اقتصاد۲۴ - وضوع ورود خودروسازان به بازار سرمایه مدتی است که بر سر زبان‌ها افتاده و مردم منتظرند با ورود صنعت خودرو به بورس، این بازار متعادل شود.
امروز روح الله ایزدخواه یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در اینستاگرام خود با تائید ورود خودروسازان به بورس نوشت: کلیات طرح ساماندهی تولید و عرضه خودرو در کمیسیون صنایع مجلس تصویب شد. رویکرد اصلی این طرح مبتنی بر عرضه تنظیم شده خودرو در بورس کالا است.
این طرح با موافقت و مخالفت‌های مختلف و بسیاری مواجه شد. برخی از کارشناسان معتقدند عرضه خودرو در بورس کالا، فروش خودروسازان را شفاف‌تر و منجر به کشف قیمت می‌شود. برخی دیگر با اعلام مخالفت خود می‌گویند:" فروش خودرو در بورس به طور عملی خودرو را به یک کالای سرمایه‌ای تبدیل می‌کند نه مصرفی! "
عرضه خودرو در بورس مشکلاتی دارد!
فرشاد مقیمی مدیرعامل ایران خودرو , در خصوص عرضه خودرو در بورس، گفت: گروه صنعتی ایران خودرو در خصوص عرضه خودرو در بورس، تابع تصمیماتی است که در سیاست کلان گرفته می شود.
او با تاکید بر اینکه امروز هیچ تصمیم قطعی برای عرضه خودرو در بورس گرفته نشده است، ادامه داد: بحث‌های کارشناسی و جلسات متعددی برای عرضه خودرو در بورس برگزار شده است اما هنوز هیچ تصمیم قطعی برای عرضه خودرو در بورس گرفته نشده است. حسن هایی از این کار می توان متصور بود اما از طرفی ممکن است مشکلاتی هم به وجود آورد. در مجموع هنوز جمع بندی های لازم در این خصوص گرفته نشده است و باید اجازه داد که فرآیندهای کارشناسی انجام شود.
بیشتر بخوانید: اعمال محدودیت خرید ۳ سال یکبار خودرو در بورس
سایت‌هایی که بازار خودرو را جهت می‌دهد!
صفاری مشاور رئیس شورای رقابت و کارشناس بازار سرمایه در این خصوص می‌گوید: زمانی که بازار خودرو دچار تحریم شد، تولید این کالا در کشور با مشکل رو به رو شد. از طرفی حجم نقدینگی افزایش پیدا کرد و تقاضای کاذب به همراه سوداگری وارد بازار شد. زمانی که شورای رقابت در قیمت گذاری دخالت داشت، قیمت خودرو روند تعادلی در پیش گرفته بود.
وی ادامه داد: اگر در خاطرتان باشد سال ۹۶ برای خرید ۱۰۰ هزار خودروی موجود در انبار‌ها مجبور به ارائه وام به مردم شدیم. تحریم‌ها تولیدات را کاهش داد. از آن طرف انگیزه سوداگری و دلالی را برای برخی از افراد ایجاد کرد. هرچه پول وارد بازار شود و تولید پاسخگوی نیاز‌های متقاضیان خودرو نباشد، بین قیمت منصفانه شورای رقابت با قیمت بازار اختلاف بسیاری ایجاد می‌کند و موجب نارضایتی مردم شد.
برنده شدگان قرعه کشی‌های خودرو، مصرف کننده واقعی نیستند!
صفاری بیان کرد: طبق بررسی‌ها بیش از ۹۰ درصد افرادی که در قرعه کشی‌ها برنده می‌شوند، از طریق مبایعه نامه اقدام به فروش خودروی خود می‌کنند. نحوه قیمت گذاری در بازار به این گونه است که برخی از سایت‌ها قیمت‌های خودرو را روز به روز طبق سلیقه خود تعیین و منتشر می‌کنند. در این میان ناظری برای این سایت‌ها وجود ندارد.
این مقام مسئول تصریح کرد: ما نیازمند یک بستر برای قیمت گذاری عرضه و تقاضا خودرو هستیم. با توجه به آنکه بورس، بازاری شفاف بوده و رانت در آن وجود ندارد، بورس کالا محلی برای کشف قیمت برند‌های پر تیراژ تولید کننده های خودرو است. این کشف قیمت با قیمت‌های منصفانه شورای رقابت یکسان نیست. زمانی که تعداد خودرو در جامعه افزایش پیدا می‌کند، هوا آلوده شده و باید حمل و نقل شهری را تقویت کنیم.
