راه سومی برای دیپلماسی با ایران وجود ندارد

اقتصاد۲۴- پایگاه خبری هیل وابسته به کنگره آمریکا در گزارش خود نوشت: جو بایدن روز ۲۸ ژوئن اعلام کرد که ایران در دوره ریاست جمهوری وی هرگز به سلاح هسته‌ای دست نخواهد یافت. بامداد همان روز، آمریکا برای دومین بار حملاتی هوایی را به نیرو‌های نظامی در مرز سوریه و عراق انجام داد. این حملات تنها چند روز پس از توافق موقت میان ایران و دیده بان هسته‌ای سازمان ملل متحد رخ داد.

این وضعیت بی ثبات و رو به گسترش، بدون بازگشت به دیپلماسی همچنان از کنترل خارج می‌شود، در حالی که دیپلماسی تنها راه مناسب برای بایدن است تا بتواند به وعده اش در خصوص عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای متعهد باشد. بدون بازگشت سریع به توافق هسته‌ای با ایران، بایدن با خطر یک بحران هسته‌ای روبرو است که می‌تواند به سرعت به یک جنگ ویرانگر تبدیل شود. "راه سومی" وجود ندارد.

در سایه این حمله هوایی، انتظار می‌رود که طرفین توافق هسته‌ای بار دیگر در وین برای دور هفتم مذاکرات با هدف احیای برجام تشکیل جلسه دهند. در حالی که گزارش‌ها حاکی از دستیابی به توافق است، یک مقام آمریکایی اذعان کرد که گفتگو‌ها نمی‌توانند به طور نامحدود ادامه داشته باشند. سه سال پس از آنکه دونالد ترامپ رئیس جمهور وقت آمریکا، خروج ایالات متحده از این توافق را اعلام کرد؛ هم اکنون با لحظه سرنوشت ساز دیپلماسی آمریکا و ایران روبه رو هستیم که پیامد‌های طولانی مدت را برای آینده خاورمیانه به همراه دارد.

بیشتر بخوانید: انتقاد نتانیاهو از رویکرد دولت بایدن در قبال ایران

در این دوراهی حساس، هیچ چیز برای دموکرات‌های کنگره مهم‌تر از این نیست که از توافق هسته‌ای با ایران، موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) حمایت کنند، اما علی رغم پشتیبانی گسترده دموکرات‌ها و عموم مردم از برجام برخی نمایندگان دموکرات همچون باب منندز وجود دارند که معتقدند بایدن برای حصول توافقی بهتر با ایران تلاش کند که برنامه موشکی بالستیک، سیاست‌های منطقه‌ای و حقوق بشر این کشور را هم شامل می‌شود.

اما رویکرد "همه یا هیچ چیز" به احتمال زیاد منجر به هیچ معامله‌ای نمی‌شود و تهدیدی غیرقابل قبول و احتمال جنگ را برجای می‌گذارد.

برجام یک توافق نامه همه جانبه نیست و هرگز قرار نبوده باشد که کلیه اختلافات ایران و آمریکا را حل وفصل کند. با این حال، توافق تا زمان خروج ایالات متحده از برجام، همان طور که تعیین شده بود، اجرا می‌شد و ایران حتی یک سال پس از خروج امریکا کاملا به تعهدات خود پایبند بود.

اما سرانجام در واکنش به اعمال مجدد تحریم‌های ایالات متحده، ایران نیز به تدریج اقداماتی خارج از مفاد برجام انجام داده و زمان گریز هسته‌ای خود را به طور بالقوه کوتاه کرده و از تعهد داوطلبانه برای بازرسی‌های دقیق‌تر ممانعت کرده است. این‌ها فقط بخشی از پیامد‌های رویکرد فاجعه بار فشار حداکثری ترامپ است که دو کشور را به طرز وحشتناکی به آستانه جنگ همه جانبه نزدیک کرده و برای غیرنظامیان ایران، به ویژه در میان همه گیری بیماری کوید-۱۹، رنج بی حسابی ایجاد کرده است.

در حالی که دموکرات‌های کنگره نسبت به کمپین فشار حداکثری ترامپ (علیه ایران) بسیار انتقاد داشتند، رویکرد "معامله بهتر" منندز اساساً از وضعیت تلخ موجود جدا نمی‌شود. حتی اگر حسن نیتی وجود داشته باشد، این رویکرد واقعیت‌های سیاسی داخلی در ایران و اهمیت اساسی محدود کردن برنامه هسته‌ای را در نظر نمی‌گیرد. تحریم ها، شعله‌های احساسات ضدآمریکایی در ایران را بیش از پیش برانگیخته است.

همچنین استفاده از تحریم‌ها برای کسب امتیاز از ایران در دوره ترامپ کار نکرد و در دوره بایدن نیز کار نخواهد کرد. دموکرات‌ها باید اطمینان حاصل کنند که توافق هسته‌ای – که شاید دستاورد اصلی سیاست خارجی دولت اوباما و بایدن است - از بین نمی‌رود، چرا که تمام امید برای دیپلماسی کوتاه مدت بین ایالات متحده و ایران است.