اقتصاد۲۴ - به نظر می‌رسد مسافرت با هواپیما و حضور در کنفرانس‌های جهانی و سفرهای توریستی این روزها به دنیای گمشده‌ای بدل شده است که هیچ راه بازگشتی نیز برای آن وجود ندارد. اما یک استارتاپ فناوری، ادعا می‌کند راه حل دیجیتالی دارد که امکان پرواز را بار دیگر ممکن می‌سازد و بارقه‌های امیدی را برای رونق دوباره پروازهای مسافربری به وجود آورده است. آن ها قرار است روش خود را از طریق پروازهای خطوط هوایی کاتای پاسیفیک و یونایتد ایرلاینز در لندن، نیویورک، سنگاپور و هنگ کنگ آزمایش کنند. آن‌ها همچنین به دنبال آماده سازی شرایط برای برگزاری مراسم حج و المپیک تابستانی توکیو در سال آینده میلادی هستند.
اولین تلاش برای بازیابی سیستم مسافرت‌های بین‌المللی در دوران کووید-19 این گونه است: مسافران شرکت کاتای که همگی داوطلبان این آزمایش سیستم پروازی هستند، از هنگ کنگ به سنگاپور و فرودگاه هیترو لندن پرواز می‌کنند. آن‌ها با استفاده از اسکن کردن کدهای QR اطلاعات پروازیشان بررسی می‌شود و کنترل پاسپورت نیز انجام می‌پذیرد که با استفاده از یک پلتفرم به نام کامن‌پس (CommonPass) این امر رخ می‌دهد.
این کد نشان می‌دهد که آیا این مسافران از قوانین مرتبط با ویروس کرونا پیروی کرده‌اند یا خیر. یونایتد ایرلاینز هم در اواخر ماه جاری به این طرح آزمایشی ملحق می‌شود و مسافرانی را از فرودگاه بین المللی نیوآرک به فرودگاه هیترو منتفل می‌کند. کامن‌پس مشغول برنامه‌ریزی برای گسترش سیستم خود در 15 کشور دیگر طی چند ماه آینده است.
پل مایر، مدیرعامل استارتاپ کامنز پراجکت (The Commons Project) در نیویورک، یک شرکت ناسودبر حوزه فناوری است که خود را نماینده منافع عمومی می‌نامد. مایر برای راه اندازی CommonPass همکاری مجمع جهانی اقتصاد در ژنو را جلب کرد و برای اجرایی کردن این طرح، آلان وارن مهندس سابق گوگل را که Google Sheets و Google Docs را ساخته بود استخدام کرد.
پلتفرم CommonPass چگونه کار می‌کند؟
سیستم طراحی شده بسیار ساده و کارآمد است. هر دولتی مقررات و الزامات مرتبط با کووید-19 خود را در قالب استاندارد بارگذاری می‌کند. مسافران تاییدیه آزمایشگاه‌های پزشکی را که از طریق CommonPass دریافت می‌کنند و آزمایشگاه‌های مورد تاییدی که در آن آزمایش ویروس کرونا انجام می‌شود را پیدا می‌کنند و امیدوارند که آن‌ها در بعضی از مواقع حتی واکسن هم داشته باشند. طبق برنامه قرار است که مراکز تست گیری مستقر در فرودگاه ها نیز به این پلتفرم متصل شوند.
پیش از آغاز پرواز مسافران نتایج تست و آزمایش‌های خود را در اپلیکیشن بارگذاری می‌کنند تا آن را به صورت خودکار به کد QR تبدیل کند تا گواهی تایید شما برای سفر خواهد بود. هنگام رزرو بلیط هواپیما باید QR کد را اسکن کنید تا سیستم اطلاعات مسافر را با جزییات قوانین کشوری که به آن می‌روید مطابقت دهد. این الگوی QR کد همچنین برای عبور از مرزهای زمینی نیز قرار است مورد استفاده قرار گیرد؛ بدین شکل که بدون نشان دادن جزئیات اطلاعات بهداشتی، تنها به مقامات مرزی نشان می‌دهد که شما واجد شرایط گذشتن از مرز طبق قوانین و مقررات کرونایی آن کشور هستید یا خیر.
برگزاری المپیک توکیو و مراسم حج تمتع
این سیستم اوایل سال جاری در مرزهای کنیا مورد آزمایش قرار گرفت، هنگامی که به دلیل شیوع همه‌گیری کرونا افراد تحت معاینه بهداشتی قرار می‌گرفتند. مایر و وارن شروع به اصلاح برنامه CommonPass کردند و همزمان مشخص شد که ده‌ها کشور ممکن است بخواهند از این سیستم استفاده کنند. در ماه جولای، مایر جلسه‌ای آنلاین را با حضورشرکت‌های هواپیمایی و مقامات دولتی از سراسر جهان سازمان داد که به نظر می‌رسید بیشتر آن‌ها مشتاقانه خواهان استفاده از پلتفرم او هستند. مایر می‌گوید: «ما اکنون بیش از 20 کشور داریم که برای موج بعدی توسعه این برنامه ثبت نام کرده‌اند.»
مدیران کامن پراجکت با مقامات کمیته برگزاری بازی‌های المپیک توکیو، درباره چگونگی غربالگری دارندگان بلیط بازی‌های المپیک تابستانی که قرار است با یک سال تاخیر و در جولای سال آینده برگزار شود بحث‌های اولیه را انجام داده‌اند.
مقامات بهداشتی دولت عربستان سعودی نیز پس از مذاکراتی اعلام کرده‌اند که احتمالا از CommonPass برای کنترل و بررسی جمعیت عظیم زائران مراسم حج تمتع استفاده خواهند کرد. تا پیش از شیوع کرونا، حدود یک میلیون نفر هر ساله در بزرگترین رویداد مبتنی بر سفر جهان به مکه سفر می‌کردند. آلان وارن، مهندس سابق گوگل در این باره می‌گوید مدیریت این تعداد برای سیستم کامن‌پس مشکلی ندارد. او درباره ظرفیت عملیاتی پلنفرم عنوان کرد که توان پشتیبانی از ده‌ها میلیون نفر را دارد.
مایر، کامنز پراجکت فاوندیشن را در سال گذشته تاسیس کرد و می‌گوید که با شروع ساخت پلتفرم متناسب با
ویروس کرونا، متوجه شدند که ترکسب کردن مقررات کشورهای مختلف با یکدیگر اصلی ترین مانع برای احیای مجدد مسافرت هاست. چرا که هر کشوری دوره‌های متفاوت قرنطینه و قوانین آزمایشی خاص خود را وضع کرده و همین محدودیت‌ها نیز به طور مکرر تغییر می‌کنند، به همین دلیل اجرای قوانین برای خطوط هوایی و مسافران عملا غیرممکن شده است. او معتقد است اگر هر کشور و شرکت هواپیمایی مدل و مقررات خاص خود را داشته باشد، پیچیدگی‌ها باعث غیرممکن شدن هر کاری می‌شود و تنها هرج و مرج به بار می‌آورد. به گفته مدیران بنیاد سازنده، سیستم CommonPass برای طراحی یک سیستم مسافرتی جهانی و یکنواخت ساخته شده است که همواره می‌تواند به روز رسانی شود. آن‌ها معتقدند که بیماری کووید-19 فعلا قصد رفتن ندارد و به همین دلیل کشور‌ها باید بپذیرند یک سیستم هماهنگ و یکنواخت در سراسر جهان برای بازگشت سفرها وجود داشته باشد.