اقتصاد۲۴ -در اواخر هر سال شاهد انتشار فهرست‌های مختلف «ترین‌ها» هستیم که عملا می‌توان آن را چکیده سینمای جهان در آن سال، یا به عبارت بهتر طبقه‌بندی بهترین‌های آن سال نامید.
امسال اما آخرین هفته‌های سال، مصادف با آخرین هفته‌های دومین دهه قرن بیست‌ویکم نیز هست. این بهانه‌ای شده برای جمع‌بندی بهترین‌های سینمای دنیا در 20سال اخیر، یا در روزهایی که یک‌پنجم از قرن حاضر را پشت‌سر گذاشته‌ایم.
معیارهای نیویورک‌تایمز
انتخاب بهترین‌ها می‌تواند زمینه‌های گوناگونی را شامل شود. نیویورک‌تایمز در این میان به بهترین‌های بازیگری پرداخته است- که شاید بتوان آن را جذاب‌ترین و عام‌ترین جنبه سینما دانست.
مانولا دارگیس، منتقد ارشد نیویورک‌تایمز که انتخاب و تنظیم «فهرست بهترین بازیگران قرن 21» را بر عهده داشته، در مقدمه این فهرست می‌نویسد: «در عصر طلایی بازیگری به سر می‌بریم، و برای همین تصمیم گرفته‌ایم بازیگران محبوب‌مان را در ۲۰سال اخیر انتخاب کنیم.
فرمول خاصی برای انتخاب وجود نداشته و به عبارت بهتر یک فهرست سلیقه‌ای است و مثل تمام فهرست‌های این شکلی، ذهنی و رسواکننده (به واسطه از قلم افتادن برخی نام‌ها). بعضی از این بازیگران به تازگی وارد عرصه بازیگری شده‌اند و گروهی دیگر دهه‌‌های متمادی از فعالیت‌شان می‌گذرد.
در گزینش این بازیگران روی قرن حاضر تمرکز کرده‌ایم و سعی کرده‌ایم نگاهمان معطوف به فراسوی هالیوود باشد. برای همین هم در این فهرست هم بازیگران برنده اسکار دیده می‌شوند و هم بازیگران نقشهای مکمل، هم قهرمانان فیلم‌‌های اکشن و هم بازیگران آثار هنری و مستقل»…
بیشتر بخوانید:مراسم اسکار ۲۰۲۱ مجازی نیست
نیویورک تایمز در پایان مقدمه انتخاب‌هایش نوشته: «این 25 بازیگر در واقع ۲۵ دلیل هستند برای اینکه هنوز عاشق سینما هستیم، شاید بیشتر از همیشه».
قهرمان قهرمانان
در رتبه اول فهرست ۲۵ بازیگر برتر قرن بیست‌ویکم به انتخاب نیویورک‌تایمز شاهد حضور «دنزل واشینگتن» هستیم. بازیگری که نیویورک‌تایمز نوشته که «شاید درباره بازیگران و رتبه‌های دیگر بحث و جدل‌هایی با خود داشته‌ایم، اما هیچ شکی نداشتیم که رتبه اول این فهرست متعلق به دنزل واشینگتن خواهد بود». بازیگری که در بیشمار فیلم درجه یک ایفای نقش کرده- اگر چه هیچ‌کدام شاهکار نبوده‌اند.
فیلم‌هایی مانند «مردی در آتش»، «کتاب الی»، «شیطان در لباس آبی»، «توقف‌ناپذیر»، «روز تمرین» و «حصارها»- که واشینگتن در آنها خوش درخشید و حتی به اسکار هم رسید. استمرار این بازیگر خود بهترین گواه است بر اینکه نژادپرستی در هالیوود چندان تعیین‌کننده نیستریال و البته می‌تواند به این معنا هم باشد که با پشتکار حتی می‌توان موانعی به بلندی نژادپرستی را نیز از میان برداشت.
بانوی فرانسوی
باورتان می‌شود دومین بازیگر برتر 20سال اخیر «ایزابل هوپر» باشد؟ بازیگر جسور فرانسوی با کارنامه‌ای چنان متنوع که گاه از حد باور هم فراتر می‌رود. بازیگری که هم در فیلم «معلم پیانو» بازی کرده، هم در فیلم درخشان «او»، و هم در «گرتا» و «ماده سفید» و «راهبه» و «عشق» و «هشت زن». همین تنوع برای صدرنشینی در این فهرست کافی است.
