اقتصاد۲۴ - منطقه ویژه اقتصادی بندر امیرآباد به عنوان دروازه کریدور شمال-جنوب یکی از مهم‌ترین امکانات تجاری برای سرمایه‌گذاران را فراهم کرده است. این منطقه ویژه اقتصادی در منطقه‌ای به وسعت هزار و ۶۰ هکتار در شهر استان امزندران و به فاصله ۵۱ کیلومتری مرکز استان و ۴۱ کیلومتری شهرستان بهشهر واقع شده است.
این بندر مهم‌ترین تنها بندر متصل به شبکه راه‌آهن سراسر کشور است که امکانات حمل و نقل چند وجهی در تجارت از این دروازه شمالی کشور فراهم شده است. مدتی است که انتقال روند توسعه به مناطق ساحلی و توسعه ساحلی کشور در دستور کار قرار گرفته است. بندر امیرآباد تنها بندر شمالی متصل به شبکه ریلی کشور است که با ۷،۵ میلیون تن ظرفیت تخلیه و بارگیری در ۱۵ پست اسکله، بیشترین سهم در تخلیه و بارگیری بنادر شمالی ایران را دارد.
دسترسی به بازار حوزه CIS و سایر مزیت‌ها
بندر امیرآباد یکی از مهم‌ترین مزیت‌ها را برای دسترسی به بازار کشور‌های حوزه CIS دارد. کشور‌های CIS که شامل تاجیکستان، ترکمنستان، ازبکستان، قزاقستان، قرقیزستان در بخش آسیای میانه، کشور‌های آذربایجان، گرجستان، ارمنستان در حوزه قفقاز و کشور‌های اوکراین، مولداوی، بلاروس، و روسیه هستند و به آن‌ها در جمع کشور‌های CIS یا Common Wealth Of Independent می‌گویند. بازار کشور‌های حوزه CIS فرصتی طلایی برای تبلیغ محصولات ساخت داخل و کالا‌های ایرانی است. کشور تاجیکستان به عنوان دروازه ورودی به کشور‌های CIS می‌تواند نقش تعیین کننده‌ای در تسریع و جذب بازار‌های هدف فراهم کند. همین مسئله نقش بندر امیرآباد را پررنگ‌تر می‌کند.
بیشتر بخوانید: نقش مهم بندر امیرآباد ، بزرگترین بندر حاشیه دریای خزر در شرایط کرونایی کشور
درعینحال در شرایط تحریمی استفاده از قرارداد‌های BOT برای جذب سرمایه‌گذاری از داخل و خارج از کشور مورد توجه قرار گرفته که در بندر امیرآباد نیز امکان بستن چنین قرارداد‌هایی فراهم شده است. منطقه ویژه اقتصادی بندر امیرآباد همچنین از معافیت از مالیات بر ارزش افزوده بابت فعالیت در منطقه ویژه نیز برخوردار است. در کنار آن سرمایه‌گذاران می‌توانند از معافیت بر درآمد نیز استفاده کنندکه به مدت ۷ سال به سرمایه‌گذاران اعطا می‌شود. بندر امیرآباد همچنین شرایط را برای سرمایه‌گذاری خارجی نیز فراهم کرده است.
خدمات بندری منطقه ویژه امیرآباد
همچنین صدور قبض انبار تفکیکی قابل معامله و صدور گواهی مبدا جهت کالا‌های وارداتی و صادراتی و ورود ماشین آلات، قطعات یدکی، وسایل نقلیه سرمایه‌ای و مواد اولیه به منطقه ویژه بدون پرداخت حقوق گمرکی است که بسیار حائز اهمیت است. در منطقه ویژه اقتصادی امیرآباد نه تنها معافیت گمرکی برای ورود کالا‌های ساخته شده در منطقه ویژه به داخل کشور متناسب با ارزش افزوده ایجاد شده است، بلکه اخیراً نیز قانون جدیدی در حوه تعرفه خدمات بندری گنجانده شده که موجب تسهیل امور شده است.
به هر حال یکی از عوامل موثر در جذب سرمایه ایجاد تسهیلات، معافیت‌های مالیاتی و معافیت‌های قانونی است که می‌توان برای فعالیت‌های دریایی و بندری در نظر گرفت. اخیراً در راستای هدف توسعه بندری و البته جلوگیری از حبس کالا‌های اساسی در بنادر تصویب نحوه محاسبه پلکانی برای تعرفه خدمات بندری در حوزه کالا‌های اساسی در دستور کار قرار گرفته است. این اتفاق نه تنها در منطقه ویژه بندر امیرآباد، بلکه در تمام بنادر کشور اجرایی خواهد شد.
کوهساری، معاون امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی درباره اقداما اخیر در ایجاد تعرفه پلکانی برای خدمات بندری گفت: زمانی که تعرفه به صورت ۳۰ روزه و ثابت تعریف شد، شاهد کاهش انگیزه وارد کننده برای خروج کالا از بنادر بودیم و ماندگاری کالا در انبار‌ها افزایش یافت و به جای اینکه بندر محل گذر کالا باشد، بندر به محلی برای ماندگاری یا توزیع کالا تبدیل شود، که این اتفاق نادرست است. به این منظور در حال حاضر تعرفه خدمات بندری در بخش کالا‌های اساسی بر اساس کتابچه تعرفه و به صورت پلکانی مصوب شده است و در بازه‌های زمانی ۱۰، ۲۰، ۳۰، ۴۵، ۶۰ روزه و بیشتر بر حسب میزان تناژ، محاسبه می‌شود.
معاون امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر و دریانوردی با اشاره به اینکه باید کالای وارد شده در یک مدت زمان مشخص از بنادر خارج شود و به این ترتیب بتوانیم کالا‌های دیگر را در انبار‌های بنادر جایگزین کنیم، بیان کرد: اگر صاحب کالا، کالایش را در بندر نگه دارد، کشتی‌هایی که پای اسکله قرار دارند یا در لنگرگاه هستند با مشکل دموراژ روبرو شده و خسارت زیادی به کشور بابت پرداخت این هزینه تحمیل می‌شود.
مراودات بندر امیرآباد
امتیازات مختلفی که منطقه ویژه بندر امیرآباد در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد، موجب شده تا این بندر در ۹ ماهه سال جاری میزان تخلیه و بارگیری کالا در بندرامیرآباد بیش از یک میلیون و ۸۵۰ هزار تن کالا داشته باشد. از آنجا که این بندر به ترانزیت ریلی نیز متصل است، بیش از ۶۱ هزار و ۲۰۰ تن کالا توسط ناوگان ریلی جابه جا شده است. به عبارت دیگر ترانزیت کالا در سال جاری و در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، رشد ۱۲۵ درصدی داشته است. در حوزه تخلیه و برگیری مواد نفتی نیز در ۹ ماهه سال جاری در بندر امیرآباد ۷۲ درصد رشد داشته است.
اما آنچه بیش از همه بندر امیرآباد را دارای اهمیت می‌کند، نقش آن در واردات کالا‌های اساسی در کشور است. در سال جاری یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن کالا‌های اساسی از قبیل گندم، جو، ذرت و روغن خوراکی در بندر امیرآباد تخلیه و به بازار هدف ارسال شده است. این مسئله برای کل اقتصاد سیاسی کشور دارای اهمیتی روز افزون بوده که با توجه به مزیت‌های ژئوپولتیکی بندر امیرآباد محقق شده است.