اقتصاد۲۴- چرا با وجود کاهش قیمت دلار در کشور، اما کالاها در بازار ارزان نشده است؟! این سوالی است که این روز‌ها به دنبال اجرای سیاست‌های کنترل نرخ ارز از سوی دولت برای عموم مردم مطرح می‌شود.
بازار مدتهاست همسو با افزایش نرخ ارز به خصوص قیمت دلار روند صعود قیمت کالاها، حتی محصولات ایرانی را پیش گرفته است و سنگینی این جریان بر معیشت ایرانیان تحمیل شده است؛ حالا با کاهش قدرت خرید مردم، چرخه تولید تا مصرف محصولات نیز با مشکل مواجه شده است.
بانک مرکزی با وعده کاهش نرخ ارز پا به عرصه گذاشته و به عنوان مرجع اصلی نظارت و کنترل قیمت ارز، قصد کاهش قیمت آن را دارد و این روز‌ها تا حدودی هم موفق شده است.
با این اینکه قیمت دلار چند هزار تومانی کاهش یافته است، اما قیمت کالاها همچنان روند صعودی را پیش گرفته و هر روز خبر جدیدی از افزایش قیمت کالاها به گوش می‌رسد. لبنیات، لوازم خانگی، تایر خودرو، گوشت قرمز و مرغ و... در برابر کاهش نرخ ارز کوتاه نیامده و طی همین هفته باز هم از تریبون‌های خود گرانی مجدد را برای چندمین بار اعلام کردند!
پس از سناریوی گرانی کالاها و محصولات در بازار، حالا چسبندگی قیمت‌ها به یک معضل تبدیل شده است. چه واقعیتی پشت این جریان‌ها وجود دارد؟
بازار دلار بهترین مقصد جبران کسری بودجه دولت!
بیشتر بخوانید: عوامل چسبندگی قیمت‌ها پس از کاهش قیمت دلار چیست؟/ کوبیدن برخی بر طبل افزایش قیمت‌ها
این فعال بخش خصوصی ادامه داد: ثبات و کاهش نرخ ارز، مدیریت ارز ترجیحی و تنظیم بازار هر سه مورد نقش اساسی بر کاهش قیمت‌ها دارند اما متأسفانه بازار با وجود جو اقتصادی حاکم بر آن از این محور‌های اصلی غافل مانده است.
به اعتقاد عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، بازار متأثر از صرافی مرکزی است و برای کاهش قیمت‌ها باید ثبات در بازار به وجود بیاید، درصورتی که هیچ ثباتی در بازار شکل نگرفته و قیمت ارز همواره در حال تغییر است.
وی تصریح کرد: اگر به قیمت ارز طی ۱۰ روز گذشته نگاهی داشته باشید دلار از ۲۲ تا ۳۱ هزار تومان در بازار در نوسان بود؛ در واقع بازار در یک مدت کوتاه با چندین نرخ ارز مواجه شده و این بی ثباتی تبعات سنگینی را برجای دارد.
دلیل چسبندگی قیمت‌ها
دانشمند ادامه داد: بازار کالا‌های خود را با دلار ۳۵ هزار تومان تثبیت کرده و حاضر نیست با قیمت پایین و نرخ جدید دلار به فروش برساند، با این نوسان قیمت چطور کالاها کاهش نرخ داشته باشند؟!
به گفته دبیرکل خانه اقتصاد ایران، از سوی دیگر مهمترین مشکل این است که بیشتر کالاها در بازار ارتباطی با قیمت دلار ندارند، اما نابسامانی‌های اقتصادی و عدم توجه دولت به شرایط، طوری است که این ارتباط صوری با دلار باعث برانگیختگی قیمت‌ها به ویژه تأثیر آن بر روی کالا‌های اساسی می‌شود.
وی تصریح کرد: قیمت فولاد، سیمان و صد‌ها محصول و کالای تولید داخل چه ارتباطی با دلار دارد؟ مقصر این چسبندگی قیمت‌ها دلارنیست، بلکه سیاست‌های ناکارآمد دولت است.
