اقتصاد۲۴ - منطقه ویژه اقتصادی رامشار قرار است که زمینه توسعه در استان سیستان و بلوچستان را فراهم کند. احداث منطقه ویژه اقتصادی رامشار یا سیستان با هدف توسعه و با تاکید بر استفاده از ظرفیت‌های منطقه شکل گرفت و دیگر اهداف آن استقرار جمعیت و کاهش روند مهاجرت و اشتغالزایی با توجه به عملکرد سطح یک صنعت و خدمات بیان شده است.
از دیگر اهداف مهم این منطقه ویژه اقتصادی نقش آفرینی در حوزه‌های صنعتی، اقتصادی و مسکن است و به همین دلیل از چند سال پیش ساخت و ساز در آن رونق گرفت. مشکلات کالبدی منطقه سیستان یکی از عوامل مهم تصمیم برای ایجاد این شهر بود.
مهدی قربانی، مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی رامشار در گفتگو با اقتصاد۲۴ به تاریخچه شکل‌گیری و تصویب این منطقه اشاره کرد و گفت: تاسیس منطقه ویژه اقتصادی رامشار در سال ۸۹ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و گرایش‌های کاری آن نیز صنعتی، تجاری و ترانزیت کالا است اما به دلایلی با توجه به پیشنهاد تبدیل شدن منطقه سیستان به منطقه آزاد از سوی نمایندگان سیستان و بلوچستان، مقداری معطل ماند.
وی ادامه داد: چند ماهی است که به جد پیگیر فعال شدن منطقه ویژه اقتصادی و اجرایی شدن پروژه هستیم و عملیات آماده‌سازی آن باید شروع شود. این مسئله می‌طلبید که اصلاحاتی انجام بگیرد.
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی رامشار با تاکید بر اینکه تاکنون ۵۰ هکتار از اراضی در زون مرزی در مرز میلک و هزار هکتار هم مربوط به شهر جدید رامشار به منطقه ویژه اقتصادی اختصاص داده شده است، گفت: سازمان مسئول و مجری منطقه ویژه اقتصادی رامشار، شرکت عمران شهر جدید رامشار است. در این چند ماه گذشته شهرک صنعتی که همجوار منطقه ویژه بود را به منطقه خودمان الحاق کردیم تا تولیدکننده‌هایی که تا الان کارشان را شروع کردند و در پی مشکلات کرونا، تحریم و غیره کارشان تعطیل شده است بتوانند از امتیازات منطقه ویژه اقتصادی استفاده کنند که شامل معافیت گمرکی و مالیاتی است. این خود مشوقی خواهد بود که تولیدکنندگان این شهرک صنعتی بتوانند پروژه‌هایشان را به اتمام برسانند.
قربانی تصریح کرد: ما در حال انجام کار مطالعات اولیه طرح جامع منطقه ویژه اقتصادی و مطالعات زیست محیطی آن هستیم و به یکسری از تاییدیه‌ها از شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور و هیئت وزیران نیاز داریم تا به واسطه اصلاح اراضی که انجام شده، بتوانیم کارها را مطلوب تر پیش ببریم. این اصلاح اراضی از سوی منطقه ویژه اقتصادی رامشار به دولت پیشنهاد شده است تا شهرک صنعتی رامشار به منطقه ویژه الحاق شود.
فراخوان سرمایه‌گذاران در نیمه دوم سال ۱۴۰۰
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی رامشار با اشاره به اینکه تا پایان سال این مجوزها و کارهای اولیه را انجام خواهیم داد، گفت: سال آینده کار آماده سازی عملیات اجرایی منطقه ویژه اقتصادی رامشار را آغاز خواهیم کرد. امیدواریم در نیمه دوم سال ۱۴۰۰ نیز شاهد حضور سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان و تجار برای فعال شدن منطقه ویژه باشیم.
بیشتر بخوانید: با منطقه ویژه اقتصادی رامشار آشنا شوید/ کریدور افغانستان و پاکستان در انتظار تکمیل زیرساخت‌ها
وی ادامه داد: امیدواریم که مردم سیستان و بلوچستان نیز بتوانند از صادرات با افغانستان سهمی داشته باشند. متاسفانه در این سالیان سهم ما از صادرات به افغانستان صفر بوده است. ۳۵ درصد از مایحتاج عمومی مردم افغانستان از مواد غذایی، سوختی و مصالح ساختمانی و ... از ایران تامین می‌شود که سهم مردم ما متاسفانه در این سالیان صفر بوده است، به این دلیل که زیرساخت‌ها فراهم نبوده است. بنابراین منطقه ویژه رامشار می‌تواند مسیر صادرات و واردات به افغانستان را تسهیل و تقویت کند.
موقعیت ممتاز منطقه ویژه اقتصادی رامشار
قربانی خاطرنشان کرد: منطقه ویژه اقتصادی رامشار، به لحاظ نزدیکی به بندر چابهار جذابیت بیشتری برای تجار افغانستانی دارد چون به لحاظ بعد مسافت به کریدور ترانزیتی چابهار و بندرعباس نزدیکتر است. در عین‌حال استان نیمروز، استان همجوار ما در افغانستان از ثبات و امنیت بیشتری نسبت به استان‌های همجوار خود با منطقه ویژه اقتصادی بیرجند و دوغارون برخوردار است. استان نیمروز به جاده‌های اصلی کشور افغانستان دسترسی دارد. جاده‌های اصلی ما نیز به استان هجوار ما در افغانستان وصل هستند.
