حمیده قاسمی، اقتصاد۲۴ - ریزش فرسایشی بازار سرمایه رو به اتمام است؛ در شرایطی که تمام فاکتور‌های بنیادی می‌توانست محرک رشد بورس شود سهامداران چیزی جز ریزش‌های پی در پی بازار و تشکیل صفوف سنگین و دستوری را شاهد نبودند.
در شرایطی که بخش وسیع از سهام بازار سرمایه را شرکت‌های صادرات محور و یا در اصطلاح «شرکت‌های دلاری» تشکیل می‌دهند و مهمترین فاکتور اثرگذار بر فروش و سودسازی این شرکت‌ها یعنی نرخ دلار به شدت افزایش یافت، سهام این شرکت‌ها در بورس در سنگین‌ترین صفوف فروش بی‌طرفدار مانده بود.
در این مدت دلار نیما نیز مرز‌های جدید قیمتی را تجربه کرد و گزارش‌های ۶ ماهه عالی را از سوی شرکت‌ها راهی سامانه ناشران (کدال) کرد، اما بورس همچنان در محور دیگری سیر می‌کرد و شاخص هر روز با ریزش و از دست دادن حمایت‌ها یکی پس از دیگری بر واگرایی خود نسبت به نرخ دلار روز به روز می‌افزود.
اما دو نکته قابل تامل است؛
نخست؛ پولی که به صورت الاکلنگی بین بازار ارز و بورس حرکت می‌کند و هر بار یکی از این دو را به واسطه سفته بازی با نوسان شدید همراه کرده و هر زمان که صلاح بداند با هماهنگی جمعی از این بازار در اوج خارج می‌شود، یعنی سود اصلی را نصیب خود می‌کند و با ایجاد نوسانی سنگین پول‌هایی را جذب بازار مورد فعالیت خود کرده و در آن بازار در نهایت محبوس می‌کند و خود با رهایی در اوج سودگیری مسیر خود را از بازار ارز به بورس و از بورس به ارز عوض می‌کند!
دوم؛ این جابجایی پول بر اساس یک منطق سیاسی-اقتصادی است؛ منطقی ساختگی با تکیه بر ریسکی غیرسیستماتیک یا بعضا سیستماتیک! در شرایطی که بازار‌های ایران به عنوان «در تحریم‌ترین کشور جهان» تحت تاثیر ریسک‌های سیاسی و اقتصادی مترتب از سوی انتخابات آمریکا و تعیین تکلیف سیاست گذار ارشد کاخ سفید است اکنون این ریسک بر اساس اتفاق مذکور قابل تعریف می‌شود. در شوی تبلیغاتی دو نامزد دموکرات و جمهوری خواه مواضع مختلفی درباره رفتار با ایران اعلام شد که تا حدی برخلاف نظر یکدیگر بود؛ بر این اساس می‌توان گفت که بازار ارز در ماه‌های اخیر به پیشواز ترامپ و بورس در این مدت به پیشواز بایدن رفته است و تناقض موجود در ریزش و سقوط بازار سرمایه با وجود افزایش شدید نرخ ارز بر این استدلال استوار است.
اما اکنون با وجود ریزش‌های سنگین همه بورسی‌ها اعم از متضرر یا تماشاگر به دنبال یافتن مسیر بهتری برای سرمایه گذاری و سود گرفتن از بورس به عنوان ارزان‌ترین بازار فعلی در میان انبوهی از بازار‌های گران هستند.
همه سهام در قیمت پیش فروش است!
حمیدرضا مهرآور، مدیرعامل کارگزاری بانک سامان درباره مستعدترین گروه‌های بورسی برای انتخاب سرمایه گذاران در صورت بازگشت قطعی بازار به اقتصاد۲۴ گفت: قیمت‌ها اصلاح قابل توجهی داشتند؛ در نتیجه تمامی صنایع فعلی موجود در بازار تماما مستعد این هستند که بتوانند برگشت قیمتی خوبی داشته باشند.
وی با توجه به افزایش نرخ ارز و مستعدتر بودن صنایع وابسته به ارز افزود: در این بین خیلی از صنایع هستند که می‌توانند تاثیر بیشتری از افزایش نرخ ارز داشته باشند. به خصوص آن دسته از صنایع مانند صنایع پالایشگاهی که صادرات محور و ارزآور هستند و گزارش‌های خود را با نرخ‌های افزایش یافته ارز هماهنگ کنند. همچنین صنعت بانکداری نیز افت قابل ملاحظه‌ای داشته است و اکنون با توجه به نرخ تثبیت ارزی موجود پتانسیل رشد بالایی دارند.
بیشتر بخوانید: دلاری‌ها به سرنوشت بورسی‌ها مبتلا می‌شوند؟/ دولت از بازار دلار و بورس نوسان می‌گیرد
مهرآور درباره تاثیر تحریم‌های اخیر بانکی ایجاد شده از سوی آمریکا و تاثیر آن‌ها بر صنعت بانکداری و سرمایه گذاری کشور تصریح کرد: کشور ما سالهاست با مساله تحریم روبروست. بدترین تحریم ما تحریم صنایع نفتی بود که توانستیم با صنایع جایگزین امورات کشور را اداره کنیم و کشور را جلو ببریم. بانک‌های ما سال‌های سال تحریم بودند و مراودات ارزی زیادی با دنیا نداشتیم. بر این اساس تحریم اخیر شاید تاثیر کوچکی بپذیرد، ولی این تاثیر آنقدر نیست که بتواند کسی را نگران کند.
