اقتصاد۲۴ - بیمه‌های شخص ثالث به لقمه‌های چرب و نرمی معروفند که سالهاست صنعت بیمه کشور را پابند خود کرده اند، اما به ندرت می‌توان موتور سیکلتی را یافت که دارای بیمه نامه معتبر شخص ثالث باشد؛ وسیله نقلیه پرکاربرد و ارزان قیمتی که در عین سریع بودن خطرناک نیز هست گویا آنقدر برای شرکت‌های بیمه جذابیت ندارد که بخواهند برای در دست گرفتن بازار بیمه نامه شخص ثالث آن آستین بالا بزنند و این در حالی است که افزایش ۷ درصدی بیمه‌های بازرگانی و پررنگ‌تر شدن هرچه بیشتر حضور چنین خدماتی در زندگی روزمره مردم یکی از اهدافی است که در قانون برنامه ششم توسعه پیش بینی شده است.
در جامعه ایران سالهاست که موتورسیکت‌ها ارزانترین و در دسترس‌ترین وسلیه نقلیه موتوری محسوب می‌شوند؛ همین ارزانی و سرعت باعث شده است تا بخش قابل توجهی از اقتصاد رسمی و غیر رسمی ایران روی چرخ‌های آن به حرکت درآید؛ کسی که یک بار گذرش به خیابان افتاده باشد به چشم خود رابطه موتور سواری و کسب و کار را دیده است؛ از نقل و انتقال بسته‌های سفارشی به وسیله پیک‌های موتوری گرفته تا جابجایی مسافران ترک نشین هریک بخشی از کارکرد اقتصادی این وسیله نقلیه محسوب می‌شوند.
بیشتر بخوانید: جای خالی گاو نُه مَن شیرده صنعت بیمه در سوانح موتورسیکلت‌ها
اما با وجود این همه کارایی اقتصادی، موتورسیکلت‌ها یکی از نا امن‌ترین وسیله‌های نقلیه نیز محسوب می‌شوند؛ همان کسانی که به چشمان خود دیده اند صاحبان کسب و کار‌ها چه استفاده‌های متنوعی از موتورسیکلت‌ها دارند محال است با صحنه‌های سوانح این وسیله نقلیه روبرو نشده باشند.
اردیبهشت ماه امسال سرهنگ احسان مومنی، رئیس اداره تصادفات پلیس راهور پایتخت از سهم ۶۲ درصدی موتورسیکلت‌ها در سوانح رانندگی کشور خبر داد و به فاصله چهار ماه بعد علی جباری، مدیرعامل صندوق تامین خسارت بدنی کشور مدعی شد که با وجود ریسک ۲۰ برابری موتورسیکلت‌ها ۹۰ درصد آن‌ها فاقد بیمه نامه شخص ثالث هستند؛ این یعنی از حدود ۱۲ میلیون موتور سیکلتی که هم اکنون در کشور وجود دارند، برای بیش از ۱۱ میلیون دستگاه هیچ بیمه نامه شخص ثالثی صادر نشده و از سوی دیگر همواره در جمعیت موتورسوران ایران یک دسته ۷ میلیونی نامشخص، اما در معرض خطر وجود دارد که هرآن می‌تواند برایشان یک حادثه اتفاق بیفتد.
چرا شرکت‌های بیمه برای تبلیغ بیمه‌های شخص ثالث موتورسیکلت‌ها بی‌رغبت‌اند؟
در جامعه کسادی بازار بیمه نامه‌های شخص ثالث موتورسیکلت‌ها یک رابطه دوسویه است؛ همانقدر که از سوی صاحبانش برای بیمه کردن آن تمایلی وجود ندارد شرکت‌های بیمه نیز برای ترغیب و بازارگرمی کوچکترین رغبتی نشان نداده اند. در مورد صاحبان موتورسیکلت‌ها علت بی میلی واضح و روشن است، بسیاری از مالکان این وسیله نقلیه به دلیل مشکلات مالی ناتوان از پرداخت چنین هزینه‌ای هستند، اما دلیل بی میلی شرکت‌های بیمه برای وارد شدن به این بازار چه چیزی می‌تواند باشد؟ شاید یکی از دلایل اصلی آن را بتوان حجم بالای خسارت‌های شخص ثالث دانست که بیشترین میزان پرداختی‌های شرکت های بیمه را شامل شده و پول را از این صنعت خارج می‌کند.