وی افزود: رسیدن به شهرهای شمالی و مرکزی افغانستان از استان نیمروز آسان‌تر است. منطقه ویژه اقتصادی دوغارون نیز در مرز افغانستان قرار گرفته است که به هر حال اگر منطقه ویژه رامشار فعال شود، مزیت‌های بیشتری نسبت به این شهرها دارد. همچنین سیستان به واسطه نزدیکی‌اش به چابهار و بندرعباس اهمیت بیشتری برای افغانستان خواهد داشت و آنها اینجا را برای مراوده ترجیح می‌دهند.
گمرک رامشار از امکانات مبادله‌ای بیشتری برخوردار است
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی رامشار با تاکید بر اینکه ما هنوز کد گمرکی برای راه‌اندازی گمرک رامشار را دریافت نکرده‌ایم، تصریح کرد: زمانی کد گمرکی را می‌گیریم که بحث ساختمان‌های منطقه ویژه اقتصادی و ساخت ساختمان‌ها و کارهای دیگر انجام شده باشد. سال آینده کد گمرکی رامشار را نیز دریافت خواهیم کرد. الان البته گمرک میلک فعال است که در پایانه مرزی میلک واقع شده است. از آنجا کار ترانزیت به صورت محدود انجام می‌شود اما زیرساخت‌های لازم را برای تخلیه و بارگیری و ترانشیپ کالا نداریم.
قربانی افزود: ترانشیپ کالا در واقع به معنای صادرات کالاهای داخلی ما و تحویل آن به تجار افغانستانی است که این مسئله می‌طلبد که انبارهایی را برای تخلیه و بارگیری کالاها داشته باشیم. این زیرساخت زمانی فراهم می‌شود که منطقه ویژه اقتصادی سیستان فعال شود. البته ما در محل منطقه ویژه اقتصادی مشکل رساندن آب و برق را نخواهیم داشت. تا زمانی که اراضی جابه‌جا شده تاییدیه شورای استان و هیئت وزیران را نداشته باشد، نمی‌توانیم کار را شروع کنیم. اگر جانمایی اراضی ما قطعی شود، پروژه اجرایی ما آغاز می‌شود.
کدام صنایع در رامشار رونق بیشتری خواهد داشت؟
وی یکی از دلایل تعویق در آغاز به کار منطقه ویژه اقتصادی رامشار را بحث منطقه آزاد شدن سیستان مطرح کرد و گفت: اگر بحث منطقه آزاد به جایی می‌رسید، توجیهی نداشت منطقه ویژه اقتصادی هم وجود داشته باشد. بعد از گذشت ۱۰ سال از این موضوع مسئولان به این نتیجه رسیدند که منطقه ویژه اقتصادی را به سمت عملیاتی شدن ببرند. اگر هم به منطقه آزاد تبدیل شود، می‌توانیم یک بخشی از منطقه آزاد شویم. مهم‌ترین کاری که دولت می‌تواند برای رامشار انجام شود، تصویب اصلاح اراضی ما است که بعد از آن بلافاصله می‌توانیم عملیات اجرای منطقه ویژه را شروع کنیم.
مدیرعامل منطقه ویژه اقتصادی رامشار ادامه داد: کارخانه‌های تولید هیدروکربن‌ها، پالایشگاه‌های تصفیه روغن، کارخانه‌های کاشی و سرامیک که زمینه خوبی برای صادرات به افغانستان هم دارند، مصالح ساختمانی، محصولات کشاورزی و مواد غذایی و... قابلیت افتتاح در منطقه ویژه رامشار را دارد. البته در سیستان شاهد خشکسالی بوده‌ایم اما می‌توان محصولات گلخانه‌ای را پرورش داد.
قربانی تاکید کرد: گردش مالی که در منطقه ویژه رامشار به سبب حضور تجار و سرمایه‌گذاران به راه خواهد افتاد، برای بهبود معیشت مردم محلی سیستان نیز موثر خواهد بود. در این منطقه اشتغال ایجاد خواهد شد و گردش اقتصادی و مالی را شاهد خواهیم بود. طبعاً با ایجاد کارخانه‌های تولیدی فرصت‌های شغلی برای مردم منطقه به وجود خواهد آمد. وقتی تاجری بخواهد ترانشیپ کالاهای صادراتی را در گمرک این منطقه انجام دهد، نیاز به نیروی انسانی دارد. همچنین ماشین‌های ترانزیت چندین برابر خواهد شد و اینها گردش مالی و اشتغال را در منطقه ایجاد خواهد کرد.
وی خاطرنشان کرد: معیشت مردم منطقه سیستان به آب وابسته بوده و عمده شغل آنها کشاورزی و دامداری بوده است اما متاسفانه ۲۰ سال است که دچار خشکسالی شده‌ایم و مردم در شرایط سخت و بدی قرار گرفته‌اند. این مردم بیش از ۶ هزار شهید فقط در دفاع مقدس تقدیم کرده‌اند. فرماندهان به نامی را در منطقه سیستان داشته‌ایم که شهید حاج قاسم میرحسینی یکی از آنان بوده است. حق مردم سیستان بیش از اینها است. متاسفانه در سال‌هایی که گروه‌های تروریستی عبدالمالک ریگی ناامنی ایجاد کرده بودند، تصمیم گرفته شد که مرز را دیوار بکشند و فقط سیستان بود که مرز آن دیوار کشیده شد و مردم سیستان را کاملا از مراودات تجاری مرزی محروم کرد. این منطقه ویژه اقتصادی می‌تواند تا حدی این خسران را جبران کند.