اقتصاد۲۴ - منطقه آزاد ارس، دومین منطقه توسعه یافته کشور بعد از کیش، حتی در اثنای مشکلات کرونایی و تحریم‌های اقتصادی نیز توانست افزایش سرمایه‌گذاری‌ها و صادرات را به ثبت برساند، منطقه‌ای که شاید موقعیت ژئوپلتیکی آن در مجاورت دو کشور ارمنستان و آذربایجان آن را دارای اهمیت ویژه‌ای می‌کند.
از سال ۸۲ که این منطقه واقع در شمال غرب ایران به عنوان منطقه آزاد تجاری در مجلس شورای اسلامی مصوب شد، تاکنون دولت‌ها بخشی از مهمترین برنامه‌های توسعه‌ای خود را از طریق ظرفیت‌های ارس دنبال کرده‌اند و تا امروز ادامه یافته است.
نام منطقه آزاد ارس را باید در کنار مناطقی نام برد که نقش ویژه‌ای در سهم صادرات ایران به دیگر کشورها بازی می‌کند، به گونه‌ای که صادرات کالای داخلی منطقه در ۶ ماهه اول امسال ۹۵ میلیون دلار بوده است که نسبت به صادرات ۳۵ میلیون دلاری ۶ ماهه سال گذشته ۱۷۱ درصد افزایش نشان می‌دهد.
سرمایه‌گذاری‌ها در ارس نیز وضعیت خوبی دارد و سازمان منطقه آزاد ارس حمایت از مشاغل دانش‌بنیان، افزایش صادرات و سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی را در اولویت خود دارد.
تخفیف ۳۰ درصدی در واگذاری زمین به شرکت‌های دانش‌بنیان
صفر شاسفند، معاون اقتصادی و سرمایه‌گذاری منطقه آزاد ارس در گفتگو با خبرنگار اقتصاد ۲۴ به اقدامات حمایتی این سازمان از شرکت‌های نوپا و دانش بنیان پرداخت و گفت: منطقه آزاد ارس از طریق تشکیل شورای فناوری، حمایت مالی، ارائه تسهیلات کم بهره و ارائه تسهیلات اعتباری از طریق صندوق رشد از شرکت‌های نوپا و دانش بنیان حمایت می‌کند. منطقه آزاد ارس همچنین تخفیف ۳۰ درصدی در واگذاری زمین برای این شرکت‌ها قائل می‌شود که در این مورد از قیمت تمام شده زمین پس از اعمال تخفیف، ۱۵ درصد آن به صورت نقد دریافت می‌شود و مابقی بعد از تنفس یک ساله به‌صورت اقساطی پرداخت می‌شود.
وی افزود: شرکت‌های دانش‌بنیان همچنین می‌توانند از خدمات صدور مجوز فعالیت اقتصادی به‌صورت صد در صد رایگان، ۵۰ درصد تخفیف در اجاره پاساژ‌های صنعتی و ۵۰ درصد تخفیف در عوارض عمران شهری بهره‌مند شوند.
معاون اقتصادی و سرمایه‌گذاری منطقه آزاد ارس در پاسخ به پرسشی درباره عمده مشکلات صادرکنندگان طی ماه‌های اخیر و در شرایط کاهش ذخایر ارزی کشور گفت: صادرکنندگان مشکلات زیادی دارند از آن جمله باید به بسته بودن مرزها، مشکلات حوزه حمل و نقل، افزایش هزینه تمام شده، موانع مربوط به مبادلات ارزی و بانکی و مشکلات مربوط به نحوه بازگشت ارز اشاره کرد.
شاسفند در بخش دیگری از صحبت‌هایش در پاسخ به این پرسش که تاثیر مشکلات ارزی در منطقه آزاد ارس و بنادر آن چه بوده است؟ گفت: این مسئله تاثیر زیادی بر روابط اقتصاد در منطقه آزاد ارس داشته است. از طرفی تخصیص ارز از بانک مرکزی به صنعتگران و واحد‌های تولیدی با مشکلات زیادی همراه است که موجب کاهش و کند شدن چرخه تولید و تامین مواد اولیه و عدم اجرای موفق جهش تولید در ارس و سایر مناطق آزاد می‌شود.
وی ادامه داد: همچین صنعتگران به دلیل برخی قوانین دست و پاگیر نمی‌توانند ارز اختصاصی را از بانک مرکزی در موعد و میزان درخواستی تهیه و استفاده کنند و از طرف دیگر با توجه به افزایش قیمت ارز که آن هم به نوبه خود تاثیر بسزایی در بهای تمام شده کالا دارد باعث می‌شود تجار و اصناف نتوانند فعالیت‌هایشان را به نحو احسن انجام دهند و زمینه ساز کاهش قدرت خرید مردم می‌شود.
دلایل کم‌رونق شدن بازار
معاون اقتصادی و سرمایه‌گذاری منطقه آزاد ارس با اشاره به دلایل کم رونق شدن بازار گفت: در ۶ ماهه اول امسال هنوز ثبت سفارش اعلام نشده بود و تاخیر در باز شدن ثبت سفارش، افزایش قیمت دلار، کاهش مسافر به دلیل شیوع ویروس کرونا، بسته شدن مرزها، افزایش قیمت کالا‌ها به دلیل افزایش قیمت دلار، کاهش قدرت خرید مردم و افزایش هزینه‌های بالاسری مشکلاتی را در منطقه آزاد اقتصادی ارس نیز ایجاد کرده بود.