دبیرکل خانه اقتصاد ایران ادامه داد: بازار باید به سیستم مالی – پولی کشور اعتماد کند، فعالان اقتصادی باید مطمئن باشند که می‌توانند بر وعده‌های اقتصادی حساب باز کنند در این صورت به طور تدریجی آرامش به بازار برمی گردد. متأسفانه عدم اعتماد بازار به سیستم مالی کشور باعث می‌شود قیمت‌ها را در همان حالت افزایشی نگه دارد چراکه به آینده نرخ ارز مطمئن نیست و بازار ترجیح می‌دهد برای گران نگه داشتن قیمت کالاها، تلاش کند.
دانشمند یادآور شد: بایدن و دلار، هیچ یک نمی‌تواند تضمین کننده ثبات بازار ایران و کاهش دهنده قیمت‌ها باشد، چراکه در اقتصاد داخلی ابتدا باید سیاست‌های اقتصادی اصلاح و کارآمد شوند و در نهایت این عوامل تأثیرگذار نقش خود را در بهبود اقتصاد ایران نشان دهند.
مولفه‌های تعیین قیمت‌ها چیست؟
این فعال اقتصادی بخش خصوصی تأکید کرد: اگر اقتصاد ایران مشخصاً بداند به دنبال چه چیزی است و هدف آن برای تمامی بخش‌ها تعریف شود هر مولفه‌ای از بیرون اقتصاد کشور نمی‌تواند باعث نگرانی و تلاطم در آن شود.
به گفته دانشمند، حالا حساب کنید جو روانی کاهش قیمت‌ها با انتخاب بایدن در کشور حاکم شد؛ یعنی مردم می‌پنداشتند با روی کار آمدن بایدن تحریم‌ها برداشته می‌شود، اما فراموش شد که احتمال برداشت تحریم‌ها توسط رئیس جمهوری جدید آمریکا مستلزم طی کردن پروسه زمانی است و باید قبل از ایجاد چنین موجی در جامعه ما، این جوانب هم عنوان می‌شد.
وی ادامه داد: تصمیم احتمالی آمریکا برای برداشتن تحریم‌های ایران در کمترین زمان ممکن، ۶ ماه به طول می‌انجامد؛ یعنی چوب جادویی نیست که بزنند و مشکلات ما پس از برگزاری یک انتخاب برداشته شود. موضوع دیگر رئیس جمهوری آمریکا قاعدتا منافع کشورش را بر منافع ایران ترجیح می‌دهد؛ پس مردم و دولت ایران باید نسبت به این جریان‌ها و مناسبات واقع‌بین باشند لذا سیاست‌های اقتصادی کشور را باید بر مبنای سیاست‌های دیپلماتیک و توانمندی‌های داخلی بگذارند نه نتیجه انتخاب رئیس جمهوری کشوری که خود را در رأس اقتصاد جهان می‌داند!.
عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران تأکید کرد: دشواری‌های اقتصادی کشور ساده و کم نیست بلکه بیشتر از انتظار، پیچیده است و تنها تغییر یک رئیس جمهور آمریکا نمی‌تواندبرنامه‌های ما را به سمت ثبات اقتصادی سوق دهد.
دانشمند با اشاره به اینکه هنوز سیاست‌های اقتصادی ما سمت و سوی خود را پیدا نکرده و نمی‌داند پس از احتمال برداشت تحریم، چه باید کرد، گفت: تکلیف ما با FATF، تجارت با کشور‌های خلیج فارس، کشور‌های عضو اکو، کشور‌های D8 و ده‌ها مورد دیگر که می‌تواند بر اقتصاد کشور تأثیرگذار باشد چیست؟ این پیچیدگی‌ها در اقتصاد تنها با تغییر قیمت دلار کارساز نیست و با همین فرمان که دولت‌هایمان پیش می‌روند نمی‌توان انتظار کاهش قیمت‌ها را داشت بلکه فقط نظاره‌گر افزایش قیمت در بازار خواهیم بود.