اقتصاد ۲۴ - منطقه ویژه اقتصادی پیام، با فاصله ۴۰ کیلومتری از پایتخت واقع در استان البرز، از موقعیت ژئوپلتیکی ویژه‌ای برخوردار است. موقعیت جغرافیایی این منطقه ویژه بنا به تصویب‌نامه تیرماه ۱۳۸۲ هیات دولت ۳۶۰۰ هکتار از اراضی فرودگاه پیام است که با داشتن قابلیت‌هایی از جمله نزدیکی به پایتخت و برخورداری از فرودگاه بین‌المللی باری و مسافری مجموعه‌ای منحصر به فرد به شمار می‌آید.
در این منطقه ویژه اقتصادی، حمل و نقل بار هوایی و پستی، فرآوری کالا، انبارداری، خدمات سردخانه‌ای، صنایع ICT و صادرات مورد توجه بوده است. به نوعی می‌توان گفت که همین مزیت‌های نسبی موجب شده تا منطقه ویژه اقتصادی پیام در بین حدود ۳۰ منطقه ویژه اقتصادی در سطح کشور فعال‌تر و با اهمیت بیشتر باشد.
فرودگاهی برای تامین کالاهای اساسی
فرودگاه بین المللی پیام امروز آمادگی افزایش صادرات به تمام نقاط جهان را دارد. آنچه منطقه فرودگاهی پیام را ممتاز می‌کند، مناسب‌ترین ظرفیت برای ارایه خدمات تخصصی در بخش کارگو (باری) است. از همین رو خیلی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان از پتانسیل این منطقه برای افزایش صادرات و تامین مواد اولیه استفاده می‌کنند و پروازهای کارگو خارجی در این منطقه رونق دارد. مسله وقتی روشن‌تر می‌شود که بدانیم، سال گذشته که بازار لوازم خانگی دچار التهاب شده بود، قیمت‌ها بیش از حد افزایش یافته بود و کارشناسان از کمبود لوازم خانگی به عنوان علت افزایش قیمت‌ها یاد می‌کردند، منطقه ویژه اقتصادی پیام توانست در این زمینه نقش مهمی ایفا کند.
نادر ثناگو، مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی پیام در این خصوص گفت: سال گذشته با وجود تحریم‌های ظالمانه و شرایط اقتصادی کشور، حدود ۱۸ پرواز کارگو (باری) شامل لوازم الکترونیکی و مایحتاج اساسی مردم در این فرودگاه به زمین نشست. این کالا‌ها از کشور‌های قرقیزستان، قزاقستان و امارات متحده عربی از طریق فرودگاه پیام وارد کشور شده اند.
بیشتر بخوانید: مشوق‌های سرمایه گذاری فرودگاه بین‌المللی پیام به شرکت‌های دانش بنیان
در عین حال در دوران بحران کشور نیز، منطقه ویژه اقتصادی پیام نقش مهمی داشته است. به گفته ثناگو، سال گذشته ۲ پرواز کمک‌های مردمی با هدف امدادرسانی به سیل زدگان از مبدا این فرودگاه به مقصد استان‌های خوزستان و لرستان اعزام شد.
مدیرعامل منطقه وییژه اقتصادی پیام تصریح می‌کند: حتی در ۴ ماه نخست امسال که شیوع کرونا و مشکلات تحریمی معضل عمده کل کشور بوده است، بیش از ۲۱۱ میلیون دلار کالا از گمرک استان البرز مستقر در پیام صادر شده است. این کالا‌ها به وزنی بیش از ۱۳۲ هزار کیلوگرم شامل مواد دارویی، بهداشتی، غذایی، صنعتی و بازرگانی و لوازم خانگی بوده است. عراق، افغانستان، امارات متحده عربی، چین، عمان، روسیه، سوریه، ترکیه، هند و آذربایجان، از جمله کشور‌هایی بودند که در چهار ماهه نخست امسال صادرات به آن‌ها از طریق گمرک این استان صورت گرفته است.
واردات نیز همین مدت معادل ۱۳۶ میلیون و ۹۹۶ هزار دلار بوده که از طریق گمرک استان البرز مستقر در منطقه ویژه اقتصادی پیام وارد کشور شده است و این امر نشان می‌دهد که در این منطقه شاخص تراز تجاری مثبت بوده است و صادرات بر واردات پیشی گرفته است که در شرایط تحریمی مسئله مهمی است.
این درحالی است که به گفته مرتضی بانک، مشاور رئیس جمهور و دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، مناطق ویژه اقتصادی در شش ماه نخست امسال نسبت به سال گذشته در حوزه صادرات با کاهش مواجه بوده‌اند. در سال ۹۸ نیز کل صادرات کالا از مناطق آزاد و ویژه اقتصادی حدود ۱۷ میلیارد دلار بوده است. بنابراین به نظر می‌رسد که منطقه ویژه اقتصادی پیام از این نظر جایگاه مناسبی دارد.
