت برق می‌تواند تاوان مجانی شدن برق را بپردازد؟ چه راهکاری می‌توان به جای رایگان شدن برق توصیه کرد؟
ایران بیشترین یارانه را در میان کشورهای جهان پرداخت می‌کند
در همین رابطه حمیدرضا صالحی، دبیرکل فدراسیون صادرات انرژی و صنایع وابسته در گفتگو با اقتصاد ۲۴ اظهار کرد: ایران در اقتصاد انرژی همیشه کشوری بوده که در حوزه حاملان انرژی بیشترین یارانه را پرداخت می‌کند. طبق گزارش آژانس بین المللی انرژی، ایران جزء کشور‌هایی است که بیشترین یارانه را روی حاملان انرژی داده است و از این بابت مصرف انرژی در کشور خیلی بالاتر از استاندارد‌های جهانی است.
بیشتر بخوانید: چه کسانی از برق مجانی بهره‌مند می‌شوند؟/ مشمولان برق مجانی آب می‌رود؟
وی ادامه داد: پرداخت این یارانه‌ها در تمامی حوزه‌ها به چشم می‌خورد؛ از این‌رو مصرف بنزین، برق و آب در کشور بسیار بالاست. این نکته قابل توجه است که دولت به دنبال کاهش یارانه‌های انرژی است. در برنامه سوم این اتفاق افتاد و قرار شد که در حوزه برق که در آن قاچاق آنچنان نیست با شیب کمتری انجام شود و آن حوزه‌هایی که در آن‌ها قاچاق مثل بنزین وجود دارد با شیب بیشتر اجرایی شود.
صالحی گفت: صنعت برق صنعت زیرساختی است و در همه صنایع، نقش اساسی دارد؛ در صنعت فولاد، سیمان، پتروشیمی و حمل و نقل بیشترین سهم استفاده از صنعت برق مشاهده می‌شود.
به گفته نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران، امروز صنعت برق جایگاه ویژه‌ای دارد اما در عین حال دچار مشکلی شده است چراکه که دخل و خرج آن با هم نمی‌خورد و به دلیل تورم در قیمت‌ها، گرانی برق قطعی است، اما هنوز قیمت برق به نقطه ایده آل خود نرسیده و این صنعت تحت فشار تولید قرار گرفته است.
فاصله دخل و خرج صنعت برق هر روز بیشتر می‌شود
صالحی یادآور شد: همانطور که در کشور قیمت دلار و تورم بالا می‌رود قیمت‌های حاملان انرژی افزایش پیدا نمی‌کند و این دخل و خرج همینطور فاصله‌اش بیشتر و بیشتر می‌شود و این باعث فشار روی پیمانکاران این صنعت شده است. در ادامه این سناریو پیمانکار نمی‌تواند بدهی خود را پرداخت کند و پروژه ها‌ی توسعه‌ای همچنان یا با روند کُندی در حرکت است و یا گاهاً ایستاده است.
این کارشناس انرژی ادامه داد: این مشکل بزرگی که صنعت برق دارد، مشکلی است که همه به آن آگاه هستند. قرار بود واقعی شدن قیمت‌های نفت و حاملان انرژی با درنظر گرفتن شرایط مردم با یک شیبی انجام شود و به مردم فشار نیاید.
وی افزود: به نظر من دولت از یک طرف به دنبال این است که بحث اجرای بالای ۵ مگاوات را در بخش صنایع به بورس ببرد و در آنجا به واقعی شدن قیمت برسد و مصرف کنندگان بالای ۵ مگاوات در بورس برق را خریداری کنند و نیروگاه‌ها هم بتوانند در بورس برق را بفروشند.
نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران درباره تبعات مجانی شدن برق مصرف کنندگان خانگی نیز گفت: در حوزه طرح صنعتی شاهد هستیم که بهره گیری از برق در رده‌های بالا تصاعدی است و برق حتی به کیلوبایت ۱۵۰ تا ۲۰۰ تومان هم می‌رسد.
وی تصریح کرد: حالا می‌خواهند به عنوان یارانه، مبلغ مصرف برق را نگیرند. در جدول تصویب شده در دولت از مناطق گرمسیر تا سردسیر نوشته‌اند که در گرمسیر به ۸ کیلوبایت پایین می‌آید که این دیدگاه رایگان شدن طبق اعلام وزارت نیرو ۸ و نیم میلیون خانوار می‌شوند.
صالحی گفت: سیاست دولت این است، آن‌هایی که می‌توانند مدیریت کنند و از لامپ کم مصرف و سیستم‌های هوشمند استفاده کنند اما باید در راستای ترویج و تقویت استفاده از برق خورشیدی حمایت شود یا بیایند در دسته‌بندی پایین‌تر و از تخفیف اعلام شده استفاده کنند تا برق مجانی شود.
نایب رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی تهران در پاسخ به این سوال که آیا این حرکت منجر به سامان دادن به اوضاع بدی که صنعت برق دارد می‌شود؟ گفت: در مورد این نمی‌شود در حال حاضر اظهار نظر کرد، تنها می‌توان گفت به عنوان یک امتحان و یک پایلوت است و بهتر بود دولت در یک منطقه خاص، به صورت آزمایشی طرح را انتخاب و امتحان می‌کرد، بازخورد می‌گرفت و رفتار مردم را می‌سنجید و بعد این طرح را به همه کشور جامعیت می‌داد.
دولت هیچ زمانی نمی‌تواند طرح برق رایگان را اجرا کند
صالحی در پایان تاکید کرد: دولت هیچ زمانی نمی‌تواند طرح برق رایگان را اجرا کند چراکه بهتر می‌داند صنعت برق کشور مستلزم تامین نیازهای تولید با نقدینگی‌های حاصل از فروش برق است؛ دولت با حمایت از توسعه انرژی‌های نو می‌تواند بهترین یارانه را به مردم بپردازد.