اقتصاد۲۴ - در حالی که شاخص بورس از اوج ۲ میلیون و ۷۸ هزار واحدی خود در ۱۹ مرداد ماه امسال به کانال یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحدی رسیده بود، اما طی هفته‌های اخیر با متعادل شدن بازار، دوباره به روند صعودی خود بازگشت به طوری که در روز ۲۲ آذرماه شاخص کل بورس تهران به یک میلیون و ۵۲۷ هزار و ۴۵۱ واحد رسید.
در شرایطی که برخی سهامداران انتظار داشتند شاخص به سرعت کانال‌های ۱.۶ و ۱.۷ میلیون واحدی را پس بگیرد، از روز ۲۳ آذر ماه بازار منفی شد و میزان افت شاخص بیشتر شد. در ۲۳ آذر ماه جاری شاخص با افت ۱۱ هزار و ۶۹۲ واحدی روبرو شد، روندی که در روز ۲۴ آذر به ۳۱ هزار و ۶۰۱ واحد رسید و موجب شد تا شاخص دوباره به کانال یک میلیون ۴۰۰ هزار واحدی عقبگرد کند؛ اما بیشترین افت شاخص در روز ۲۵ آذر ماه رخ داد که ۵۵ هزار و ۸۳۴ واحد از شاخص کاست و شاخص کل را به یک میلیون و ۴۲۸ هزار و ۳۲۴ واحد رساند.
بازار، اما در روز سه شنبه و چهارشنبه با افت قابل توجهی روبرو شد هر چند که در نیمه دوم بازار روز چهارشنبه روند تقاضا بیشتر شد. با این همه، اما عده‌ای از کارشناسان کاهش دوباره شاخص را معلول دلایل غیر اقتصادی و البته برخی خبر‌ها می‌دانند.
هیجان تازه وارد‌ها از دید برخی کارشناس‌ها باعث شده تا بازار روند اخبار محور بگیرد و از تحلیل دور شود با این حال، اما سهامداران منتظرند تا در هفته جاری روند شاخص بورس از ابهام خارج شود. برخی نیز در این میان عواملی مانند انتظارات برای کاهش نرخ ارز را با توجه به اخبار مثبت سیاسی بر بازار بی تاثیر نمی‌دانند.
سقف قبلی شاخص بورس پس گرفته می‌شود؟
بهنام علیزاده، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه در گفتگو با اقتصاد۲۴ به تحلیل وضعیت بازار می‌پردازد و می‌گوید: بازار بورس ما کماکان اخبار محور دنبال می‌شود و تمام مشکل این است که از تحلیل دور شده و این اخبار و هیجان عامل موثری شده تا مثبت صرف و یا منفی کامل در بازار را مشاهده کنیم و روند از حالت تعادل خارج شود.
بیشتر بخوانید: بررسی دلایل افت روزهای اخیر شاخص بورس
وی می‌افزاید: اما با همه این تفاسیر معتقدم تا قبل از عید و در زمستان امسال سقف‌های قبلی را پس می‌گیریم و در میان‌مدت روند شاخص رو به بالاست.
علیزاده معتقد است: اخباری که در این چند وقت منتشر شد با شیطنت همراه بود. برای مثال خبر‌هایی مربوط به نامه رهبر انقلاب برای FATF به عنوان خبر موافقت ایشان با موضوع عنوان شد.
اخبار مثبت به ضرر بورس است؟
این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که چرا اخبار مثبت چشم انداز منفی برای برخی تحلیلگران بازار بورس دارد؟ می‌گوید: برخی از این اخبار مثبت چشم انداز رکودی ایجاد می‌کند. برای مثال قبل از انتخابات آمریکا حدس آمدن بایدن را می‌زنید و با توجه به چشم انداز کاهشی قیمت دلار و کالایی مانند خودرو، برای خرید صبر می‌کنید. این نخریدن و صبر کردن که در نتیجه پایین آمدن مقطعی دلار شکل می‌گیرد و نوعی از رکود در بازار محسوب می‌شود.
وی می‌افزاید: در واقع نوعی خوشبینی مفرط در بازار شکل می‌گیرد و همه منتظر کف قیمتی پایین‌تر می‌مانند؛ بنابراین در یک چشم انداز کاهشی قیمت، خرید‌ها به تعویق می‌افتد و تولیدکنندگان دچار مشکل می‌شوند.