مزیت‌های قطب دیتا سنتر کشور
منطقه ویژه اقتصادی پیام را به حوزه صنعت و تولید به خصوص در بخش آی. سی. تی می‌شناسند. یکی از مناطقی که در کشور برای فعالیت و استقرار شرکت‌های فعال در حوزه آی.سی.تی مصوب شده منطقه ویژه اقتصادی پیام است. در تمامی فراخوان‌های سرمایه‌گذاری در این منطقه ویژه اقتصادی، اولویت به حوزه آی.سی.تی داده شده است. همین توانایی ویژه موجب شده است که سرمایه‌گذاری در این منطقه مورد توجه قرار بگیرد. به گفته مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی پیام، سال گذشته به اندازه تمام دوران فعالیت‌های منطقه جذب سرمایه گذاری و واگذاری زمین داشتیم، به نحوی که بیش از ۱۰ هزار میلیارد ریال سرمایه بخش خصوصی جذب شده است.
وی تصریح کرد: دستیابی منطقه به نوآوری و فناوری اطلاعات و ارتباطات با رویکرد صادرات محور و ایجاد اشتغال پایدار از مهمترین اهداف راه‌اندازی منطقه آی.سی.تی محور در این منطقه است. همچنین توسعه تبادلات تجاری و ایجاد زیرساخت‌های لجستیکی، تسهیل در سرمایه گذاری داخلی و خارجی، جذب تخصصی، سرمایه و تکنولوژی در حوزه آی.سی.تی و آماده سازی زیر ساخت کریدور فاوا، تسهیل و بهبود کیفیت خدمات و حمایت از کسب و کارهای نوپا در حوزه دانش بنیان از دیگر اهداف راه اندازی این مجموعه در پیام است.
ثناگو ادامه داد: توسعه زیر ساخت ها از جمله آماده سازی فاز چهار، به عنوان بزرگ ترین فاز اقتصادی پیام در هفته پهنه از دیگر اقداماتی است که با هدف توسعه فعالیت ها در بخش آی.تی و آی.سی.تی در این منطقه در حال انجام است.
اخیراً نیز در جلسه‌ای که به منظور ساماندهی و حمایت از بخش صنایع فناوری اطلاعات کشور با هماهنگی سازمان فناوری و شرکت ارتباطات زیر ساخت برگزار شد تبدیل منطقه ویژه پیام به عنوان قطب دیتا سنتر در حوزه مرکزی کشور قطعی شد. پشتیبانی به سرویس دهنده‌های داخلی و بین المللی، بورس ترافیک (خرید و فروش ترافیک بین سرویس دهنده ها) و خدمات اینترنت داخلی و بین المللی از جمله کارکرد‌های قطب دیتا سنتر در این منطقه است. به این ترتیب در واقع منطقه ویژه پیام به هدف راه اندازی شهرک آی.سی.تی در منطقه نزدیک‌تر می‌شود.
ثناگو تاکید کرد: این منطقه آمادگی دارد تا تمام امکانات و زیر ساخت‌های موجود را برای اکوسیستم اقتصاد دیجیتال فراهم کند. با توجه به پیش بینی که در طرح جامع صورت گرفته مقدمات ایجاد شهر آی.سی.تی صورت پذیرفته است. از مهمترین مزیت‌های شهر آی.سی.تی پیام حضور و دسترسی تمامی شرکت‌های این حوزه در یک اکوسیستم مشترک و بهره مندی از زیر ساخت‌ها و امکانات است.
وی تمرکز برنامه ریزی منطقه ویژه اقتصادی پیام را برای سرمایه گذاری صنایع آی.تی و آی.سی.تی دانست و افزود: خوشه صنایع دیجیتال در منطقه ویژه اقتصادی پیام شکل گرفته و این منطقه، در بخش‌هایی مانند فضای ابری و قطعات کامپیوتری، به مرجع اصلی کشور تبدیل شده است.
این‌ها تنها امتیازات این منطقه نیست. قرار است منطقه ویژه اقتصادی پیام در سال ۹۹ به خودکفایی تولید دستگاه سونوگرافی و اکوکاردیوگرافی در کشور کمک کند. همچنین بزرگترین کارخانه کیسه‌های خونگیری خاورمیانه در منطقه ویژه اقتصادی پیام در یک قدمی تولید قرار دارد که امیدها برای رونق و توسعه این منطقه ویژه اقتصادی را افزایش داده است.