اقتصاد۲۴ - تعیین قیمت و ضرایب محصولات زنجیره فولاد این روزها به چالش اساسی فراروی تولیدکنندگان سنگ آهن و فولادسازان تبدیل شده و با وجود برگزاری جلسات متعدد در این زمینه بین دو طرف، اما تاکنون نتیجه‌ای حاصل نشده است.
متاسفانه در حال حاضر محصولات فولادی در حالی به قیمت‌های جهانی و حتی بالاتر معامله می‌شود که محصولات بالادستی در حوزه معدنی از جمله سنگ آهن، گندله و کنسانتره ۳۰ تا ۴۰ درصد و بعضا تا ۵۰ درصد زیر قیمت‌های جهانی به فولادی‌ها فروخته می‌شود و این شرایط سود عادلانه‌ای را در زنجیره فولاد توزیع نمی‌کند، در نتیجه پایداری این شرایط میزان سرمایه گذاری در ابتدای زنجیره به تدریج کاهش می‌یابد که این امر خود فولادسازان را نیز از بابت کمبود مواد اولیه در آینده متضرر خواهد کرد؛ حال آنکه منطقی آن است که هر بخشی از این زنجیره، بتواند آزادانه به معامله بپردازد.
مدت هاست زنجیره فولاد کشور درگیر نوسانات نرخ ارز و مشکلات تعیین قیمت شده اما تاکنون برای بهبود این شرایط اقدامی صورت نگرفته است و این موضوع شرایط را برای بخش تولیدات محصولات معدنی بسیار سخت تر کرده است.
تبعیض در قیمت گذاری در زنجیره فولاد
در همین رابطه مهرداد اکبریان، رییس انجمن سنگ آهن ایران در گفتگو با اقتصاد۲۴ گفت: زنجیره فولاد که متشکل از صنایع بالادست (معدن)، میان دست (شمش) و پایین دست (لوله و پروفیل و مقاطع و...) است با تبعیض های بسیاری در حال فعالیت است.
به گفته رییس انجمن سنگ آهن ایران تمام امکانات و شرایط خوب بازار که شامل دلار، برابری قیمت های فروش با قیمت بازار جهانی و شرایط فروش مساعد است، تنها برای بخش میانه این زنجیره فراهم شده است؛ یعنی بخش میانی این زنجیره، آزادی عمل دارند و می توانند به راحتی تولید و صادرات داشته باشند و محصولات خود را به قیمت های دلاری به فروش برساند حتی فروش داخل این محصولات نیز به دلار محاسبه می شود، اما این نوع امتیازها فقط مختص بخش میانی این زنجیره است .
اکبریان با تاکید بر اینکه بخش میانی زنجیره فولاد،شرایط ایده آل را دارد و خریدهای این بخش ریالی و فروش در این بخش دلاری است، گفت: به عبارت دیگر به راحتی با قیمت های جهانی و بعضاً در برخی موارد بالاتر از آن، محصول خود را در داخل به فروش می رسانند. در آخر زنجیره باز هم زمانی که می خواهند شمش بخرند با محاسبه قیمت جهانی خریداری می کنند.
این فعال اقتصادی در بخش معدن تصریح کرد: اصلاح قیمت ها ناگزیر است، دولتمردان هم این را می دانند اما تبعیض دو بخش بالادست و پایین دست، این زنجیره را آزار می دهد و همین موضوع باعث بهم ریختگی نظام تولید و فروش شده است .
اکبریان در پاسخ به این سوال که آیا بورس کالا می تواند در اصلاح قیمت ها یعنی در زمینه رفع مشکلات مربوط به قیمت گذاری محصولات معدنی و فولادی کمکی به این بخش کند؟ گفت: مشکل اصلی قیمت گذاری به عدم شفافیت و مداخله ها بر می گردد؛ اگر صرفا در بورس کف قیمت تعیین شود و عده‌ای معدود نیز به عنوان خریدار و فروشنده در آن فعالیت کنند و همچنان رانت در این زمینه فعال باشد و از همه مهمتر، میزان تناژ نیز توسط دولت تعیین شود می توان با صراحت بیان داشت که در زمینه رفع مشکلات موثر مربوط به قیمت گذاری، تاثیرگذار نخواهد بود اما اگر این بازار ماهیت واقعی خود را داشته باشد قطعا می توان از کارکردهای آن استفاده کرد.
بیشتر بخوانید: امضا‌های اورانیومی بلای جان محصولات معدنی/ بازار منتظر وزیر صمت نمی‌ماند
رییس انجمن سنگ آهن ایران گفت: در زنجیره فولاد طی سال های اخیر اختلالات گسترده ای در زمینه فروش، صادرات، اشتغالزایی و تولید این محصولات به وجود آمده است و در همین راستا فعالان بخش معدن معتقدند تصمیمات دولت در زمینه قیمت گذاری محصولات علاوه بر اینکه زمینه ایجاد رانت را فراهم کرده است، عقب ماندگی این بخش را بیش از هر زمانی رقم زده است.
به اعتقاد اکبریان، امروز هر قیمت گذاری که از سوی دولت صورت می‌گیرد نشان می دهد که دولت همان اشتباهی که برای صنعت خودرو انجام داده برای زنجیره فولاد کشور نیز در نظر گرفته است و همچنان بر ادامه این مسیر مصمم است!
وی تصریح کرد: عمده نگرانی های فعالان این بخش، بخشنامه های متناقض دولت است، از این رو با انتصاب وزیر جدید در وزارت صمت انتظار می رود اقداماتی در زمینه توقف صدور این بخشنامه ها انجام شود که حداقل تا دست‌یابی به شرایط متعادل اختلالی در وضعیت بازار ایجاد نشود.
اکبریان در پایان خاطرنشان کرد: با شرایط اقتصادی که بر کشور حاکم است باید به دنبال راهکار باشند نه اینکه بر سر این مسیر دشواری های جدیدی قرار دهند. بلایی که بر سر زنجیره فولاد می‌آورند همان اشتباهی است که سایر صنایع مانند صنعت خودرو را به زمین زده است؛ سلب آزادی زنجیره فولاد به مرور این صنعت را وارد بحرانی می‌کند که تا سال‌ها باید تاوان آن را بپردازند.