افزایش نرخ تسعیر ارز؛ راه به‌روز کردن دارایی‌های بانکی
مدیرعامل کارگزاری بانک سامان در ادامه گفتگو با اقتصاد۲۴ شفاف‌سازی بانک مرکزی و افزایش نرخ تسعیر ارز بانک‌ها را اقدامی سازنده خواند و گفت: این اقدام در راستای شفاف سازی و به‌روز کردن ارزش دارایی‌های بانک‌ها بوده و طبیعتا حرکت خوبی است. بر این اساس دیگر لازم نیست بانک‌ها دارایی‌های خود را با نصف قیمت یا بیشتر در حساب‌های خود منعکس کنند.
وی یادآور شد: درست است که حرکت بانک مرکزی حرکت محتاطانه‌ای بود، اما در شرایط فعلی که افراد به دنبال دانستن ارزش روز دارایی‌های خود هستند، ارزش روز بانکی‌ها نیز کمی به‌روز‌تر و شفاف‌تر شده است.
آیا شاخص به سقف قبلی بر می‌گردد؟
مهرآور بازگشت به سقف شاخص قبلی را دور از انتظار ندانست و افزود: بهترین حالت برای حرکت بازار این است که سهم‌ها مثبت و رو به رشد باشند، اما شاخص ریتم رشد کندی داشته باشد تا قبل از رسیدن به سقف‌های قبلی بتواند سهام مستعد رشد را به سقف قبلی قیمتی خود برساند.
وی صعود سریع بازار را آسیب زننده ارزیابی و خاطرنشان کرد: در این شرایط باید بازار را مدیریت کنیم تا با ریتم مناسب حرکت کند، چراکه وقتی حرکت تندی صورت می‌گیرد، ممکن است ریزش سریعی نیز در پی داشته باشد؛ بنابراین امیدوارم این بار شاخص روند صعودی خود را که شروع کرده و این رشد تداوم یابد. ضمن این که دیگر شاهد شیب تند آن چه در صعود و چه در نزول نباشیم.
پیش‌بینی بورس در پاییز
مدیرعامل کارگزاری بانک سامان در پیش بینی بازار سرمایه در دو ماه باقیمانده از پاییز گفت: اگر اتفاق خاصی نیفتد و در شرایط قابل پیش بینی باشیم می‌توان گفت نه تنها در دو ماه باقیمانده از پاییز، بلکه تا آخر سال در بازار سرمایه وضعیت خوبی خواهیم داشت. انتخابات آمریکا نیز دیگر تاثیری بر بازار ایران ندارد. به طور کلی نیز سیاست کشور‌های غربی در مورد ایران مشخص است و با تغییر روسای جمهور فقط لحن عوض می‌شود و تاثیری در سیاست‌های کلی کشور‌ها ندارد.
دلار ریخت، نوبت بورس است؟
بررسی ها نشان می دهد در روز‌های اخیر دلار که تا قیمتی بالاتر از ۳۲ هزار تومان را به سرعت به خود دیده بود، بعد از چند روز ثبات در این نرخ به یکباره از عصر روز دوشنبه ۲۸ مهرماه به سرعت شروع به ریزش قیمتی کرد.
اتفاقی که در معاملات شبانه نیز پیگیری شد و تا ظهر روز ۲۹ مهرماه به سرعت در تابلوی صرافی ملی تا قیمت ۲۶ هزار تومان نیز رنج منفی خورد، یعنی پول درشت افراد پس از دو ماه سفته بازی در بازار ارز اکنون به رشد قابل قبول سیاست گذار رسیده و می‌تواند مسیر حرکت خود را عوض کند و با خروج از این بازار بار دیگر به سمت سفته بازی در بازار دیگری همچون بورس برود. مساله‌ای که دیگر برای کسی در ایران عجیب نیست، یعنی پولی که در اواخر مرداد از بورس در اوج خارج شد اکنون در اوج از بازار ارز خارج شده و بار دیگر به سمت بورس برمی گردد.
بر این اساس آنچه در دو ماه اخیر از سوی برنامه ریزان پشت پرده و اتاق‌های فکر برای حرکت پول‌های درشت در بازار‌های مالی ایران اعم از بورس و ارز رخ داده، تنها سناریویی برای انتقال سرمایه از نقدینگی موجود در جامعه به جیب برنامه ریزان بوده است. سناریو نیز طوری طراحی شده که افراد جامعه آن را به اتفاقات سیاسی آمریکا پیوند بزنند، یعنی تصمیمات خود را بر اساس گمانه زنی جهت داده شده سیاست گذاران طوری بگیرند که بر مبنای اتفاقات هنوز نیافتاده باشد که کیفیت تاثیر آن‌ها بر اقتصاد کشور مشخص نیست و با توجه به عدم تغییر اغلب شرایط بعضا می‌تواند بی اثر یا در نهایت کم اثر باشد.