شاسفند با اشاره به میزان صادرات منطقه آزاد ارس و برنامه‌ها برای افزایش آن گفت: میزان سرمایه‌گذاری‌ها در نیمه اول امسال در قیاس با سال گذشته افزایش یافته است. ارزش سرمایه گذاری داخلی تحقق یافته در کل سال ۹۸ معادل ۱۸۱۰۲ میلیارد ریال بوده و در ۶ ماهه اول سال ۹۸ برابر ۱۲۰۹۴ میلیارد ریال بوده است این درحالی است که ارزش سرمایه گذاری داخلی تحقق یافته در ۶ ماهه اول سال ۹۹ برابر ۲۱۸۹۲ میلیارد ریال بوده است.
معاون اقتصادی و سرمایه‌گذاری منطقه آزاد ارس ادامه داد: در عین حال میزان سرمایه‌گذاری تحقق یافته در ۶ ماهه اول سال ۹۹ نسبت به ۶ ماهه اول سال گذشته ۸۱ درصد رشد داشته است که رشد بسیار خوبی را نشان می‌دهد.
افزایش سرمایه‌گذاری‌های خارجی در ارس
وی در بخش دیگری از صحبت‌هایش به میزان سرمایه گذاری خارجی در منطقه آزاد ارس اشاره و تصریح کرد: میزان سرمایه گذاری خارجی در ۶ ماهه اول سال ۹۸ برابر ۱۴ میلیون دلار بوده است که در ۶ ماهه اول سال ۹۹ به ۲۵ میلیون دلار رسیده است. به این ترتیب در سال ۹۹ نسبت به ۹۸ با ۷۸ درصد رشد در سرمایه‌گذاری خارجی در منطقه آزاد ارس مواجه هستیم.
شاسفند درباره علت افزایش سرمایه‌گذاری‌ها گفت: عملکرد بهینه کمیسیون اقتصادی در تصویب طرح‌های سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی است و مربوط به طرح‌هایی است که در سال ۹۸ در کمیسیون مصوب شده و در سال ۹۹ به بهره برداری رسیده است.
معاون اقتصادی و سرمایه‌گذاری منطقه آزاد ارس در پاسخ به این پرسش که مناطق آزاد در عبور از شرایط تحریمی چقدر می‌توانند موثر باشند؟ گفت: مهمترین اثری که تحریم بر اقتصاد کشور می‌گذارد، افزایش هزینه مبادلات است، بر این اساس قیمت تمام شده محصولات افزایش پیدا می‌کند و این یعنی کاهش توان رقابتی ما در بازار‌های منطقه‌ای.
وی افزود: تجربه نشان می‌دهد در زمانی که سخت‌ترین تحریم‌ها را هم داشتیم، خیلی از نیاز‌ها و ضرورت‌هایمان را با قیمت بسیار بالاتری تامین می‌کردیم؛ بنابراین هر چیزی که به کاهش قیمت تمام شده و هزینه مبادلات کمک کند به بهبود اقتصادی کشور و کاهش آثار منفی تحریم‌ها بر اقتصاد کشور کمک می‌کند.
بیشتر بخوانید: صادرات ۲۴۰ میلیون دلاری منطقه آزاد ارس به بیش از ۱۰ کشور جهان
شاسفند با اشاره به اینکه مناطق آزاد به دلیل چند ویژگی مهمی که در قیمت تمام شده کالا دیده می‌شود، ظرفیت و بستر مناسبی برای ورود بخشی از تولیدات به بازار‌های بین‌المللی هستند، گفت: به این معنا که بسیاری از تولیداتی که در مناطق آزاد انجام می‌شود از دو ویژگی مهم بخشودگی‌های مالیاتی و ورود مواد اولیه، ماشین‌آلات و تجهیزات بهره می‌برند؛ این عوامل قیمت تولید را در منطقه کاهش می‌دهد و به عبارتی هزینه سرمایه ثابت در مناطق آزاد را کاهش می‌دهد که در قیمت تمام‌شده محصول قطعا اثرگذار است، پس از این منظر باید در فضای فعلی مناطق آزاد حتما مورد توجه جدی قرار گیرند.
معاون اقتصادی و سرمایه‌گذاری منطقه آزاد ارس با اشاره به مهمترین برنامه‌های تولیدی و سرمایه گذاری اخیر در ارس تاکید کرد: اولویت‌های سرمایه گذاری در ارس بیشتر در زمینه صنایع کوچک، صنعت گلخانه‌ای، شیلات و پرورش آبزیان، باغداری، ماینینگ و مینی پالایشگاه‌ها است.
شاسفند خاطرنشان کرد: هم اکنون تعداد ۲۰۹ واحد تولیدی در حال نصب و تکمیل سوله و کارگاه‌های تولیدی خود هستند. در ۶ ماهه اول امسال ۲۰ واحد تولیدی نیز وارد چرخه صنعت و تولید در ارس شده‌اند که با افتتاح آن‌ها بالغ بر ۱۲۶۹ نفر شغل ایجاد شده است.