خون به پا می‌شود
«دنیل دی- غیبت لئوناردو دی‌کاپریو، براد پیت، جانی دپ، مریل استریپ، تام هنکس و بسیار بازیگر بزرگ دیگر و البته حضور کسانی چون وس استودی، راب مورگان، ملیسا مک‌کارتی، ماهرشالا علی، سونیا براگا و حتی مایکل بی جوردن و چند تن دیگر انتقادات زیادی را موجب شده است.»
بازیگر سوم این فهرست است- که همین سوم‌شدنش هم خود سروصدای زیادی به پا کرده و بسیاری اعتراض کرده‌اند که چگونه می‌توان او را جایی جز صدر درنظر گرفت؟! بازیگر فیلم‌هایی چون «پای چپ من»، «به نام پدر»،«”گاندی»، «آخرین موهیکان» و «عصر معصومیت»؛ که در قرن بیست‌ویکم در فیلم‌هایی چون «دارودسته‌های نیویورکی»، «خون به پا می‌شود»، «نه»، «لینکلن» و «رشته خیال» بازی کرده و مهر خود را بر سینمای نیم‌قرن اخیر کوبیده است. اولین بازیگری که توانسته سهبار اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد را دریافت کند.
تک‌رقمی‌ها
«کیانو ریوز» بازیگر «ماتریک»” و «وکیل مدافع شیطان» در جایگاه چهارم نشسته و «نیکول کیدمن» نیز پنجمین بازیگر این فهرست است- که در دو دهه اخیر فیلم‌هایی چون «مولن روژ»، «ساعت‌ها» و «داگ‌ویل» را در کارنامه دارد.
«سونگ کانگ-هو» بازیگر «پارازیت»؛ «تونی سرویلو» بازیگر «زیبایی بزرگ»،
«پیامدهای عشق»، «ایل دیوو» و «گومورا»؛ «ژائو تائو» بازیگر زن چینی فیلمی چون «خاکستر ناب‌ترین سفید است»؛ «وایولا دیویس» بازیگر«”حصارها» و «آنتون فیشر» و «سرشا رونان» هنرپیشه «تاوان» و «استخوان‌های دوست‌داشتنی» نیز در رتبه‌های ششم تا دهم قرار دارند.
خاطره‌سازان
در بقیه فهرست نیز شاهد اسامی خاطره‌سازی هستیم که هر سینمادوستی بی‌شک بیشمار بازی خوب از آنها به یاد دارد. «جولین مور» که در «ساعت‌ها» و «دور از بهشت» به یادماندنی است. «خواکین فینیکس» که تنها «جوکر»ش برای قرارگرفتن در هر فهرستی کافی است.
«تیلدا سویینتون» با استمرار کم‌نظیرش در ایفای نقشهای مکمل تأثیرگذار و البته بازیگرانی چون «اسکار آیزک»، «مایکل بی. جوردن»، «کیم مین-هی» چینی، «الفری وودارد» بازیگر «دوازده سال بردگی» و البته «ویلم دفو»ی کهنه‌کار با فیلم‌هایی چون «سایه خون‌آشام» و «دروازه ابدیت».
در رده‌های نوزدهم و بیستم نیز شاهد حضور بازیگرانی چون «وس استودی» («فلین بودن» و «آواتار») و «راب مورگان» («مادباند» و «هیولاها و آدم‌ها») هستیم.
«کاترین دنو»، «ملیسا مک‌کارتی»، «ماهرشالا علی»، «سونیا براگا» و «گائل گارسیا برنال» نیز پنج بازیگر انتهایی این فهرست هستند.
از یاد رفته‌ها
یعنی باورتان می‌شود «لئوناردو دی‌کاپریو» که در دو دهه اخیر تنها در 6 فیلم با مارتین اسکورسیزی و دو فیلم با کوئنتین تارانتینو همکاری داشته، در این فهرست نباشد؟ یا «براد پیت»، «جانی دپ»، «مریل استریپ»، «تام هنکس» و بسیار بازیگر بزرگ دیگر- که در تمام این سال‌ها درخشیده‌اند؟
فهرست نیویورک‌تایمز به واسطه این کمبودها و البته حضور کسانی چون «وس استودی»، «راب مورگان»، «ملیسا مک‌کارتی»، «ماهرشالا علی»، «سونیا براگا» و حتی بازیگران بالانشینی چون «مایکل بی جوردن» و چند تن دیگر انتقادات زیادی را موجب شده است.