اقتصاد۲۴ - ادعای خبرگزاری رویترز مبنی بر صادرات نفت ایران در ماه سپتامبر که به یک و نیم میلیون بشکه در روز افزایش یافته را هنوز هیچ یک از مقامات ایرانی تایید و یا تکذیب نکرده اند. ادعای «تانکر ترکرز»، هرچند به عقیده برخی از کارشناس دقیق‌ترین ارقام نیست، اما پس از نطق زنگنه وزیر نفت در بهارستان که در آن از «صادرات مویرگی نفت» در دوران تحریم‌های نفتی خبر داده بود، به‌نظر می‌رسد که ریشه در واقعیت دارد؛ واقعیتی که گزارش‌های کپلر و دو شرکت دیگر نیز آن را تایید می‌کنند.
هرچند کارشناسان نیز معتقدند که این آمار و ارقام می‌تواند به واقعیت بسیار نزدیک باشد و به‌نظر می‌رسد ایران با استفاده از روش‌های متنوعی که طی سال‌های اخیر به آن‌ها دست یافته است، می‌تواند به‌راحتی تحریم‌ها را دور بزند و نفت خود را به مشتریان خارجی خود در سراسر جهان تحویل دهد.
فروش نفت با دور زدن تحریم‌ها ادامه دارد
محمدعلی صادقی، کارشناس حوزه نفت و انرژی در گفتگو با اقتصاد۲۴ درباره سیاست‌های راهبردی ایران در شرایط تحریم گفت: دور زدن تحریم‌ها و فروش نفت با این سیاست تا زمانی که ایران در تنگنای چنین شرایطی قرار داشته باشد قطعاً ادامه خواهد داشت.
به گفته صادقی، موضوع اصلی در رویه دور زدن تحریم‌ها و فروش نفت در این فضا، ارزآوری حاصل از فروش این محصول است که با توجه به قطع سیستم مبادلات پولی ایران با سایر کشور‌ها بسیار سخت است.
وی تصریح کرد: البته برای جایگزینی این مسئله هم راه‌های دیگری وجود دارد به طور مثال بسیاری از کشور‌ها حتی ترکیه بعضی از مبادلاتش را به ریال و لیر (پول ملی) معامله می‌کند هرچند تمامی معاملاتش بر پایه پول ملی نیست، اما چنین اقدامی نه تازگی دارد و نه غیر قابل انجام است و این مختص یک کشور نیست بلکه سایر کشور‌ها مانند امارات، عمان و... نیز از این روش در معاملات تجاری خود استفاده می‌کنند.
خودتحریمی بیشتر از تحریم‌های ترامپ مخرب است
به اعتقاد این کارشناس نفت، تحریم‌ها بسیار بر اقتصاد اثرگذار است، اما اقتصاد درونی کشور باید سازماندهی شود؛ یکسری از افراط و تفریط‌ها را باید کنار گذاشت و انضباط‌های اقتصادی را رعایت کرد. اگر این نوع اقدامات انجام گیرد بسیاری از مسائل حل می‌شود. متأسفانه همزمان با تحریم خارجی، تحریم داخلی هم بر اقتصاد و فعالان این عرصه فشار وارد کرده است . خودتحریمی ما بیشتر از تحریم‌های ترامپ مخرب است.
صادقی در پاسخ به این سوال که کدام کشور‌ها در چنین شرایطی خریدار نفت ایران هستند؟ گفت: نفت محصولی است که هر کشوری آن را ندارد؛ در همین همسایگی ایران کشور‌هایی همچون افغانستان و ترکیه از این موهبت بی نصیب هستند و هیچ نفت خامی ندارند. در واقع این کشور‌ها از بزرگترین مصرف کننده‌های انرژی به حساب می‌آیند.
بیشتر بخوانید: رمزگشایی از سپتامبر طلایی صادرات نفت
وی تصریح کرد: همین موضوع بهترین امتیاز ایران در فروش نفت است هرچند امروز به دلایل سیاسی نام ایران موجب کاهش خرید از ما شده است، اما با سیاست‌هایی که تاکنون در فروش نفت و سایر کالا‌های ممنوعه به کار رفته توانسته ایم فروشی تقریباً مطلوب داشته باشیم.
این کارشناس حوزه نفت و انرژی در پاسخ به سوال دیگر خبرنگار اقتصاد۲۴ مبنی بر اینکه با وجود تحریم‌ها آیا می‌توان بازار جدیدی برای تولید نفت کشور تصاحب کرد؟ گفت: تا زمانی که قیمت نفت بالا نرود و هزینه تولید پایین نباشد خود به خود یکسری از غیر اوپکی‌ها و یا تازه واردان این بازار وارد صحنه می‌شوند، زیرا برای آنان صرفه اقتصادی دارد تا اینکه مجبور شوند اکتشاف و استخراج داشته باشند.
صادقی یادآور شد: در حال حاضر ترکیه در دریای سیاه اکتشاف گاز می‌کند و در عین حال سر جنگ با یونان دارد، اما با تمامی همت و قدرتش به جلو می‌رود.
این کارشناس نفت ادامه داد: باید توجه داشت شاید در آینده نه‌چندان دور این کشور‌ها بر روی گاز و یا سایر انرژی‌های نو سرمایه گذاری داشته باشند و مورد استقبال جهانیان نیز قرار بگیرد، اما باید پذیرفت سوخت فسیلی به دلیل سهولت، ارزانی، کثیر بودن، نیاز هواپیماها یا سیستم‌های حمل و نقلی و سیستم‌های گرمایشی همچنان متقاضیان جهانی خود را دارد و هیچ گاه از بازار حذف نخواهد شد.
صادقی افزود: نوسان در خرید و فروش و قیمت نفت تازگی ندارد، یک روزی از ما می‌خرند یک روزی از جای دیگر. به طور مثال لیبی روزی بزرگترین صادرکننده نفت در آفریقا بوده است، اما وقتی در جنگ داخلی فرو رفت، از مدار فروش نفت خارج شد و کشورهای دیگر جای این کشور را گرفتند.
وی ادامه داد: این موارد در همه بازار‌ها اتفاق می‌افتد، اما مصرف کننده‌هایی مانند چین با اینکه شش میلیون بشکه نفت تولید می‌کند، اما همچنان وارد کننده نفت است، زیرا اقتصاد جهانی را به سوی خود می‌کشاند، تقاضا را بیشتر می‌کند و آن را برای توسعه صنعت نیاز دارد؛ این یعنی سیاست بازی در دنیا!
این کارشناس نفت در پایان با تاکید بر اینکه هنوز هیچ سیاستی از سوی آمریکا نتوانسته فروش نفت ما را به طور کامل متوقف کند گفت: حتی در سخت‌ترین شرایط تحریم ما نفت صادر کرده‌ایم، از اینرو برگشت پول حاصل از این معامله نیز در اولویت اقتصاد کشور قرار دارد؛ حالا چه به صورت ارز و چه تهاتر باید این پول نفتی به کشور برگردانده شود.