تعدد قوانین مانعی در مسیر تولید/اهمیت استفاده از موقعیت جغرافیایی

درباره چالش‌های پیش روی جهش تولید و راهکارهای فائق آمدن بر این مشکلات گفتگویی با «مجید صیاد نورد» دکترای اندیشه سیاسی ترتیب دادیم. بخش نخست این گفتگو به بررسی مشکلات اختصاص داشت که پیش از این منتشر شد و اما اینک ادامه این گفتگو با موضوع راهکارهایی بر اساس توانمندی‌های متنوع موجود در کشور به منظور دستیابی به راهبرد جهش تولید پیش روی شماست.

کاهش قوانین و بهره مند شدن از شیوه حکومت علوی

صیاد نورد در این گفتگو با تاکید بر اهمیت کاستن از تعدد قوانین، اظهار کرد: بی‌تردید اگر تعدد قوانین و تکثر دستگاه‌های ناظر و مجری قانون به حداقل رسیده و قوانین و بروکراسی به کاهش فرآیندهای اداری و سردرگمی تولید کننده و جلوگیری از تفسیر به رأی از سوی نهادهای متفاوت منجر شود گام نخست به خوبی برداشته می‌شود.

وی با بیان اینکه مجلس شورای اسلامی و مرکز پژوهش‌های مجلس و توانمندی‌های دیوان عدالت اداری در این زمینه نقش مهمی دارد، افزود: یکی از راهکار پیشنهادی دیگر؛ تئوری ریزه کردن سیره نبوی و شیوه حکومت داری علوی است، به ویژه در ارتباط با مسائل مرتبط با تولید، بازرگانی و خلق ثروت و کارآفرینی است.

کارشناس اندیشه سیاسی با اشاره به اینکه با توجه به دستورالعمل‌هایی که از سوی حضرت علی در حوزه اقتصادی اجرایی می‌شد، می‌توان نمونه‌های متعددی را در تشویق به کار، فعالیت و حفظ اقتدار اقتصادی مشاهده کرد، ادامه داد: از سوی دیگر تجربه‌های مدیریتی دو قرن اخیر در مواجهه با تئوری‌های اقتصادی غرب و لزوم ساخت نظریه اقتصادی برآمده از رویاهایی که جمهوری اسلامی ایران را در بهمن ماه ۵۷ ایجاد کرد ابعاد و مؤلفه‌های اصلی مورد نیاز در خصوص برند سازی نظریه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران را تشکیل می‌دهد.

وی با بیان اینکه باید توجه داشته باشیم که ظرف ۱۵۰ سال اخیر ایرانیان برای دستیابی به رویاهای خود دو انقلاب و چندین جنبش اجتماعی اصلاحی را پشت سر گذاشته‌اند که هدف اصلی این فعل انفعالات اجتماعی، تحقق استقلال سیاسی کشور بود که تحت الشعاع دخالت‌های خارجی قرار داشت، افزود: البته دومین هدف مردم ایران زمین، مشروط و قانونمند کردن رفتارهای دولت بوده که متأسفانه هنوز به صورت کامل محقق نشده است.

صیاد نورد ادامه داد: حال توجه داشته باشید نظامی حکومتی که ظرف ۴۰ سال گذشته تمامی نظریه‌های سیاسی و حکومت داری غرب و شرق و نحوه تعامل با ابرقدرت‌های جهانی را به چالش کشیده و با گذر از بحران‌های متعددی چون ترور، جنگ تحمیلی و تحریم‌های بین المللی ظالمانه در مسیر گام دوم انقلاب خود قدم برداشته، زیبنده نیست که از فقر تئوری و نظریه اقتصادی مخصوص به خود رنج ببرد.

وی با بیان اینکه این منجر به جولان نظریه‌های دولت فربه و دولت رفاه شده که طی سال‌های اخیر ضعف‌های خود را در مقابله با تحریم‌های بین المللی به اثبات رسانده است، افزود: یکی از مهمترین مشکلات فرهنگ اقتصادی حاکم بر کشور، گرامیداشت فقر و رویگردانی از دنیاست؛ بر اساس این باورها تنها کسی عزیز است که از مال خود به دیگران بخشیده نه آن کسی که برای دیگران ایجاد اشتغال می‌کند و با تلاش خود توانمندی اقتصادی کشور را در مقابله با تحریم‌های بین المللی ارتقا می‌دهد.

تبدیل چالش به فرصت

کارشناس اندیشه سیاسی در ادامه تبدیل چالش‌ها به فرصت و بهره برداری از فرصت‌های پیش رو به منظور دستیابی به جهش در تولید صنعتی کشور را راهکار مهمی برای برون رفت از مشکلات دانست و گفت: باید به این نکته ظریف توجه کرد که متأسفانه تفکر و رویکرد اقتصادی و تولیدی در کشورمان محدود به تأمین نیازهای داخلی است و این در حالی است که تفکر و استراتژی صادرات محور همان راهکار برون‌رفت از محدودیت‌های ناشی از تحریم‌های بین المللی است.

