قطعی برق چه تاثیری بر بورس دارد؟

اقتصاد24- به‌دنبال قطع برق صنایع، با تصمیم دولت، فعالیت تولیدکننده‌های فولاد به‌طور کامل متوقف شده است و این شرکت‌ها عملا نمی‌توانند تولید کنند. برآورد می‌شود تولیدکننده‌های سیمان برای ادامه فعالیت مجبورند مازوت بسوزانند. برخی اطلاعات نیز نشان می‌دهد برق پتروشیمی تولید‌کننده مواد پلیمری در خط اتیلن غرب نیز قطع شده و فعالیت آنها را متوقف کرده؛ اینها به ریسک‌های تازه‌ای برای بازار سرمایه تبدیل شده است به باور کارشناسان تداوم این روند به افت درآمد شرکت‌ها در صنایع یادشده منجر می‌شود.

به‌دنبال افزایش خاموشی‌ها و بروز بحران در صنعت برق، دولت دستور داد برق صنایع بزرگ و متوسط ازجمله سیمان، فولاد و پتروشیمی تا حل مشکلات صنعت برق به کمترین حد خود برسد. این موضوع موجب شده درکنار ریسک نتایج مذاکرات هسته‌ای در وین و سیاست‌های اقتصادی دولت سیزدهم، یک ریسک تازه هم به بازار سرمایه اضافه شود و آن ریسک قطع برق است که می‌تواند عملکرد شرکت‌های بورس را تحت‌تأثیر قرار دهد. هنوز شرکت‌هایی که قطع برق شامل آنها شده، گزارشی درباره آثار مالی این قطعی منتشر نکرده‌اند اما مدیران این شرکت‌ها در گفت‌وگو با رسانه‌ها تأکید کرده‌اند قطع برق به کاهش درآمد آنها منجر خواهد شد.

به‌طور مثال برخی برآورد‌ها نشان می‌دهد در دوره‌ای که قطع برق صنایع اتفاق می‌افتد، میزان تولید شرکت فولاد مبارکه به‌عنوان بزرگ‌ترین شرکت بورس می‌تواند تا ۶۰درصد کاهش یابد و این موضوع برای شرکتی که سالانه بیش از ۶میلیون تن فولاد تولید می‌کند آثار زیانباری خواهد داشت. خبر‌های تازه نشان می‌دهد فعالیت شرکت‌های تولید‌کننده فولاد به‌طور کامل متوقف شده و حتی تولیدکننده‌هایی که خود نیروگاه دارند نیز باید برق خود را وارد شبکه سراسری کنند.

مشخص نیست قطع برق کارخانه‌ها تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. وزارت نیرو می‌گوید روند عرضه و تقاضای برق در مرداد‌ماه به تعادل می‌رسد و خاموشی‌ها کم می‌شود اما برخی تحلیلگران بر این باورند که بحران صنعت برق دست‌کم تا شهریور‌ماه ادامه دارد. با طولانی‌شدن قطع برق، باید شاهد آثار طولانی‌مدت‌تری بر صنایع باشیم که به‌ معنای کاهش بیشتر درآمد آنهاست.

به‌ دلیل مشکلاتی که در تولید و مصرف گاز در زمستان وجود دارد، هر سال برخی از صنایع با قطع گاز هم مواجه می‌شوند و این یعنی در تابستان قطع برق و در زمستان قطع گاز می‌تواند چالش تولید را در صنایع بیشتر کند. برخی برآورد‌ها نشان می‌دهد بحران آب هم چالش دیگری است که ممکن است درصورت به‌نتیجه‌نرسیدن طرح‌های انتقال آب، فعالیت صنایع را با چالش جدی مواجه کند.

امیرعلی امیرباقری، کارشناس بازار سرمایه در این‌باره می‌گوید: بحران انرژی موضوعی است که سهامداران باید در پیش‌بینی‌های خود آن را مدنظر قرار دهند. او می‌افزاید: با توجه به ذخیره آبی، صنایع با بحران برق و آب مواجه شده‌اند. اکنون این موضوع در بازار به‌عنوان یک ریسک نوظهور به وقوع پیوسته و می‌تواند بخش تولید را تحت‌تأثیر قرار دهد؛ بنابراین سرمایه‌گذاران باید نگاه ویژه‌ای به سهامی داشته باشند که از این موضوع تأثیر می‌پذیرند.

