نامزد‌های انتخابات ۱۴۰۰ در ششمین روز تبلیغات چه کردند؟

اقتصاد۲۴- روز ششم تبلیغات نامزد‌ها با شوک برکناری تنها نامزد برآمده از دولت همراه شد. شاید هنوز زود باشد تا درباره دلایل واقعی این برکناری تحلیل کرد، اما عبدالناصر همتی چند ماهی است تلویحاً ندای انتخابات سر می‌داد و از ثبت‌نام او سه هفته و از تأیید صلاحیت او نیز یک هفته می‌گذرد، با این حال اگر دلیل برکناری همان باشد که خود از زبان رئیس‌جمهور گفت، یعنی تأثیر روی نظام پولی و بانکی کشور، می‌باید زودتر از این‌ها برکنار می‌شد، یعنی قبل از رد صلاحیت لاریجانی که او را نامزد مورد حمایت روحانی در انتخابات می‌دانستند و قبل از آنکه با ابراز برائت از وضع موجود بگوید «در تصمیمات دولت نقشی نداشتم»!

به این ترتیب به نظر می‌رسد برکناری همتی با دلخوری روحانی از حذف لاریجانی و برائت همتی از وضع موجود نسبتی داشته باشد. در واقع همتی به ظاهر بین «حضور در فضای چند هفته‌ای تبلیغات نامزد ریاست‌جمهوری» و «باقی ماندن دو ماهه در ریاست بانک مرکزی» اولی را برگزید تا شاید از این طریق هم یقه خود را از دست نرخ ارز برهاند و از دولت ابراز برائت کند و با این دولت تمام نکند و هم بخت خود را برای آینده‌ای با سابقه «نامزد ریاست‌جمهوری» بیازماید.

با این حال در تحلیلی متفاوت می‌توان این شوک وارده را به نفع همتی ارزیابی کرد و نوعی هدیه برنامه‌ریزی شده روحانی به او دانست. برخی نامزد‌ها در نظرسنجی‌ها به زحمت می‌توانند دیوار خط اعشار را خراب کنند و سهم خود را از رأی مردم به یک درصد برسانند و همواره در این یک هفته با دو دهم و سه دهم خودنمایی کرده‌اند و به یک شوک و تکانه اجتماعی برای رأی آوردن بسیار نیاز دارند. همتی البته به ناشناسی برخی دیگر از نامزد‌ها نبود و نام و تصویر او در یک ساله فاجعه‌بار رشد نرخ ارز در کشور هر روز به سمع و نظر مردم می‌رسید، با این حال او خود می‌داند که نمی‌تواند نام خود را به این راحتی از دلار جدا کند و شاید به همین خاطر در اولین ویدئوی ضبط شده تبلیغاتی خود را از «تصمیمات دولتی» مبرا دانست.

او البته عضو شورای مرکزی کارگزاران سازندگی است، هرچند کارگزاران هنوز آن حمایت همه‌جانبه معهود را از او نکرده‌اند، اما این امید را دارد که ناگهان علاوه بر کارگزاران بقیه احزاب اصلاح‌طلبی هم پشت سر او جمع شوند. با این حال انتخابات پیش‌رو از هر جهت صحنه رقابت «وضع موجود» و «تغییر در وضع موجود» است و کار همتی برای اقناع عمومی که «صدای معترضان به وضع موجودم» کاری بس دشوار و نشدنی است.

تصور تصمیم دولت به برکناری همتی البته چندان سخت نبود. چه آنکه دولت با نامزد یا نامزد‌های دیگری در رقابت‌های انتخاباتی حضور پیدا کرده بود که همتی در جمع آن‌ها نبود و شاید ثبت نام او چندان به مذاق دولتی‌ها خوش نیامده است. خصوصاً آنکه بعد‌ها مواضع رسانه‌ای او پس از انتخابات برای دولتیان گران آمد، از این رو می‌توان گفت برکناری او از بانک مرکزی نخستین شوک انتخاباتی بود که دولت وارد کرد.

نامزدی که از دل دولت بیرون آمده و ضمن اعلام برائت از وضع موجود خود را در جایگاهی تعریف می‌کند که از دو سال پیش برای «تغییر» آمده است، با هر انگیزه‌ای باشد نمی‌تواند برای دولت تدبیر و امید قابل تحمل باشد. عبدالناصر همتی عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی است، اما سال‌هاست در جلسات حزب شرکت نکرده است؛ از این رو حزب کارگزاران هم تاکنون درباره حمایت از او سکوت اختیار کرده است، گرچه اعضای شاخص حزب در جلب نظر بزرگان اصلاحات به سمت او فعال شده‌اند، اما به نظر می‌رسد رأس تصمیم‌گیر جریان اصلاحات پنج روز مانده به انتخابات استراتژی خود را آشکار نکند.

