اقتصاد۲۴ - صحنه‌سازی و تصادفات ساختگی، موضوعی است که در سال‌های اخیر خبرهای رسمی و غیر رسمی زیادی در مورد آن شنیده می‌شود.
دریافت آسان مبلغ دیه از شرکت‌های بیمه‌گر در حوادث ترافیکی و اکتفا کردن به اظهارات طرفین حادثه در تعیین عامل حادثه و عدم وجود دادگاه‌های ویژه در رسیدگی به پرونده‌های حوادث ترافیکی؛ عواملی هستند که افراد سودجو و یا افرادی که دچار مشکلات معیشتی، بیکاری و اعتیاد هستند را به انجام تصادفات ساختگی ترغیب می‌کند.
با توجه به این‌که مطالعات زیادی در مورد این پدیده مخرب اجتماعی در ایران صورت نگرفته است، پژوهشگران سازمان پزشکی قانونی، دانشگاه آزاد اسلامی ساری و دانشگاه علوم پزشکی مازندران؛ کلیه پرونده‌های در دسترس تصادف ساختگی پزشکی قانونی استان مازندران را در بازه زمانی ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۵ مورد بررسی قرار دادند.
«نرگس اسدی‌نژاد»، «علی عباسی» و همکارانشان پژوهشگرانی بودند که در این مطالعه همکاری داشتند.
بیشتر بخوانید: صحنه‌سازی‌هایی که بیمه‌گران را سخت‌گیرتر کرده است
تعداد پرونده‌های مربوط به تصادفات ساختگی که در این مطالعه بررسی شد، ۲۰۰ مورد بود، ولی به دلیل این‌که در پزشکی قانونی تمام پرونده‌های شهرستان‌ها یا مواردی که به کلانتری ارجاع داده‌شده‌اند، قابل دسترسی نبودند تنها ۷۹ مورد پرونده با استفاده از پرسش‌نامه‌ای دوبخشی بررسی شد.
بخش اول پرسش‌نامه در خصوص اطلاعات جمعیت‌شناختی افراد مراجعه‌کننده به پزشکی قانونی شامل سن، جنس، شغل، وضعیت تاهل و سطح تحصیلات و بخش دوم مربوط به نوع تصادف، پوزیشن فرد، نوع مراجعه و نوع آسیب بود.
از ۷۹ پرونده بررسی شده، ۷۵ مورد مربوط به مردان و ۴ مورد مربوط به زنان بود. افراد مراجعه‌کننده متولد سال‌های ۱۳۸۰ تا ۱۳۴۷ بودند و حدود نیمی از آن‌ها مجرد بودند. اکثر این افراد مدرک دیپلم داشتند و بعد از آن بیشترین مدرک تحصیلی این افراد سیکل بود. همچنین اکثر افراد مراجعه‌کننده (۸۲.۲ درصد) شغل آزاد داشتند.
بیشترین نوع تصادف گزارش‌شده توسط شخص مراجعه‌کننده؛ تصادف موتور با خودرو و بعد از آن واژگونی وسیله نقلیه و کمترین فراوانی مربوط به تصادف ماشین با عابر پیاده بود.
بیشترین افراد مراجعه‌کننده به پزشکی قانونی در تصادفات ساختگی، راننده موتور یا سرنشین جلوی خودرو بودند. بیشترین تعداد سرنشین سوار بر وسیله نقلیه در هنگام حادثه دو نفر و یک نفر بود. بیشتر از نیمی از پرونده‌ها مربوط به افرادی بود که در خارج از استان زندگی می‌کردند و ۳۸ درصد از آن‌ها علت حضور در استان مازندران را مسافرت گزارش کرده بوند.
در بین پرونده‌های افراد مقیم در استان، بیشترین پرونده‌ها مربوط به قائم‌شهر و از بین افراد خارج استان بیشتر پرونده‌ها مربوط به استان تهران بود.
در حدود ۶۱ درصد از پرونده‌ها، افراد با آمبولانس به بیمارستان ارجاع داده‌شده بودند و در حدود ۸۹ درصد از موارد محل وقوع حادثه، خارج از شهر بود. همچنین بیشترین ساعات وقوع حادثه مربوط به ساعت‌های ۱۹ تا ۲۴ شب و ۱۲ بامداد تا شش صبح بود.
بیشترین نوع آسیب ثبت‌شده در این پرونده‌ها ساییدگی بود و سیاه‌شدگی کمترین نوع آسیب گزارش‌شده در افراد مصدوم بود. این آسیب‌ها در تمامی سرنشین‌ها به صورت مشترک بودند و در بیشتر موارد آسیب‌ها به صورت قرینه در افراد بود.
با توجه به این‌که در این پژوهش مشخص شد، افراد در بیشتر پرونده‌های تصادفات ساختگی شغل آزاد دارند، پژوهشگران این مطالعه می‌گویند: این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده وضعیت مالی بد افراد باشد. اگر زمینه برای کار و کسب درآمد این افراد فراهم شود و بیمه‌های مربوطه در پرداخت هزینه سخت‌گیری‌های بیشتری داشته باشند، احتمال وقوع چنین حوادثی کاهش می‌یابد.
نتایج این مطالعه به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «الگوی تصادفات ساختگی در مرکز پزشکی قانونی استان مازندران در سال‌های ۹۵-۱۳۹۰» در فصل‌نامه پزشکی قانونی ایران منتشر شده است.