اقتصاد۲۴ – آنگونه که پیشبینی میشد، نامزدهای اصلی سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری، ثبت نام خود را به روز آخر موکول کردند و روز گذشته، آیتالله ابراهیم رئیسی، مسعود پزشکیان، علیرضا زاکانی، محسن رضایی، علی لاریجانی، اسحاق جهانگیری و محسن هاشمی ثبت نام کردند تا از همین امروز آرایش انتخابات شکل بگیرد که یک سوی آن اصلاح طلبان و دولت برآمده از اصلاحات به عنوان حامیان تداوم دولت روحانی است و سوی دیگر نیروهای انقلاب به عنوان منتقدان وضع موجود که برای تحول در نظام حکمرانی و مبارزه با فساد پای در زمین رقابتهای انتخاباتی نهادهاند.
از نکات برجسته و قابل تأمل نطق انتخاباتی نامزدهای حامی تداوم دولت روحانی ابراز برائت آنها از وضع موجود بود تا به زعم خود در مرزبندی با هشت سال ناکارآمدی دولت برآمده از اصلاحات نزد افکار عمومی اعتباری کسب کنند.
اسحاق جهانگیری معاون اول دولت روحانی که دوره گذشته به عنوان نامزد پوششی انتخابات شرکت کرد، این بار از ظریف وام گرفت و گفت، چون او نیامده است، به توصیه بزرگان اصلاحات نامزد انتخابات شده است. او در این راستا بیانیهای هم قرائت کرد: «با مشکلات کنونی کشور از نزدیک آشنا هستم و میپذیرم اگر مسئولانه به میدان نیایم در بدتر شدن وضع جامعه و خسارتهای ناشی از عدم ورود به انتخابات، ممکن است سهیم باشم.» البته او توضیح نداده است که سهم دولت در ایجاد مشکلات کنونی کشور چقدر است و او بنا دارد برای حل این مشکلات که بخش عمدهای به مدیریت ناکارآمد همین مدیریت باز میگردد، چه میزان است. چه آنکه او در مناظرههای سال ۹۶ تصریح کرده بود: «مردم عزیز حرفهای همه را شنیدید، آزمودنیها را نمیتوان بار دیگر آزمود.» اکنون مردم عزیز هشت سال دولت او را آزمودهاند و کارنامه او پیش چشم ملت باز است. آیا رواست آزموده را به زعم او بیازمایند؟
دولتی که آمده بود آنچنان رونق اقتصادی ایجاد کند که کسی نیاز به دریافت یارانه نداشته باشد، اکنون معاون اولش میگوید: «بیکاری، فقر و نابرابری فزاینده، توقف بسیاری از کسب و کارها، کاهش مداوم سرمایهگذاریهای نو، خشکسالی و بحران آب، تخریبهای جبرانناپذیر محیط زیست، کاهش اعتماد عمومی به نهادهای حکمرانی، کاهش امید به اثربخشیِ رأی مردم، افزایش فساد، مشکلات ناشی از ساختار بودجه و نظام بانکی و مالیاتی کنونی و مشکلات در تولیدِ صنعت، کشاورزی و خدمات کشور از جمله مسائل مزمن کشورند.»
او البته طعنهای به روحانی هم زد و گفت: «آنچه را که به عنوان معاون اول اختیارش را نداشتم و برای بسط توسعه فراگیر و پایدار، دموکراتیک، متوازن و مشارکتی ضروری و ممکن میدانم، اجرایی خواهم کرد!»
جهانگیری مهرماه ۹۷ در جمعی در پاسخ به اینکه چرا مدیران ترسو را برکنار نمیکنید، گفته بود: «آنها فکر میکنند که در دستان من قلم و کاغذ است و راه که میروم میتوانم مدیر را برکنار کنم. این در حالی است که من تا الان اجازه برکناری مدیرم را پیدا نکردم چه برسد به وکیل، وزیر و...»
یکی از چهرههایی که حضور او در ستاد انتخابات خبر ساز شد، علی لاریجانی و مواضع او بود. لاریجانی در پاسخ به سؤالی درباره مسئله امروز ایران اظهار داشت: «به دلیل پیچیدگی موضوع و چند بعدی بودن آن، ساده لوحی است که فکر شود با چند اقدام نمایشیِ پوپولیستی، مسئله قابل حل است و یا کلید جادویی برای آن وجود دارد و یا با سوپرمن بازی و یا داغ و درفش میتوان به راهحلی دست یافت.»