اما همتی چه گفته است که اینگونه دولتیان برآشفته شدن و او را برکنار کردند. او پس از ثبت نام در انتخابات ریاست جمهوری در بیانیه‌ای اعلام کرده بود: «امروز کشور در شرایطی است که هیچ امری مهم‌تر و بنیادی‌تر از بهبود وضعیت معیشتی و رفاهی شما مردم وجود ندارد. قدرت و آینده ایران در گرو اصلاح حکمرانی اقتصادی، تغییر مناسبات اقتصادی و ایجاد زمینه اشتغال مولد است... فساد‌های گسترده و زمین‌گیر شدن رشد اقتصادی، ضمن تأثیرپذیری شدید از تحریم‌های ظالمانه، بخشی معلول ساختار حکمرانی اشتباه اقتصادی است.

امروز اصلاحات گسترده و عمیق اقتصادی مهم‌ترین و حیاتی‌ترین اولویت کشور است. همتی بعد‌ها در توئیتی برائت از وضع موجود را علنی‌تر کرد و نوشت: «برخی افرادی که خود از بانیان این وضعیت هستند می‌گویند عملکرد همتی بخشی از وضعیت فعلی است. من از دو سال و نیم پیش تا به حال بخشی از تغییر وضعیت موجودم نه بانی وضعیت موجود. اگر روند قبلی سیاست‌های ارزی و پولی ادامه می‌یافت با شوک اقتصادی ناشی از کرونا چیزی برای رقابت باقی نمی‌ماند.»

بیشتر بخوانید: وزن‌کشی نامزد‌ها در تبلیغات انتخابات

نقشی در تصمیم‌گیری‌های دولت نداشتم

با این حال دیروز عبدالناصر همتی نامزد سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری همچنین در برنامه گفت‌وگوی مستقیم با دوربین شبکه یک سیما تأکید کرد: بانک مرکزی در دولت رأی ندارد بنابراین من نقشی در تصمیم‌گیری دولت ندارم. باید با چین و روسیه تعامل کنیم. با غرب هم باید بر اساس منافع ملی کار کنیم عوامل سیاسی و نظرات سیاسی بر نظرات فنی حاکم شده است. از دلایلی که من به این نتیجه رسیدم که در رقابت انتخاباتی وارد شود همین است که فن سالاری را در تنظیم و اجرای بودجه حاکم بکنیم. مادر همه مشکلات ما، بودجه سالانه است.

دیگر نامزد‌های انتخابات چه گفتند؟

ششمین روز تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری، اما پیکان توجهات نامزد‌ها همچنان به اقتصاد معطوف بود؛ توجهی که البته به نظر کارشناسان اقتصادی کمی رنگ و بوی تبلیغاتی دارد و عملیاتی کردن برخی وعده‌ها با واقعیت‌های میدانی فاصله دارد.

رئیسی: با کارگران ائتلاف می‌کنم

کاندیدای سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری گفت: دولت من ائتلافی خواهد بود؛ ائتلاف با مردم، تولید‌کنندگان و کارگران به سمت همه نیرو‌های مولد و ضدفساد دست استمداد دراز می‌کنم. آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی در بازدید از شهرک صنعتی عباس آباد که بخش قابل توجهی از واحد‌های آن در حال حاضر تعطیل شده، در جمع تولیدکنندگان و کارگران شهرک صنعتی عباس آباد گفت: دولت من ائتلافی خواهد بود، ائتلاف با مردم، تولید‌کنندگان و کارگران به سمت همه نیرو‌های مولد و ضدفساد دست استمداد دراز می‌کنم. وی اضافه کرد: ما نیازمند یک خیزش عمومی و اجتماعی برای برپایی ایران قوی هستیم. این خیزش عمومی حتماً نیاز به هم پیمانی یک دولت مردمی با نیرو‌های مولد کشور دارد.

مسیر تجارت بین‌المللی را می‌گشاییم

محسن رضایی دیگر نامزد حاضر در رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم طی یادداشتی اینستاگرامی به معرفی اولویت «سیاست خارجی» دولت «اقدام و تحول» پرداخت.

رضایی نوشت: «سیاست خارجی، در صورتی موفق است که اقتصاد را به حرکت درآورد و درآمد سرانه ایرانیان را افزایش دهد. شرکت‌های پیشران، موتور محرک تولید داخل و توسعه تجارت بین‌الملل هستند. با تکیه بر توان صنعتی و قابلیت‌های فنی مهندسی، مسیر تجارت بین‌المللی را می‌گشاییم. اولویت ما کشور‌های همسایه و منطقه خواهد بود.»‌صفحه اینستاگرام این نامزد انتخاباتی، این مطلب را به همراه تصاویری از بازدید رضایی از شرکت‌ها و صنایع پیشران از جمله گروه مپنا به اشتراک گذاشت.

هیزم آتش ذوب سرمایه‌های مردم شما بودید

یک نامزد انتخابات ریاست جمهوری ١۴٠٠ با اشاره به اظهارات عبدالناصر همتی که گفته بود «مگر بورس مایکروفر است که سه روزه اصلاح شود» گفت: به خاطر عملکرد فشل تیم اقتصادی دولت، بورس به کوره ذوب سرمایه‌های مردم تبدیل شده است.