وی افزود: الگوی موفق منطقه آزاد و بندر چابهار مبین این واقعیت است که علیرغم تلاش‌های دولت آمریکا در راستای بین المللی کردن تحریم‌ها علیه ایران و القا پروژه ایران هراسی در سطح منطقه و بین‌الملل، نیازهای دیگران به ظرفیت‌های متعدد و متنوع ایران به ویژه در حوزه‌های ترانزیتی ما بین کشورهای منطقه که در این مورد خاص ما بین دو کشور هندوستان و افغانستان ظهور یافته، امکان شکستن تحریم همه جانبه کشورمان را فراهم می‌کند.

صیاد نورد تأکید کرد: تقویت بازارهای منطقه‌ای ایران از طریق تولید در راستای نیازهای الگوی مصرف آن کشورها و تنوع بخشی به بازارهای هدف بر اساس توانمندی‌های تولیدی کشور یکی از راهکارهایی است که اقتصاد ایران را در سطح بین المللی دارای قدرت چانه زنی و مانور بیشتری کرده و آن الگوی حکومت اسلامی مورد نظر انقلابیونی که سال ۵۷ موفق به استقرار این نظام شدند را در حوزه اقتصادی به منصه ظهور می‌رساند.

وی با اشاره به اینکه در دوران جهانی شدن، یکی از ابزارها برای انتقال نظرات و دیدگاه‌ها در سطح جهان محصولات تولیدی است، اظهار کرد: کالاهایی که می‌تواند پیام‌آور کیفیت و ماهیت تفکرات، الگوهای ذهنی رفتاری، فرهنگی و حتی استراتژی‌های حکومت داری تولید کننده باشد؛ پس باید محصولات تولید شده در ایران در بازارهای منطقه‌ای حضور داشته باشند و به ایفای نقش بپردازد.

ظرفیتی به نام موقعیت جغرافیایی

صیادنورد در ادامه با اشاره به اینکه راهکار دیگر جهت برون رفت از چالش‌های پیش روی، بهره گیری از ظرفیت‌های موقعیت جغرافیایی کشور است، ادامه داد: موقعیت متمایزی که بر اساس آن ایران در شاهراه اصلی مسیرهای ارتباطی آسیا، اروپا، آفریقا قرار گرفته و با توجه به روند تصاعدی حجم مناسبات اروپا و آسیا ظرف ۱۰ سال گذشته و اینکه ترانزیت یکی از راهکارهای جذب سرمایه گذاران حوزه بازرگانی و تجاری است، از جمله ظرفیت‌های ارزشمند محسوب می‌شود.

وی با بیان اینکه همکاری‌های منطقه‌ای و عضویت ایران در اتحادیه‌های اقتصادی یا سیاسی منطقه‌ای به ویژه در سیاست‌های ابلاغی اقتصاد مقاومتی نیز تأکید شده است، گفت: ایران یکی از بنیانگذاران اتحادیه اقتصادی اکو، گروه دی ۸، کریدور بین المللی شمال-جنوب بوده و نقش مهمی در سازمان کنفرانس اسلامی و چندین کریدور بین‌المللی داشته و دارد، و اخیراً نیز در حوزه گمرکی همکاری‌هایی را به منظور عضویت در اتحادیه اقتصادی اوراسیا آغاز کرده است.

صیادنورد در ادامه با اشاره به منافع استراتژیک کریدور شمال-جنوب با کشورهای روسیه و هندوستان بوده و از روابط سیاسی-اقتصادی ویژه ای با جمهوری خلق چین نیز برخورداریم، اظهار کرد: این روابط زمانی حائز اهمیت می‌شود و بر این اساس با هدفمند کردن تعاملات در چارچوب اقتصاد مقاومتی، ما به ازاهای لازم را برای جذب سرمایه گذاران تولیدی کشورهای مزبور در کشورمان تأمین کرد.

وی با بیان اینکه متأسفانه اغلب متفکرین ظرف سال‌های اخیر جهانی شدن را جهانی کردن و یک پروژه غربی تلقی و تعریف کرده و با این تفسیر غلط، مانع بهره گیری حداکثری ایران از ظرفیت‌ها و منافع ناشی از ابعاد مختلف جهانی شده‌اند، افزود: در سال‌های اخیر شاهد ایجاد نگاه و شناختی دقیق‌تر از فرصت‌ها و چالش‌های ناشی از روندها و ابعاد مختلف جهانی شدن، با تغییر در رویکردهای رسانه‌ای، خبری، فرهنگی، تبلیغی و فکری کشورمان به منظور استفاده حداکثری از ظرفیت‌های اقتصادی جهانی شدن، بوده‌ایم.