لاریجانی که گویی خود را مستقل از جریانهای سیاسی شناخته شده تعریف کرده است، گفت: «باید کشور در دست افراطیون و سازشکاران قرار نگیرد. ملت به افرادی رأی میدهند که همین مشکلات نظیر مسائل پیچیده بین المللی را حل کنند نه آنکه درباره آن روضه خوانی سیاسی راه بیندازند و نه اینکه با طرح مسائل فرعی و افزایش مشکلات ملت، نردبانی برای هوسهای سیاسی ـ پوپولیستی خود تدارک نمایند. ضمناً صحنه بین المللی با شعارهای تندِ غریزی آرام نمیگیرد. تجارت، نظامات پایدار میخواهد. حوزه اقتصاد، نه پادگان است و نه دادگاه که با تشر و دستور اداره شود.»
علی رضا زاکانی، داوطلب انتخابات ریاست جمهوری نیز روز گذشته با حضور در ستاد انتخابات به صف رقبای انتخاباتی اضافه شد. زاکانی بی آنکه نامی از لاریجانی و جهانگیری بیاورد، در بیانیه با اشاره به اینکه تصمیم او تا دیروز مبنی بر نیامدن بود، اما آرایش جدیدی در صحنه رقابت شکل گرفته است، گفت: «مسببان وضع اسفبار فعلی و حامیان آنها طلبکارانه به عرصه آمدهاند و سودای دولت سوم روحانی را در سر میپرورانند.»
وی افزود: «در پاسخ به نیاز جبهه انقلاب و با اهتمام به منطق وحدت، پذیرفتم به میدان بیایم تا انشاءالله با زمین زدن شبکه فساد و نفوذ، ایرانی قوی و پیشرفته محقق شود. کشورداری و تحول اقتصادی نه با قانون شکنی، نه با حرفدرمانی، نه با سستی و بیگانهپرستی، نه با غفلت از ظرفیتهای داخلی و نه با تصمیمات ۲۰ دقیقهای میسر نخواهد شد. مردم به جای کنترل از راه دور پشت میز حضور در میدان حل مشکلات اقتصادی را میخواهند. دوقطبی انتخابات امروز، میز قدرتپرستی در برابر حضور جهادی در میدان خدمترسانی و مبارزه بیامان با فقر و فساد و تبعیض است. باید به خدا توکل کرد و به مردم اعتماد و تکیه کرد، اهل قلم و شایستگان را محول تحول قرار داد و از همه فرصتهای جهانی و منطقهای برای پیشبرد مصالح انقلاب و منفعت ملت بهره برد.»
از چهرههای مطرحی که افکار عمومی از ماهها، اعلام حضور او در انتخابات را انتظار میکشیدند، آیتالله رئیسی بود. او پس از ثبت نام در انتخابات، رقیب خود را «فساد و ناکارآمدی» معرفی کرد و گفت: «بانیان وضع موجود و شریکان آنها نمیتوانند مدعی تغییر در وضع موجود باشند. از مردم عزیز جای جای کشور که برای حضورم در انتخابات دعوت کردند و از گروهها و تشکلهای مختلف و همه زنان و مردان کشورم تشکر میکنم و برای اجابت دعوت آنها که به اشکال مختلف آن را تکرار کردند، به صحنه آمدهام.»
رئیسی با اشاره به لزوم مشارکت حداکثری در انتخابات گفت: «مردم خانههای خود را ستاد انتخاباتی کنند و هر خانه یک ستاد خواهد بود و امید داریم که با نقش دادن به مردم، مشکلات را حل کنیم. رئیس دستگاه قضایی کشور با بیان اینکه بنای ایجاد ستاد انتخاباتی و امکان مالی برای هزینه کردن ندارد، تأکید کرد: با همت همگان و با ایجاد تحول در بخشهای مختلف اجرایی، ایرانی قوی خواهیم داشت. این تحول و این دولت به عنوان دولت مردمی میتواند شرایطی را رقم بزند که نتیجه آن، ایران قوی است.»
وی با تأکید بر اینکه مردم از وضع موجود گلهمند و ناراحتند و باید به این وضع خاتمه داد، اضافه کرد: «حضور بنده به دلیل این است که من خودم را از مردم، در مردم و با مردم میدانم و با حضور آنها میتوان مشکلات را حل کرد اگر خود را منتسب به جناح خاصی ندانیم. حل مسائل کشور جناح و خط سیاسی نمیشناسد، به دولتی مردمی برای شکلگیری ایرانی قوی نیاز داریم.»
بیشتر بخوانید: ۱۹ کاندیدای شاخص روز آخر انتخابات ریاست جمهوری را بشناسید
از دیگر چهرههایی که روز گذشته در ستاد انتخابات ثبت نام کردند، عزت الله ضرغامی و عباس آخوندی بودند که با حضور در جمع خبرنگاران به طرح دیدگاهها و ارائه برنامههای انتخاباتی خود پرداختند. اکنون باید منتظر ماند تا شورای نگهبان قانون اساسی کدام یک از این چهرهها را واجد صلاحیت تصدی ریاست جمهوری سیزدهم تشخیص خواهد داد.