علیزاده تصریح می‌کند: همین موضوع میزان سودسازی شرکت‌ها در کوتاه مدت را پایین می‌آورد که در بازار سرمایه اثر می‌گذارد. در حال حاضر تورم هست، اما شرکت‌ها فروش خود را دارند. قرار گرفتن کشور در حالت تعلیق چشم انداز باعث ایجاد رکود می‌شود.
خبرسازی‌هایی که برای جمع کردن بازار سرمایه بود
این کارشناس بازار سرمایه می‌گوید: از طرفی برخی شیطنت‌های خبری به دلیل سوداگری‌هایی صورت می‌گیرد. در برخی سهم‌های شاخص ساز، بازارگردان‌ها سهم‌های خود را در قیمت بالا فروختند و عرضه‌های آبشاری شدید ذینفعان سهم، اصلاح‌های ریز را تبدیل به ریزش‌های بزرگ کرد.
علیزاده یادآور می‌شود: دور شدن از خبر محوری و تحلیل محوری می‌تواند روند‌ها را متعادل‌تر کند. متاسفانه آموزش و آگاهی به موازات استقبال مردم از این بازار صورت نگرفت. حتی آموزش‌های سازمان بورس نیز با دریافت پول قابل توجهی است که امکان استفاده همگانی را فراهم نمی‌کند.
وی درباره خطر بازگشت شاخص به سقف قبلی می‌گوید: امیدوارم بازپس‌گیری سقف قبلی شاخص متعادل صورت پذیرد. اینکه بخواهیم با بالا بردن ۲۰ سهم بزرگ عدد شاخص را بالا ببریم بهتر است این اتفاق رخ ندهد.
وضعیت بورس در هفته جاری و تا آخر سال چه خواهد شد؟
علیزاده با تاکید بر اینکه پیش بینی ما بر این است که شاخص بورس در زمستان سقف قبلی را پس خواهد گرفت و مجدد شاهد فروش‌ها نیز خواهیم بود، اظهار می‌کند: خرید‌های میلیاردی از سوی حقوقی‌های بزرگ در برخی سهم‌ها صورت گرفته که نشان می‌دهد این حقوقی‌ها به امید قیمت‌های بالاتر این خرید‌ها را انجام می‌دهند؛ بنابراین انتظار داشتن بالا رفتن شاخص تا سقف قبلی موضوع بعیدی نیست.
وی می‌افزاید: به نظر می‌رسد در هفته جاری روند بازار سرمایه به اینگونه خواهد بود که از منفی آغاز شده به تعادل می‌رسد و سپس مثبت خواهد شد.
چرا دلار دچار کاهش شدید نخواهد شد؟
علیزاده همچنین با اشاره به روند قیمت دلار می‌گوید: با توجه به شرایط اقتصادی، انتظار کاهش شدید قیمت دلار اشتباه است. تا پایان سال ۱۴۰۰ و انتهای بهار ۱۴۰۱ بسیاری از شرکت‌ها ثبت سفارش‌های خود را با دلار نیمایی ۱۹ یا ۲۰ هزار تومان انجام داده‌اند؛ این خود باعث می‌شود تا قیمت تمام شده بالایی در کالا‌های آن‌ها داشته باشیم.
این کارشناس بازار سرمایه تصریح می‌کند: اگر قیمت دلار به یک باره با قیمت فعلی اختلاف داشته باشد دو اتفاق در کشور رخ خواهد داد نخست آنکه شرکت‌های کوچک به سمت ورشکستگی یا رکود می‌روند و توجه اقتصاد تنها به شرکت‌های بزرگ خواهد رفت.
وی می‌افزاید: دومین اتفاق این است که به دلیل چسبندگی قیمت در پایین آمدن نرخ مقاومت نشان می‌دهند و با پایین آمدن قیمت دلار نهایت حدود ۱۰ درصد کاهش پیدا می‌کنند. این اتفاق در کنار پایین آمدن شدید قیمت دلار باعث خروج ارز از کشور خواهد شد. در واقع افراد دارایی‌های خود را با قیمت بالا نقد می‌کنند و آن را تبدیل به ارز کرده و با ریسک‌های سیستماتیک موجود در کشورمان، سرمایه گذاری هایشان را در کشور‌های دیگر انجام دهند.
علیزاده معتقد است: بنابراین مصلحت در این است که شاهد افت ناگهانی قیمت ارز نباشیم. همچنین با توجه به بودجه‌ای هم که دولت تنظیم کرده است و کسری بودجه ۳۳۰ هزار میلیاردی احتمالی، منجر به خلق نقدینگی و تورم می‌شود که همین عامل سبب می‌شود تا قیمت دلار نه تنها افت نکند که رشد مجدد را هم تجربه کند.