وی ادامه داد: تا زمانی که تولید افزایش پیدا نکند، این اختلاف قیمت وجود دارد. برای حل این مسئله می‌توانیم جلوی واردات خودرو را باز بگذاریم یا کیفیت تولید داخلی را افزایش دهیم. همچنین با بستن سایت‌هایی که در قیمت گذاری نادرست دخالت دارند، می‌توانیم ترمز افزایش قیمت خودرو را بکشیم. ما باید خودرو ساز را موظف کنیم حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد تولید هفتگی خود را در این بازار بورس کالا عرضه کنند.
مشاور رئیس شورای رقابت بیان کرد: اگر مصرف کننده واقعی در قرعه کشی برنده نشود، مجبور به خرید خودرو در بازار آزاد می‌شود. به طور دقیق کشف خودرو در بازار آزاد مشخص نیست. در صورتی که خودرو در بازار بورس کالا عرضه و فرد شرایط لازم اعم از (سن بالای ۱۸ سال، داشتن گواهینامه و نداشتنم خودرو) را داشته باشد، می‌تواند به کارگذار بورس کالا مراجعه کرده و در لیست انتظار برای خرید خودرو قرار بگیرد.
این مقام مسئول تصریح کرد: با توجه به آن که در بازار بورس کالا مازاد تقاضا در بازار وجود دارد، اجازه معاملات چندباره به خودرو داده نمی‌شود. روش متعادل کردن قیمت خودرو در بازار بورس به این صورت است که می‌توانیم برای خرید خودروی بیشتر در سال مالیات در نظر گرفته شود. از این رو انگیزه دلالی در بازار خودرو از بین می‌رود.
وی گفت: امروزه منبع بسیاری از آلودگی‌ها در تهران و شهر‌های بزرگ، ضعیف بودن حمل و نقل عمومی در کشور است. اگر بتوانیم مانند کشور‌های اروپایی مانند آلمان (در این کشور هر ۵ سال به ازای قیمت خودرو باید مالیات داده شود) حمل و نقل عمومی را گسترش و مالیات را افزایش دهیم، مردم راغب به استفاده از حمل و نقل عمومی می‌شوند. ما باید در کنار گسترش حمل و نقل عمومی قیمت خودرو را نیز منصفانه تعیین کنیم.
هیچ جای دنیا، خودرو وارد بورس نشده است!
این کارشناس تصریح کرد: در هیچ جای دنیا قرعه کشی برای ماشین وجود ندارد و این طرح از ابداعات مدیران خودروسازی ایران، جهت جبران کمبود منابع است. موافق عرضه خودرو در بورس کالا هستم، اما موافق عرضه خودرو‌های بالای ۵۰ هزار تیراژ در بازار بورس کالا هستم. اما با عرضه خودرو در بورس کالا، مابه التفاوت قیمت خودرو به دلالان نمی‌رسد بلکه صرف حمل و نقل عمومی می‌شود.
صفاری گفت: در کشور‌های دیگر شاهد چنین امری نبودیم, زیرا کشور‌های دیگر سابقه ممنوع شدن واردات خودرو را نداشته اند. حدود ۲ سالی می‌شود که واردات خودرو در کشور ما ممنوع بوده است. ما به خودوری مصرفی در طبقه پایین اجازه واردات ندادیم؛ بنابراین قیمت خودرو در کشور ما افزایش پیدا کرد. ما جلوی واردات کالای لوکس و دسته دوم را گرفتیم و خودمان را سرگرم به تولید داخلی کردیم.
این مقام مسئول در پایان اظهار کرد: در کشورما خودرو نه تنها رقابتی نیست، بلکه انحصاری شده و قدرت انتخاب را از مردم گرفته است. در این بازار انحصاری انتظار کاهش قیمت خودرو را داریم، اما این مسئله درست نیست. اختلاف قیمت بین مرکز ملی رقابت و بازار آزاد نشان دهنده کمبود عرضه توسط تولید کننده‌ها و مازاد تقاضا توسط دلالان است.
ورود خودروسازان به بازار سرمایه می تواند باعث شفافیت قیمت در بازار شده و از دلالی های کلان خودرو جلوگیری کند.این مسئله درست است که در هیچ جای دنیا خودرو وارد بورس نشده است اما در کشور ما به وضعیت فعلی شاید بهترین راهکار همین باشد!