اقتصاد۲۴ - شهرک‌ها، برج‌ها و مجتمع‌های مسکونی منطقه آزاد کیش به لحاظ معماری و بافت شهری مدرن بسیار پیشرفته هستند. شهرک‌های صدف و نوبنیاد دو شهرک معروف جزیره کیش هستند که قیمت حدودی هر متراژ آن به ۲۰ میلیون تومان می‌رسد. به غیر از شهرک‌ها، برج‌های لوکس کیش هم هستند که قیمت هر متر آن بسیار بالا است که اغلب با متراژ بالا و برای طبقه اعیان جامعه ساخته شده‌اند.
در مجموع وضعیت هزینه‌های مسکن در جزیره کیش شباهت زیادی به وضعیت آن در پایتخت دارد. مشکلات افزایش قیمت‌های مسکن فقط مربوط به جزیره کیش نیست، بلکه این بحران به صورت عمومی با افزایش ناگهانی قیمت‌ها مواجه بوده است. در سال گذشته شاهد رشد صد درصدی قیمت مسکن بودیم که به نسبت مشکلات را برای دهک‌های پایین جامعه بیشتر می‌کند. این در حالی است که به گفته آخوندی، معاون اقتصادی منطقه آزاد کیش، فاكتورهای تاثيرگذار در قيمت مسكن در جزيره كيش بین ۳۰ تا ۳۵ درصد بالاتر از كشور است.
بیشتر بخوانید: آغاز عملیات اجرایی طرح مسکن بومیان کیش
از اینرو درباره مسکن هیچ کلانشهری فقط نمی‌توان به معماری و شهرسازی مدرن آن اندیشید. خیلی از بومیان کیش توان پرداخت چنین هزینه‌هایی را برای مسکن ندارند. اغلب بومیان منطقه که به کار صیادی، کشاورزی و دامداری مشغول هستند، اساساً چنین درآمدی ندارند و حتی کمتر از حداقل دستمزد یک کارگر ساده در ماه کسب درآمد می‌کنند.
سرپناه بومیان کیش
طرح مسکن بومیان جزیره کیش در نهم دی ماه جاری با هدف برخورداری بومیان کیش از حق داشتن سرپناه و مسکن ارزان قیمت افتتاح شد. در واقع برنامه‌ریزی برای ساخت مسکن برای بومیان و افراد کم‌درآمد باید خیلی زود در دستور کار قرار می‌گرفت. از این رو سازمان منطقه آزاد کیش با تامین زمین، پروانه و تاسیسات زیر بنایی و بنیاد مستضعفان برای اجرا و ساخت مسکن، تفاهم نامه‌ای امضا کردند که هدف آن تامین مسکن قشر آسیب پذیر در جزیره کیش بود. این طرح که «طرح مسکن بومیان کیش» نام گذاشته شده، در زمینی به مساحت هشت هزار مترمربع اجرا می‌شود.
البته فقط بومیان از این طرح بهره مندی نخواهند شد و علاوه بر بومیان اقشار دیگر جامعه نیز در این منطقه حضور دارند که با گرانی مسکن و شرایط سخت اقتصادی دچار مشکلات جدی هستند که برای رفاه حال تمام ساکنان این منطقه آزاد تهمیدات لازم اندیشیده شده است.
مجید شهسواری، مدیر هلدینگ عمران و مسکن بنیاد مستضعفان درباره این تفاهم‌نامه اعلام کرده است: سازمان منطقه آزاد کیش و بنیاد مستضعفان به هیچ عنوان به دنبال کسب سود در اجرای این طرح نیست و تلاش بر این است که قیمت تمام شده را به حدی برسانیم که افراد کم درآمد امکان خرید مسکن را در این مجموعه داشته باشند.
زمين ها، تراكم ساخت و تعداد واحدهای پيش بينی شده در اين طرح مشخص شده است و بر اساس شرايط مسكن ملی به اقشار مختلف واگذار خواهد شد.
شرایط بهره‌مندی از طرح مسکن کیش
قرار است فرآیند مشخصی برای شناسایی افراد نیازمند مسکن وجود داشته باشد، تا اهداف این طرح هرچه بیشتر محقق شود. البته به گفته غلامحسین مظفری، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش؛ واگذاری به ساکنان جزیره کیش بر اساس شاخص‌های تعریف شده و به ترتیب اولویت است که متفاوت از شاخص‌های واگذاری مسکن ملی سرزمین اصلی خواهد بود. کسانی در این منطقه صاحب مسکن می شوند که مدت اقامت طولانی در این منطقه داشتند و از هیچ تسهیلاتی در جزیره کیش بهره‌مند نشده‌اند. تلاش بر این است تعداد واحدهای مسکونی این طرح افزایش یابد.
مظفری با بیان اینکه در حال حاضر تعداد واحدها مشخص نشده است و تراکم فعلی متوسط است گفت: با تراکم متوسط حدود ۲۵۰ واحد مسکونی در این مجموعه پیش بینی شده است که در صورت افزایش تراکم امکانات بیشتری فراهم خواهد شد.
در نهایت طبق برنامه زمان‌بندی شده، مجموعه در مدت دو سال ساخته خواهد شد که از زمان تحویل زمین، طراحی نقشه‌ها در مدت کوتاهی تکمیل و همزمان عملیات اجرایی مجموعه آغاز می شود. ضمناً علاوه بر طرح مسکن بومیان کیش برنامه‌های دیگری نیز برای ساخت مسکن جامعه انجام می‌شود که طرح جامع نوسازي بافت فرسوده كيش نیز از جمله آن است و هنوز به مرحله اجرا نرسیده است.
ویژگی‌های مسکن بومیان در کیش
از جمله نکاتی که در ساخت مسکن باید مورد توجه قرار گیرد، تناسب مسکن با نوع زندگی مردم آن منطقه است. از آنجا که سال‌ها شغل ساکنان کیش صیادی و دامداری بوده ، شهرسازی در کیش بدون در نظر گرفتن فرهنگ و رسوم و اشتغال مردم مشکل‌زا خواهد بود و احتمالاً از آن استقبال نخواهد شد. بنابراین یکی از الزامات چنین برنامه‌هایی باید توجه به فرهنگ و شغل مردم باشد. در عینحال جداسازی این مناطق از شهرک‌ها و مجتمع‌های لوکس و پررنگ کردن فاصله طبقاتی در معماری شهری، همواره اتفاق می‌افتد که می‌تواند احساس تبعیض در مردم منطقه را بیشتر کند و نباید اجازه داد چنین سبکی از معماری در کیش نیز شکل بگیرد.
مسئله دیگر سوءاستفاده برخی دلالان حوزه مسکن است. از آنجا که مسکن یکی از حوزه‌های سودآور است، نیاز به مراقبت و رسیدگی در این خصوص بیش از دیگر حوزه‌ها احساس می‌شود. البته در طرح مسکن بومیان کیش سعی شده تمام زمین‌ها به دست استفاده‌کنندگان واقعی برسد. در این راستا قرار شده با همکاری قوه قضائیه وکالت بلاعزل از بخش معاملات حذف تا دست دلالان کوتاه شود. شاید به مدد این اقدام بتوان امیدوار بود که در کیش شاهد تمرکز دلالان حوزه مسکن نباشیم.