مزیت استثنایی منطقه آزاد قشم با وجود ۱۷ میدان نفتی و گازی/ احداث پروژه‌های زیربنایی برای تامین سوخت واحد‌های حوزه انرژی

اقتصاد۲۴- منطقه آزاد قشم با برخورداری از ۱۷ میدان نفتی یکی از نقاط مورد توجه سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی بوده است. در سال‌های اخیر پروژه‌های مختلفی در حوزه احداث واحد‌های پالایشگاهی و پتروشیمی، ذخیره‌سازی و انتقال مواد نفتی، سوخترسانی به کشتی‌ها و احداث نیروگاه تاسیس شده است. همین امر موجب شده تا برنامه‌ریزی‌ها برای تبدیل شدن جزیره قشم به هاب نفت و انژی کشور پیگیری شود.

منطقه آزاد قشم به عنوان بزرگترین جزیره خلیج فارس موقعیت ویژه‌ای برای توسعه در این حوزه دارد. این منطقه که از سال ۶۹ به عنوان منطقه آزاد اقتصادی انتخاب شده است، امتیازات ویژه‌ای را برای سرمایه‌گذاران نفت و گاز و انرژی در نظر گرفته است. معافیت مالیاتی ۲۰ ساله، آزادی سرمایه‌گذاری خارجی تا سقف ۱۰۰ درصد، معافیـت از پرداخت حقوق گمرکی و ســود بازرگانی برای واردات مواد اولیه، ماشین آلات و قطعات یدکی، ورود کالا‌های تولید شـده در منطقـه آزاد بـه داخل کشور با معافیت پرداخت هزینه گمرکی بـه میزان ارزش افزوده ایجاد شده، معافیت از پرداخت هرگونه حقوق گمرکی برای صادرات مجدد کالا‌های تولید شده به کشور‌های خارجی، صدور ویزای ورود به کشور در مبادی ورودی منطقه آزاد قشم و ثبت شرکت طی ۱۰ روز از جمله مهم‌ترین امتیازاتی است که برای تسهیل فعالیت اقتصادی فعالان اقتصادی در جزیره قشم فراهم شده است.

بیشتر بخوانید: توسعه متوازن و بهبود کیفیت زندگی ساکنان جزیره قشم اولویت منطقه آزاد قشم است

اما مهم‌تر از آن پیگیری اقدامات زیربنایی و زیرساختی است که از نظر توسعه واحد‌های پتروشیمی و ایجاد امکانات هرچه بیشتر برای خطوط تولید موجود، بسیار اهمیت می‌یابد. از این منظر اخیراً منطقه آزاد قشم برای  تامین سوخت و مواد اولیه واحد‌های حوزه نفت و انرژی و همچنین خوراک واحد‌های پتروشیمی منطقه آزاد قشم افزون بر ۳۵ میلیون مترمکعب گاز از طریق خط ۷ سراسری به وسیله خط لوله ۳۰ اینچی از طریق بندرعباس به جزیره قشم انتقال داده است. این اقدام برای واحد‌های پتروشیمی قشم را از نظر تامین مواد اولیه بسیار مثبت خواهد بود.

مهم‌ترین پروژه‌های نفت و گاز انرژی منطقه آزاد قشم

دسترسی به بازار ۲۰۰ میلیون نفری شامل بازار داخلی ایران، بازار کشور‌های خاور میانه و حوزه CIS، کشور‌های همسایه مانند عراق، افغانستان و ترکیه و بازار‌های حاشیه جنوبی خلیج فارس موقعیت ویژه‌ای برای منطقه آزاد قشم فراهم کرده است تا پروژه‌های مهمی را در خود جای دهد و اخیراً پروژه‌های جدیدتری را نیز بپذیرد.  نیروگاه سیکل ترکیبی ۵۰۰ مگاواتی متعلق به گروه مپنا یکی از همان پروژه‌های مهم جزیره است که این مجموعه با هدف توسعه تولید برق در جنوب شرق کشور و پاسخگویی به رشد مصرف در منطقه، نیروگاه سیکل ترکیبی قشم با ظرفیت ۵۰۰ مگاوات شامل دو واحد گازی ۱۷۵ مگاواتی و یک واحد بخار ۱۶۰ مگاواتی مشغول فعالیت است.

شرکت نفت فلات قاره ایران منطقه قشم (شرکت نفت گورزین) از دیگر پروژه‌های با اهمیت و عظیم در جزیره قشم است. در واقع فعالیت‌های این مجموعه امکان تامین سوخت و خوراک صنایع مختلف و بویژه نیروگاه‌های برق شامل نیروگاه قشم مولد و آب و برق مپنا را فراهم می‌کند. هدف این پروژه مهم تامین انرژی مورد نیاز در سطح جزیره  و همچنین با استفاده از گاز‌های همراه نفت میدان هنگام، امکان تامین سوخت و خوراک طرح‌های پتروشیمی این جزیره بوده است.  
 
