اقتصاد۲۴ -گردشگری سلامت، یکی از گزینه‌های مناسب در راستای توسعه صنعت توریسم است که ارزآوری بالایی به نسبت دیگر شاخه‌های توریسم در کشورها دارد. از این رو برنامه‌ریزی‌ها در بسیاری از کشورها به سمت شناخت این رشته و ارتقای مولفه‌های این صنعت سودآور است. بسیاری از فعالان اقتصادی از درآمد حدوداً سه برابری توریسم درمانی نسبت به توریسم معمولی می‌گویند و همین امر است که موجب توجه بیشتر سرمایه‌گذاران و دولت‌ها به این حوزه شده است. این صنعت، کم‌هزینه ولی پردرآمد است و آینده‌ای بسیار روشن‌تر از تصور دولت‌ها پیش رو دارد.
در سال ۹۷ بین ۵۰۰ تا ۵۵۰ هزار نفر توریست سلامت برای درمان به ایران آمدند. در حالی که فقط در ۴ ماه اول سال ۹۸، بیش از ۶۰۰ هزار نفر برای توریست درمانی به کشور وارد شدند. البته پس از این دوره، شیوع کرونا بر آمار و ارقام ورود گردشگران خارجی تاثیرگذار بوده و از آمار ورودی آنها کاسته است.
سعید هاشم‌زاده، رئیس اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت معتقد است که ظرفیت درآمد ارزی جذب بیمار خارجی در کشور بیش از پنچ برابر وضع فعلی است و به راحتی می توانیم ۲ تا ۲.۵ میلیون بیمار خارجی را به خصوص در حوزه سرپایی در سال در مراکز درمانی کشور پاسخگو باشیم و رسیدن به این هدف با برنامه ریزی قابل انجام است.
از بین مناطقی که امکان توسعه و رونق گردشگری سلامت، شاید مناطق آزاد دارای بهترین ظرفیت‌ها باشند. از طرفی در پی ضربه‌ای که صنعت توریسم در دوران کرونا متحمل شده است، شاید توسعه گردشگری سلامت راهی برای نجات این صنعت نیز باشد.
چشم‌انداز روشن دهکده سلامت قشم
«دهکده سلامت قشم» یکی از بزرگترین پروژه‌ها در حوزه توریسم سلامت است که کلنگ‌زنی آن فروردین سال گذشته انجام شد و ظرفیت توریسم درمانی کشور را می‌تواند تا دو برابر افزایش دهد. نزدیکی کشورهای حاشیه خلیج فارس به جزیره قشم و فعالیت این طرح مهم حوزه سلامت می‌تواند ظرفیت توریست درمانی کشورمان را افزایش دهد. همچنین از ظرفیت ارزشمند پزشکان متخصص در کشور به ویژه در حوزه بیماری‌های صعب العلاج، جراحی‌های قلب باز، پیوند اعضا و جراحی‌های چشم به عنوان فرصتی برای جذب توریست سلامت نام برد.
پروژه دهکده سلامت قشم با چهار هزار میلیارد ریال سرمایه گذاری در زمینی به مساحت ۱۲۲ هزار مترمربع در سه فاز درمانی، گردشگری و تفریحی با هدف ارتقاء سطح سلامت جزیره و ایجاد پایگاهی برای جذب توریست و گردشگری سلامت توسط بخش خصوصی در روستای گامبرون جزیره قشم ساخته می‌شود.
بیشتر بخوانید: منطقه آزاد قشم ظرفیت‌های خوبی برای توسعه گردشگری سلامت و طب سنتی دارد
فاز نخست این طرح با یک هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری به ساخت یک بیمارستان ۶۴ تختخوابه، یک کلینیک تخصصی ارتوپدی و مرکز ریکاوری ورزشی برای جذب ورزشکاران به ویژه فوتبالیست‌های ایرانی و کشورهای حوزه خلیج فارس اختصاص دارد. در فاز دوم و سوم هم ساخت یک هتل چهار یا پنج ستاره و یک شهربازی بسیار مدرن پیش‌بینی شده است.