صنعت فولاد

مهم‌ترین صنعتی که با قطع برق دچار آسیب مالی می‌شود، صنعت فولاد است که بخش مهمی از ارزش بازار سهام را در اختیار دارد. هر نوع نوسان در قیمت سهام این شرکت‌ها می‌تواند خیلی سریع روی شاخص بورس تأثیر‌گذار باشد. مشخص نیست با قطع برق، میزان تولید کارخانه‌های تولید‌کننده فولاد تا چه میزان کاهش پیدا خواهد کرد اما با توجه به آنکه فقط فولاد مبارکه روزانه ۱۰۰هزار تن فولاد تولید می‌کند، برآورد می‌شود هر روز قطع برق، بیش از چندصدهزار تن از میزان تولید فولاد بکاهد و به زیان این کارخانه منجر شود. تازه‌ترین خبرها نشان می‌دهد فعالیت تولیدکننده‌های فولاد به‌طور کامل متوقف شده، این اطلاعات بیانگر آن است که بعد از ابلاغیه دولت، تمام شرکت‌های تولید‌کننده فولاد فعالیت‌های خود را متوقف کرده‌اند، حتی شرکت‌هایی که خود صاحب نیروگاه هستند نیز نمی‌توانند با برق تولیدی خود کار کنند و دولت آنها را وادار کرده برق تولیدی را وارد شبکه سراسری برق کنند. قطع برق همچنین به توقف فعالیت واحدهای احیای مستقیم منجر شده است. این نوع واحدها انرژی مصرفی‌شان گاز است و آهن اسفنجی تولید می‌کنند. علاوه بر این، واحدهای ذوب، ریخته‌گری، نورد، ذوب القایی و قوس الکتریکی و کنسانتره‌سازی نیز به‌طور کامل تعطیل شده‌اند، یعنی شرکت‌های تولید‌کننده فولاد به‌طورکامل تعطیل هستند. همه اینها در حالی است که نگهداری آهن اسفنجی به‌دلیل اکسیداسیون برای فولادسازان دشوار است.

مهرداد اکبریان، رئیس انجمن سنگ آهن ایران با بیان اینکه قطع برق تأثیر زیادی بر سهام شرکت‌های تولید‌کننده فولاد در بورس دارد، گفت: بخشی از تولید صنعت فولاد به‌خصوص در کارخانه‌های جدید در طول سال براساس کوره‌های القائی انجام می‌شود، این کوره‌ها به‌صورت مستقیم مصرف‌کننده برق هستند و درصورت قطعی برق دیگر قادر به ادامه فعالیت خود نخواهند بود، به همین دلیل با قطع برق به احتمال زیاد کارخانه‌ها تا ٣٠درصد از تولید خود را از دست می‌دهند.

سیدرضا شهرستانی، عضو هیأت‌مدیره انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با بیان اینکه قطع برق به‌طور حتم به کاهش سود تولیدکننده‌های فولاد منجر می‌شود، گفت: بخش خصوصی به‌طور حتم در این مدت وارد زیان می‌شود و مسلما این شرایط و موقعیت فعلی معضل و عواقب بسیار بدی را در کشور با خود به همراه خواهد داشت.

او با بیان اینکه میزان تولید در صنعت فولاد به‌صورت ماهانه ۲.۵میلیون تن است که عددی کمتر از ۱۰۰هزار تن در روز می‌شود، اضافه کرد: مشکل این است مطابق اعلام دولت قرار است شب‌ها هم برق کارخانه قطع شود؛ درحالی‌که اگر این تصمیم برای فعالیت شبانه گرفته نشده بود، در شبانه‌روز می‌توانستیم ۵۰هزار تن فولاد تولید کنیم و زیان‌ها را کاهش دهیم، اما با این شرایط سودمان قطعا کاهش خواهد یافت.

صنعت سیمان

یکی دیگر از صنایعی که با تشدید بحران در صنعت برق با قطع برق مواجه شده، صنعت سیمان است. برآورد‌ها نشان می‌دهد به‌دلیل حاشیه سود بسیار کم این صنعت تحت‌تأثیر قیمت‌گذاری دستوری، هر نوع کاهش تولید به سرعت می‌تواند بر درآمد این شرکت‌ها تأثیر داشته باشد. دولت در طول سال‌های گذشته قیمت سیمان را سرکوب کرده و همین عامل موجب شده تولیدکننده‌های سیمان با زیان مواجه شوند. به همین دلیل قطع برق احتمالا موجب خواهد شد این شرکت‌ها به مصرف سوخت‌های فسیلی گران‌تر روی بیاورند و این موضوع می‌تواند هزینه تمام‌شده تولید را برای این شرکت‌ها بیشتر کند. رضا جمارانیان، مدیرعامل شرکت سرمایه‌گذاری سیمان تامین درباره قطع برق و اثرگذاری آن بر صنعت سیمان گفت: زمستان پارسال هم دقیقا با قطعی برق مواجه شدیم و در آن زمان به ناچار از مازوت استفاده کردیم که باعث زیان شرکت‌ها شد.