دکتر محمد رضا عارف رئیس فراکسیون امید مجلس دهم که از او به عنوان یکی از نامزدهای احتمالی جریان اصلاحات یاد میشد روز گذشته با انتشار بیانیهای از کاندیداتوری در انتخابات ریاست جمهوری انصراف داد.
علی نیکزاد نایب رئیس مجلس نیز دیروز در صفحه شخصی خود در توئیتر با انتشار عکسی از خود در کنار سید ابراهیم رئیسی نوشت: «وضع موجود کشور مرا بر آن داشته بود تا با استفاده از تجربیات این سالها و طراحی برنامه با استفاده از نظرات کارشناسی، در عرصه انتخابات ریاست جمهوریحاضر شوم تا با انجام یک کار جهادی آلام مردم کشورم را کاهش داده و ظرفیتهای بی نظیر این مرز و بوم را در مقابل چشم مردم دنیا قرار دهم. اکنون که سید مدافع محرومان و مظلومان حضرت آیتالله رئیسی با همین دغدغهها پا به عرصه انتخابات گذاشتهاند، این تکلیف انقلابی را از دوش خود برداشته میپندارم و انصراف خود را از نامزدی در انتخابات اعلام میدارم.»
محسن رضایی هم عصر دیروز پس از ثبت نام در ستاد انتخابات طی سخنانی با کنایه به اظهارات لاریجانی گفت: «اقتصاد نه پادگان است و نه دادگاه، ولی محل فلسفه بافی هم نیست! اقتصاد یک دانش و علم است در حالی که نه علم اقتصاد دارند و نه از اقتصاددان استفاده میکنند.»
رضایی اضافه کرد: «امروز لیلهًْالقدر ملت ایران است. امروز روزی است که باید از سعی و خطا جلوگیری کنیم. ما نیاز به یک راه نو داریم. دولتی که مردمی و قوی باشد، اگر از جناحهای سیاسی هم در آن شرکت میکنند به دلیل شایستگی و لیاقت آنان باشد نه به خاطر خرید و فروش پستها و امضاهای طلایی. امروز باید هر چیزی سر جای خودش باشد. اقتصاد نه پادگان است و نه دادگاه، ولی محل فلسفه بافی نیست! اقتصاد یک دانش و علم است. نه علم به اقتصاد دارند و نه از اقتصاددان استفاده میکنند. کسانی آمدهاند اینجا که خودشان مسبب مشکلات کشور بودند، اینها چه تراژدی راه انداختند. یک عده زدند زیر گریه و یک عده آمدند و گفتند نه چکش و نه کلید. شماها عامل بدبختی مردم ایران بودید. اگر دولتها و مجلسهای گذشته درست عمل کرده بودند، اینگونه گرفتار نبودیم. آدم اینجا یک تراژدی دید، گویی که اصلاً آقایان هیچ دخالتی نداشتند. ما امیدوار هستیم یک بار دیگر ملت ایران به خروش بیاید. ما نیاز به یک بسیج عمومی داریم.»
سعید جلیلی، داوطلب انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ با تأکید بر اینکه هشت سال گذشته این تجربه را نشان داد که کشور را با نمایش نمیتوان اداره کرد، گفت: انشاءالله در این انتخابات لفاظیهای ضعیف و بی اعتبار نتواند بر برنامه محوری غلبه پیدا کند. در فضای انتخابات نباید مسائل موهوم جای مسائل اصلی را بگیرد و امروز مسائلی، چون معیشت و اشتغال مسائل واقعی مردم است.»
دکتر مسعود پزشکیان، نامزد اصلاح طلب نیز درباره اینکه آیا به نفع جهانگیری کنارهگیری میکنید و نامزد پوششی هستید، گفت: «اگر نیروهای در صحنه حضور یابند و بیایند و در نهایت از آن نظر مردم است اگر اقبال فردی در یک جناح زیادتر باشد از این بابت میتوان به نفع آن جبهه به نفع فردی که اقبال بیشتری دارد کنار کشید، اما اینکه من نامزد پوششی جهانگیری هستم صحت ندارد.»
محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران و داوطلب سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری درباره برنامههای خود برای ریاست جمهوری گفت: «در دولت خود منش آیتالله هاشمی رفسنجانی را که همان تنش زدایی است، در دستور کار خود قرار خواهم داد.»
وی درباره کنارهگیری به نفع جهانگیری اظهارکرد: «من با وی رایزنی داشتم و به من گفتند ثبت نام کنید.»
علاوه بر اشخاصی که گفته شد در پنجمین و آخرین روز ثبت نام از داوطلبان سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری چهره هایی، چون شمسالدین حسینی، مصطفی کواکبیان، زهرا شجاعی، سید ابوالحسن فیروزآبادی، محمد شریعتمداری، عبدالناصر همتی، محمد خوش چهره و مسعود زریبافان هم ثبت نام کردند.