حمیدرضا حاجی اشرفی، تحلیلگر بازار بیمه در پاسخ به این پرسش به اقتصاد ۲۴ می‌گوید: پیدا کردن پاسخ عملیاتی درست برای پرسش کار مشکلی است؛ از قدیم همواره خرید محصولات بیمه‌ای برای بیشتر مردم کالایی لوکس و اعیانی به حساب آمده است؛ بخشی از مردم توان اقتصادی برای خرید چنین محصولاتی را نداشته اند و بخشی دیگر هم که بنابر دلایلی مصرف کننده محصولات بیمه‌ای بوده اند به وقت دریافت غرامت آنقدر سردی دیده اند که دیگر تمایلی برای خرید چنین خدماتی ندارند؛ به عبارت دیگر مجموعه‌ای از دلایل اقتصادی و فرهنگی میان مصرف کنندگان و صنعت بیمه فاصله انداخته و حالا که شرایط اقتصادی دشوارتر از گذشته است پرکردن این فاصله سخت‌تر است.
وی ادامه می‌دهد: بیشتر صاحبان موتورسیکلت‌ها افرادی از دهک‌های پایین اقتصادی هستند؛ این‌ها همان کسانی هستند که تا پیش از نوسانات اقتصادی دو سال گذشته تامین معاش دغدغه اصلی زندگی آن‌ها بود و هرگز هزینه‌های بیمه‌ای در سبد مخارج آن‌ها سهم چشمگیری نداشت و در وضعیت حاضر هم تنها دغدغه‌های معیشتی آن‌ها بیشتر شده است.
حاجی اشرفی می‌گوید: برای این قشر آسیب پذیر حالا که شرایط اقتصادی به مراتب بدتر از گذشته شده، دغدغه تامین معاش بیشتر و جدی‌تر است. برای همین است که به رغم ارفاق‌هایی مثل بخشودگی جرایم دیرکرد، شمار بیمه نامه‌های شخص ثالث موتورسیکت‌ها افزایش محسوسی نداشته است.
این تحلیلگر بازار بیمه در عین حال ادامه می‌دهد: در این شرایط، اما شرکت‌های بیمه‌ای آنقدر توان دارند که بتوانند در میان صاحبان موتورسیکلت انگیزه لازم را برای خرید بیمه نامه شخص ثالث فراهم کنند؛ هرچه باشد در زندگی امروزی تردد این وسلیه نقلیه هم ضروری است و هم پرخطر، نمی‌توان فعالیت‌های روزمره جامعه و به ویژه فعالیت‌های اقتصادی را بدون تردد موتورسیکلت تصور کرد و در عین حال شدت حوادث این وسیله آنقدر بالاست که در هر نوبت تصادف دست‌کم دو خانوار به طوری جدی درگیر می‌شوند.
حاجی اشرفی با اشاره به بیلان کاری صنعت بیمه در سال ۹۸ می‌گوید: اگر مدیران بیمه‌ای بخواهند راه برای افزایش ضریب بیمه شخص ثالث موتورسیکلت‌ها وجود دارد؛ غیر از فروش ویژه و فوق العاده بسته‌های بیمه‌ای که مرسوم است به مناسبت‌های مختلف انجام شود می‌توان از طریق فروش قسطی و مدت دار نیز صاحبان موتورسیکلت‌ها را به خرید بیمه نامه‌های شخص ثالث متمایل کرد؛ این‌ها اقداماتی است که انجامشان به تصمیم مدیران بیمه‌ای بستگی دارد؛ فقط کافی است متولیان این صنعت بخواهند از شیوه‌های مناسب بازاریابی و تبلیغات برای جذب مشتریان جدید و حفظ مشتریان قدیمی استفاده کنند وگرنه با شیوه‌های فعلی آن‌هایی هم که مجبور به خرید خدمات بیمه‌ای هستند دل خوشی از بابت خدمات ندارند.