امیرحسین قاضی‌زاده هاشمی در صفحه شخصی خود در توئیتر نوشت: «‏آقای همتی پس از مدت‌ها سکوت در برابر زیان هزاران میلیاردی مردم، حل فوری سه روزه برخی مشکلات حاد بورس را زیر سؤال می‌برد. ‏جناب همتی به خاطر عملکرد فشل تیم اقتصادی دولت، بورس به کوره ذوب سرمایه‌های مردم تبدیل شده؛ کوره سوزانی که هیزم آتش آن شما بودید.»‌قاضی زاده هاشمی پیش از این معضل بورس را قابل حل دانسته و گفته بود: «سه روزه می‌شود مشکل حاد بازار سرمایه را حل کرد، به یک دستور حکومتی از رئیس‌جمهور نیاز دارد.»‌که این اظهارات با واکنش همتی مواجه شد.

دولت نباید در بورس دخالت می‌کرد

بورس بازار خوبی است و مردم باید بیایند و مشارکت کنند، اما مدیریت بورس باید مستقل و کارشناسی باشد.
محسن مهر علیزاده نامزد انتخابات ریاست جمهوری در گفتگو با رادیو در مورد عوارض دخالت دولت در بورس، افزود: در بورس، رقابتی مشخص در جریان است و دولت با هر مداخله‌ای ضرر و زیان وحشتناکی به بورس می‌زند. دولت در فروردین ۹۹ مداخله‌ای ناروا در بورس کشور داشت. منظور از دولت، شرکت‌های بزرگ دولتی و سهامداران حقوقی هستند که ظلم بزرگی به مردم کردند. نامزد انتخابات ریاست جمهوری بر لزوم فعالیت بورس کشور تأکید کرد و افزود: بورس بازار خوبی است و مردم باید بیایند و مشارکت کنند، اما مدیریت بورس باید مستقل و کارشناسی باشد.

تورم با سرکوب قیمت‌ها کنترل نمی‌شود

کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری ضمن تشریح برنامه‌های اقتصادی خود گفت: ما در نظر داریم که یک بانک مولد و خاصه برای حمایت از تولید در سطح ملی ایجاد کنیم تا تولیدگر بداند که دیگر دستخوش رانت قرار نخواهد گرفت.

علیرضا زاکانی کاندیدای انتخابات ریاست‌جمهوری با حضور در برنامه رادیو اقتصاد ضمن بیان مهم‌ترین رویکرد‌ها و برنامه‌های اقتصادی خود گفت: اصل تورم ریشه‌اش در کوتاه مدت افزایش نرخ ارز است که منجر به هجوم برای خرید دارایی‌ها می‌شود. همچنین کسری بودجه دولت و خلق پولی که از سوی بانک‌ها صورت می‌گیرد موجب نقدینگی افسارگسیخته و ناترازی بانک‌ها و در نتیجه بروز تورم‌های بالا در کشور شده است. زاکانی گفت: بانک مرکزی نباید اجیر دولت باشد و دست دولت همواره در جیب بانک مرکزی باشد. مسئله‌ای که باید از سوی کاندیدا‌های محترم مورد نظر قرار گیرد این است که نباید شعار‌هایی از این دست داد که به طول مثال می‌توان در کوتاه مدت تورم را تک رقمی کرد چراکه کنترل نرخ تورم و تک رقمی کردن آن در کوتاه مدت موجب رکود می‌شود و اقدام درستی نیست که نرخ تورم را سرکوب کنیم، چون با این رویکرد به تولید کشور به شکل جدی ضربه وارد می‌شود.

فیلترینگ توئیتر توجیه ندارد

از جمله نکاتی که روز گذشته بازتاب گسترده‌ای در فضای مجاز داشت، اعلام نظر سعید جلیلی درباره فیلترینگ توئیتر بود. او در توئیتی کوتاه نوشت: «فیلترینگ توئیتر توجیه ندارد.»

موضوعی که مورد اشاره او در گفتگو با رادیو جوان هم بود و در پاسخ به خبرنگار گفت: شاید من هم برای برخی محدودیت‌ها در فضای مجازی توجیهی نداشته باشم. اینکه اینستاگرام باز است، ولی توئیتر بسته است خب کار ویژه هر دو یکی است و باید برای آن فکری کرد. جلیلی در این برنامه رادیویی البته بر ضرورت ساختار اجرایی دولت هم تأکید کرد و گفت: رئیس‌جمهور آینده باید ساختار اجرایی دولت را اصلاح کند. برخی کار‌هایی که در این سال‌ها شد خوب است، اما کافی نیست. به نظر من دولت آینده باید یک کار جدی برای اصلاح این ماشین و سرعت بخشیدن به آن انجام دهد. وی افزود: یکی از موضوعاتی که ما برای آن تشکیل جلسه دادیم این بود که باید سالی یک میلیون خانه ساخت و امکاناتی فراهم کرد که جوان بتواند ازدواج کند که مهم‌ترین آن شغل است. این نامزد انتخابات ریاست جمهوری افزود: راهبرد ما در ایجاد اشتغال، تعریف ماموریت اشتغال‌آفرینی برای دستگاه‌های دولتی خواهد بود؛ به این معنا که سهم هر دستگاه دولتی در بازه‌های زمانی مشخص برای ایجاد شغل به این دستگاه‌ها ابلاغ می‌شود.