اقتصاد۲۴ -جوزف نای نظریه پرداز برجسته روابط بین الملل و استاد دانشگاه هاروارد در «پراجکت سیندیکیت» نوشت: دوستان و متحدان امریکا اعتماد خود را به واشنگتن از دست داده اند. زیرا اعتماد رابطه نزدیکی با راستگویی دارد و دونالد ترامپ در این زمینه اصلا خوشنام نبود. البته همه روسای جمهوری امریکا دروغ گفته اند، اما هرگز دروغگویی‌های آن‌ها در حدی نبوده است که اعتماد به آن‌ها را پایین بیاورد. نظرسنجی‌های بین المللی نیز نشان می‌دهد، قدرت نرم امریکا در دوره ریاست جمهوری ترامپ بشدت پایین آمده است.
اما آیا جو بایدن، رئیس جمهوری منتخب امریکا می‌تواند این اعتماد را احیا کند؟ در کوتاه مدت می‌توان گفت بله. ایجاد تغییرات در سبک و سیاق سیاست‌های امریکا می‌تواند جایگاه این کشور را نزد بیشتر کشور‌ها بهبود بخشد. ترامپ با همه روسای جمهوری پیشین امریکا تفاوت داشت چرا که ریاست جمهوری امریکا در حقیقت اولین پست سیاسی او بود و پیش از آن در دنیای املاک و مستغلات خود در شهر نیویورک فعالیت می‌کرد. او پیش‌تر از طریق برنامه تلویزیونی اش اظهارتی را بیان می‌کرد که توجه رسانه‌ها را به خود جلب و همین مساله به او کمک می‌کرد تا کنترل بیشتری بر خواسته‌های خود داشته باشد، اما برعکس در نقطه مقابل او بایدن سیاستمداری حرفه‌ای و مجرب است که بواسطه دهه‌ها حضور در سنای امریکا و ۸ سال معاونت رئیس جمهوری، تجربه طولانی مدت در سیاست خارجی دارد. بایدن از زمان انتخابات تاکنون و اظهارات و انتصابات اولیه‌ای که داشته است، تاثیر مثبتی بر متحدان امریکا داشته است و آن‌ها را نسبت به راهی که وی در پیش خواهد گرفت، مطمئن کرده است. مشکل ترامپ با متحدان امریکا، شعار "نخست امریکا" نبود. زیرا هر رئیس جمهوری در پی ارتقای منافع ملی خود است، اما مساله مهم اخلاق سیاسی هر رئیس جمهوری این است که این منافع ملی را چگونه تعریف می‌کند.
بیشتر بخوانید:دبیر مطبوعاتی کاخ سفید پیروزی بایدن را تایید کرد
ترامپ در این خصوص تعاریف محدود خود را داشت. به گفته جان بولتون، مشاور امنیت ملی سابق ترامپ، وی گاهی منافع ملی را با منافع شخصی، سیاسی و مالی خود اشتباه می‌گرفت. در حالی که همواره روسای جمهوری امریکا، بویژه بعد از زمان هری ترومن اغلب دیدگاه‌های گسترده‌ای در مورد منافع ملی داشته اند و آن را با منافع شخصی خود اشتباه نگرفته اند. ترومن در دوره خود متوجه شد، کمک به دیگران در جهت منافع ملی امریکا است و بنابراین حتی در طرح مارشال، از نام خود نیز گذشت تا بتواند به بازسازی اروپای پس از جنگ جهانی کمک کند.
در مقابل ترامپ هیچ احترامی برای اتحاد و چند جانبه گرایی قائل نبوده و رفتار‌های او در جلسات گروه هفت یا ناتو نیز بیانگر همین امر بود. او حتی زمانی که شروع به وارد آوردن فشار‌های اقتصادی بر چین کرد، کاری که واقعا به نفع امریکا بود، نتوانست کاری از پیش ببرد، زیرا همزمان شروع به وضع تعرفه‌هایی برای متحدان امریکا کرد. از همین رو بود که پس از بروز مساله هوآوی، این تردید جهانی به وجود آمد که آیا مخالفت ترامپ با غول فناوری چین واقعا به دلیل نگرانی‌های امنیتی است یا بیش از آن دلایل تجاری دارد؟
خروج ترامپ از سازمان بهداشت جهانی و توافق آب و هوایی پاریس، بی اعتمادی جهانی به تعهد امریکا نسبت به مقابله با تهدید‌های جهانی مانند گرم شدن کره زمین یا بیماری‌های همه گیر را بیش از پیش کرد. برنامه بایدن برای بازگشت به هر دوی این‌ها و سخنان اطمینان بخش او درباره ناتو، می‌تواند تاثیر سریعی بر بازگرداندن این اعتماد‌ها داشته باشد.
اما بایدن همچنان با یک مشکل بزرگ رو به رو خواهد بود؛ و آن اینکه، اکنون بسیاری از متحدان امریکا این سوال را از خود می‌پرسند که چه بر سر دموکراسی امریکا آمده است. چگونه می‌توان به کشوری که در سال ۲۰۱۶ رئیس جمهوری مثل ترامپ را به وجود آورد، اعتماد کرد تا در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۸ ترامپی دیگر به وجود نیاورد.
حال باید پرسید آیا دموکراسی امریکایی رو به زوال است؟ باید گفت، کاهش اعتماد به دولت از دوره ترامپ شروع نشد. نزدیک به نیم قرن است که اعتماد به دولت امریکا اندک اندک رو به کاهش گذاشته است. پس از موفقیت‌های امریکا در جنگ جهانی دوم، سه چهارم امریکایی‌ها به دولت خود اعتماد زیادی داشتند. اما این اعتماد بعد از جنگ ویتنام و رسوایی واترگیت در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ کاهش یافت و تقریبا به یک چهارم رسید. شاید بهترین نمایش مقاومت فرهنگ دموکراتیک امریکایی‌ها انتخابات سال ۲۰۲۰ باشد. با وجود کرونا، شاهد حضور بی سابقه مردم امریکا پای صندوق‌های رای بودیم که نشان دهنده علاقه آن‌ها به انجام صادقانه وظایف شهروندی خود بود.
پس از انتخابات نیز ترامپ با همه تلاشی که کرد، نتوانست از شکایت‌های خود راه به جایی ببرد و قانونگذاران مقابل او و اعمال فشارهایش مقاومت کردند. با این حال امریکایی‌ها از جمله بایدن، همچنان با نگرانی متحدان امریکا در مورد اینکه آیا می‌توان به آن‌ها اعتماد کرد یا نه مواجه هستند چرا که در حال حاضر تردید‌هایی نسبت به قطب بندی‌های سیاسی در امریکا وجود دارد. این نگرانی وجود دارد که ترامپ پس از خروج از کاخ سفید سعی در کنترل حزب جمهوری خواه داشته باشد و کار بایدن را در سنایی با اکثریت جمهوریخواه سخت کند؛ بنابراین برای بازیابی اعتماد کشور‌های جهان به امریکا از این به بعد بستگی دارد، ببینیم مهارت سیاسی بایدن در مدیریت سیاسی کشورش که امروز در فضایی دو قطبی سیر می‌کند، چگونه است.
منبع: انتخاب