مهرشاد نبی، اقتصاد۲۴ - شاید تولیدکنندگان و صادرکنندگان نفت اوپک به بهبود تقاضای نفت در سال ۲۰۲۱ خوش‌بین باشند، اما معتقدند این اقدام فوری نخواهد بود چراکه بهبود بازار نفت تدریجی و بیش از ۶ ماه زمان خواهد برد.
هر روز انتظار‌ها برای عرضه واکسن‌های مهار ویروس کرونا و بهبود روابط ایالات متحده و چین بیشتر می‌شود و در چنین شرایطی افزایش تقاضا و بهبود بازار نفت حاصل خواهد شد.
اما به غیر از اینکه بازار در حال گذر از التهاب خود است، برخی از تولیدکنندگان نفت عضو اوپک پلاس اقداماتی را انجام می‌دهند که تنش در بازار را دو چندان می‌کند.
در همین حال میزان ذخیره‌سازی نفت خام ایالات متحده در هفته گذشته افزایش یافت، موضوعی که استمرار آن برای هفته‌های دیگر می‌تواند بحران قیمتی را در بازار نفت ایجاد کند.
از سوی دیگر مقام‌های آگاه از سیاست‌های نفتی روسیه اعلام کرده‌اند که این کشور قصد دارد از افزایش بیشتر تولید سازمان کشور‌های صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانش (اوپک پلاس) در نشست ماه آینده این ائتلاف حمایت کند، حتی اگر نوع جدید ویروس کرونا سبب افزایش نگرانی از تقاضا شود.
نامتعادل شدن قیمت نفت در بازار
در همین رابطه محمدعلی خطیبی، نماینده سابق ایران در اوپک در گفتگو با اقتصاد ۲۴ گفت: ذخیره‌سازی هفتگی که آمار آن اعلام می‌شود خیلی بر قیمت بازار تأثیرگذار نیست و تنها تأثیر قیمت در همان هفته خواهد بود.
این کارشناس حوزه بین الملل نفت گفت: زمانی که در بازار مازاد تولید نفت وجود داشته باشد طبیعاً این مازاد بر نیاز تقاضاست و ذخیره می‌شود؛ این نشان می‌دهد که در حال حاضر عرضه کنندگان نفت بیش از نیاز بازار، نفت را عرضه می‌کنند که با توجه به میزان نیاز مصرف است.
وی تصریح کرد: پس از عرضه مورد نیاز نفت در بازار، مابقی تولیدات ذخیره سازی می‌شود؛ بنابراین اگر سطح ذخیره سازی درهفته‌های متوالی افزایش پیدا کند، علامت خوبی برای قیمت در بازار نفت نیست.
به گفته خطیبی، افزایش میزان نفت عرضه شده به بازار اگر بیش از نیاز باشد تأثیر منفی بر قیمت‌ها دارد و این موضوع می‌تواند نتیجه نامطلوبی در بازار جهانی نفت برجای بگذارد.
کاهش تقاضای نفت به دنبال شیوع ویروس انگلیسی
مدیر اسبق امور بین الملل شرکت ملی نفت در پاسخ به این سوال که با توجه به این شرایط چه پیش بینی از بازار نفت می‌شود؟ گفت: تحول اخیر ویروس جهش یافته در انگلیس باعث شده بیشتر کشور‌ها اقدامات محدود کننده را تشدید کنند و همین موضوع می‌تواند تقاضای نفت در بازار را کاهش دهد از این رو زمان مناسبی برای افزایش تولید نفت از سوی تولیدکنندگان نیست.
بیشتر بخوانید: عملیات غیرممکن فروش نفت با بودجه سیاسی-انتخاباتی / با اما و اگر نباید بودجه تنظیم کرد
خطیبی ادامه داد: علاوه بر مشکلات به وجود آمده ویروس قبلی کرونا در اقتصاد جهانی، امروز شاهد بروز مشکلات جدید اقتصادی به دنبال شیوع ویروس انگلیسی هستیم.
وی تصریح کرد: در حال حاضر پرواز‌ها در بیشتر نقاط دنیا با محدودیت جدیدی روبرو شده اند و تردد بین کشور‌ها به ویژه به انگلیس کاهش و یا در برخی موارد قطع شده است.
این کارشناس حوزه بین الملل نفت با اشاره به بحث‌های قرنطینه و اقدامات سختگیرانه کشور‌ها به دلیل شیوع ویروس انگلیسی گفت: تشدید این اقدامات بیانگر کاهش تقاضای نفت در بازار جهانی است یعنی نشان می‌دهد هنوز اقتصاد‌های جهان روند بهبود نداشته اند.
به گفته خطیبی، از این رو کشور‌های تولیدکننده نفت برای ذخیره سازی‌ها و تلاش برای افزایش تقاضا در بازار خیلی نباید شتاب داشته باشند چراکه هنوز سطح شیوع این بیماری روند کاهشی نداشته که بتواند فعالیت‌های اقتصادی به سطح عادی برگردد.
وی ادامه داد: باز هم تولیدکنندگان و صادرکنندگان نفت اوپک پلاس در این شرایط باید حوصله کنند تا با کاهش تولید و بازگشت به شرایط عادی بازار را مدیریت کنند.
مدیر اسبق امور بین الملل شرکت ملی نفت گفت: افزایش تولید دو و نیم میلیون بشکه نفت طبق توافقات در اوپک پلاس مطرح و تثبیت شد، اما باید در نظر داشت همانطور که در نشست یک ماه گذشته اوپک پلاس موضوع افزایش تولید نفت مطرح شد، عده‌ای از تولید کنندگان عضو درخواست داشتند که افزایش تولید این میزان بشکه نفت در یک زمان نباشد بلکه هر ماه با سنجش بازار بر میزان تولید افزوده شود.
به گفته این کارشناس نفت بین‌الملل؛ باید قبل از افزایش تولید و عرضه نفت از سوی تولیدکنندگان و صادرکنندگان، کشش و میزان تقاضای بازار نفت ارزیابی شود و اگر بازار نیاز به افزایش تولید و عرضه نفت را داشته باشد که هیچ، در غیر اینصورت این اقدام می‌تواند تبعات کاهش قیمت نفت را به همراه داشته باشد.
ایران چه میزان توان صادرات نفت دارد؟
خطیبی در پاسخ به این سوال که با توجه به محدودیت‌های تولید نفت، شرایط تولید و صادرات نفت ایران به بازار چگونه است؟ گفت: ایران تا زمانی که تحریم است از قاعده محدودیت در میزان تولید و عرضه مستثنی شده است و می‌تواند با توجه به توان خود هر میزان نفت را صادر کند، اما به دلیل ضعف تقاضا در بازار، صادرات برای ایران نیز بسیار مشکل است.
به گفته مدیر اسبق امور بین الملل شرکت ملی نفت؛ فضای تحریم و محدودیت‌های کرونایی شرایط صادرات را به کشور ما نمی‌دهد اما باز هم انتظار می‌رود ایران با توجه به جایگاه خود از تمام ظرفیت برای صادرات نفت استفاده کند.