حمیدرضا مومنی، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم اخیراً در دیدار با سرمایه‌گذاران، بر ادامه طرح‌های حوزه گردشگری سلامت تاکید کرده و گفت: جزیره قشم به واسطه اقلیم و ویژگی های خاص زمین شناسی و طبیعی دارای ظرفیت خوبی جهت سرمایه گذاری و ارائه خدمات در حوزه توریست درمانی است.
وی درباره اهداف و چالش‌های سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری سلامت گفته بود: میزان تقاضا برای توریست درمانی، نیروی انسانی ماهر و متخصص جهت ارائه خدمات در حوزه سلامت، امکان استفاده از تجهیزات مدرن، برنامه ریزی جهت افزایش کیفیت خدمات هتلینگ و ایجاد جذابیت برای تداوم حضور خدمت گیرنده ها، مهمترین چالش های سرمایه گذاری در حوزه گردشگری سلامت هستند که باید برای آنها برنامه ریزی کرد.
تجربه کشورهای موفق در گردشگری سلامت
استفاده از تجربیات کشورهایی که توانسته‌اند به موقعیت خوبی در حوزه گردشگری سلامت برسند، اهمیت زیادی دارد. مقرون به صرفه بودن و تخصص دو ویژگی است که کشور هند را از نظر جذب گردشگران سلامت ممتاز کرده است. بیمارانی که نیاز به جراحی قلب و ارتوپدی دارند، اغلب این کشور را انتخاب می‌کنند. مسافرانی از کانادا، ایالات متحده و اروپا برای گرفتن خدمات درمانی به شهرهایی مانند بنگلور، بمبئی و دهلی می‌روند چراکه بیمارستان‌های خصوصی و باکیفیت هند ده‌ها هزار دلار کمتر از سایر کشورها هزینه دارد.
سنگاپور نیز با داشتن سیستم مراقبت‌های بهداشتی و درمانی که طبق نظر سازمان بهداشت جهانی در رتبه ششم جهان قرار دارد، سالانه هزاران بیمار را به خود جلب می‌کند. سنگاپور دارای لیستی از مراکز تخصصی از جمله قلب، نورولوژی، سلول درمانی ، ارتوپدی و ... است.
کره جنوبی هم از نظر جراحی ستون فقرات و غربالگری سرطان، یکی از پیشرفته ترین کشورهای پزشکی در جهان است. در حقیقت در کره جنوبی فناوری‌های نو حرف اول را می‌زند و بسیاری از بیمارستان‌های کره جنوبی استاندارد تجهیزات کاملاً دیجیتالی را دارا هستند. البته به دلیل محبوبیت اخیر این کشور در حوزه توریسم سلامت، هزینه جراحی‌های پزشکی در این کشور در حال افزایش است.
امتیاز ویژه بلغارستان در حوزه گردشگری سلامت، خدمات بهداشتی ارزان قیمت در جهان است که گزینه‌ای مناسب و مقرون به صرفه برای بیماران اروپایی و همچنین سایر مسافران در جهان است و به دلیل همجواری با دانشگاه‌های مشهور بین‌المللی، این کشور پزشکان واجد شرایط و متخصص زیادی نیز دارد. درعین حال بلغارستان به خاطر چشمه‌های آب معدنی خود شناخته شده است که نقش موثری در بهبودی بعد از عمل دارد.
گردشگری پزشکی پاناما نیز از این نظر بی‌نظیر است که شباهت زیادی به سیستم مراقبت‌های بهداشتی ایالات متحده دارد. پاناما با دارا بودن مراکز درمانی دو زبانه، پزشکان متخصص، تجهیزات و فناوری پزشکی و دلار آمریکا به عنوان واحد پول رسمی خود، هر آنچه را که مراکز درمانی آمریکا ارائه می‌دهد دارد اما با هزینه کمتر. خدمات این کشور از ارائه جراحی‌های ستون فقرات گرفته تا درمان سرطان را شامل می‌شود و دامنه وسیعی دارد.
قشم نیز برای اینکه به یکی از قطب‌های مهم گردشگری کشور تبدیل شود، ناگزیر باید از تجربه‌های جهانی برای ارتقای مولفه‌های گردشگری سلامت بهره بگیرد.