در این سال‌های سازمان منطقه آزاد قشم سعی کرده با ایجاد پروژه‌هایی که می‌تواند زمینه‌ای برای پروژه‌های دیگر باشد به توسعه نفت و گاز و انرژی در قشم کمک کند. در این بین اسکله نفتی حرا قشم، نیروگاه سیکل ترکیبی قشم مولد و  پالایشگاه نفت خام فوق سنگین شرکت پارس بهین پالایش نفت قشم از جمله پروژه‌های در حال ساخت هستند که ویژگی اینچنینی برای دیگر پروژه‌ها در قشم دارند. در واقع با احداث اسکله نفتی حرا قشم، ورود نفت خام از طریق شناور باهدف ایجاد تسهیلات و تجهیزات در تأمین خوراک و سپس، انتقال محصولاتی نظیر قیر، نفت، سوخت شناور‌ها و سایر فرآورده‌های نفتی که توسط پالایشگاه‌های هم‌جوار تولید شده، صورت خواهد گرفت.

این دست پروژه‌ها ظرفیت عظیمی نیز دارند. این است که راه‌اندازی فاز نخست اسکله نفتی حرا قشم با توان پهلوگیری کشتی ۳۵ هزار تنی می‌تواند با تأمین خوراک شرکت‌های فعال در حوزه تولید انرژی، ضمن پشتیبانی از روند رو به رشد تولید، موجب مانع زدایی در تأمین نیاز‌های صنعت نفت، گاز و انرژی منطقه و گردش چرخ‌های صنایع تولیدی شده و  نام قشم را در حوزه  تولیدات نفتی به یک برند شناخته‌شده تبدیل کند.

اسکله نفتی حرا قشم، یکی از بزرگ‌ترین اسکله‌های نفتی در جنوب کشور با ظرفیت تخلیه و بارگیری ۱۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تُن فرآورده‌های نفتی است که در فاز دوم امکان پهلوگیری کشتی‌های نفتی ۸۰ هزار تنی را نیز مهیا خواهد کرد.

 پروژه‌های در حال ساخت 

پالایشگاه بهین پالایش قشم  یکی از پروژه‌های عظیمی است که برای تامین برق آن برنامه‌ریزی‌های خوبی صورت گرفته است. این شرکت با سرمایه‌گذاری ارزی ۱۶۴ میلیون دلار و ظرفیت تولید ۳۵ هزار بشکه قیر در روز، در دو فاز تولید قیر به‌عنوان محصول اصلی و نفت خام سبک به‌عنوان محصول فرعی به خودکفایی اقتصادی و ارزآوری کشور کمک می‌کند. این است که برای تامین نیاز‌های آن،  شرکت قشم مولد وارد عرصه شده است. این شرکت با ظرفیت تولید ۵۰۰ مگاوات برق، تامین یوتیلیتی مورد نیاز بهین پالایش قشم، فعالیت خود را در منطقه آزاد قشم آغاز کرده و با افتتاح فاز نخست تأمین پیش نیاز‌های پالایشگاه بهین پالایش قشم در دی ماه سال گذشته، موفق شد ۲۱ مگاوات برق، هشت هزار مترمکعب آب شیرین و ۳۸ هزار تُن بخار در روز به این پالایشگاه تزریق کند. همچنین شرکت قشم مولد، ظرفیت تولید ۷۰ مگاوات برق و تامین آب و بخار مورد نیاز سایر پالایشگاه‌های جزیره قشم را نیز دارد.

با راه اندازی فاز دوم این نیروگاه، ۳۲۰ مگاوات برق جهت پشتیبانی از نیاز‌های بخش‌های مختلف اقتصادی و صنعتی جزیره به شبکه سراسری کشور متصل خواهد شد که گامی جهت مانع زدایی از روند رو به رشد و جهش تولید در جنوب کشور محسوب می‌شود.

این‌ها پروژه‌هایی هستند که اخیراً با همت منطقه آزاد قشم و جذب سرمایه‌گذاران موفق شده است. هر چه هست واقع شدن در مرکز بازار انرژی با توجه به وجود ۱۷ میدان نفتی و گازی از جمله سلخ، گورزین و هنگام در منطقه و مزیت استثنایی جریان جذب سرمایه‌ها به منطقه آزاد قشم را سرعت داده است.