بیشتر بخوانید: جاده تجارت از مسیر «بورس کالا» هموارتر است

حمیدرضا صالحی، رئیس کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران هم درباره تاثیر قطع برق بر صنعت سیمان و سایر صنایع گفت: متأسفانه طی سال‌های گذشته به‌دنبال تغییر و افزایش مصرف برق در ۳بخش خانگی، صنعتی و تجاری، شاهد آن بودیم که بخش صنعت نخستین بخشی بود که مورد خاموشی‌های برق قرار می‌گرفت و همیشه این اقدام باعث ضرر و زیان‌های سنگین به صنایع مختلف کشور شده است.

او اضافه کرد: بسیاری از صنایع حاضر در بورس، مصرف‌کننده انرژی هستند و حتی برخی از صنایع مانند پتروشیمی، سیمان و فولاد که وابستگی شدیدی به برق دارند در بورس حضور دارند؛ بنابراین قطع برق که تولید آنها را مختل می‌کند به‌مراتب در سهام آنها در بورس تأثیرگذار خواهد بود.

صالحی با بیان اینکه برنامه‌ریزی‌هایی که شرکت‌های بورس داشته‌اند و باید به اعداد از پیش تعیین‌شده در سایت کدال می‌رسیدند محقق نمی‌شود، افزود: این موضوع به درآمد و سود شرکت‌ها آسیب زیادی وارد می‌کند و حتی می‌تواند ضمن کاهش سودآوری، آنها را در معرض ضرر و زیان سنگین قرار دهد.

او با تأکید بر اینکه این صنایع خواهان برق مستمر برای فعالیت‌های خود هستند، گفت: باید تصمیمات جدیدی از طریق بورس انرژی و نیروگاه‌های غیردولتی که آماده هستند تا برق را به دور از مداخله دولت در بورس به فروش برسانند، اتخاذ شود تا صنایع از این برق استفاده و بخشی از مشکلات خود را برطرف کنند.

صنعت پتروشیمی

تنها صنعتی که شاید کمترین تأثیر را از قطع برق بپذیرد، صنعت پتروشیمی است. صنایع پتروشیمی با احداث نیروگاه‌های مجزا، تامین برق خود را از شبکه سراسری قطع کرده‌اند و به شبکه برق سراسری نیاز کمتری دارند. با این حال تازه‌ترین خبر‌ها نشان می‌دهد برخی شرکت‌های پتروشیمی در خط اتیلن غرب که به شبکه تامین برق پتروشیمی متصل نبوده‌اند با قطع برق مواجه شده‌اند. این شرکت‌ها البته شرکت‌های غیربورسی هستند

قائم‌مقام انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی با بیان اینکه شرکت‌های پتروشیمی خط اتیلن غرب تأمین‌کننده بخش عمده‌ای از تولیدات پلیمری مورد نیاز بازارهای داخلی و خارجی هستند، گفت: هرگونه اختلال در تأمین برق این شرکت‌ها خسارت‌های غیرقابل جبرانی را به زنجیره ارزش محصولات پتروشیمی و همچنین صادرات این حوزه وارد می‌کند.

فریبرز کریمایی، با تأیید اینکه شرکت‌های پتروشیمی عموما از شبکه برق سراسری استفاده نمی‌کنند، گفت: پتروشیمی‌هایی که عمدتاً در دو قطب عسلویه و ماهشهر مستقر هستند برق مورد نیاز خود را از شرکت‌های سرویس‌دهنده(یوتیلیتی) متمرکز تأمین می‌کنند.

او اضافه کرد: شرکت فجر انرژی خلیج‌فارس وظیفه تأمین برق و سایر سرویس‌های جانبی شرکت‌های پتروشیمی مستقر در هاب ماهشهر را بر عهده دارد و شرکت‌های مبین انرژی خلیج‌فارس و دماوند نیز تامین‌کننده برق شرکت‌های پتروشیمی در هاب عسلویه هستند.

به‌گفته او شرکت‌هایی که در خارج از این دو هاب قرار دارند و در داخل خاک کشور مستقر هستند نیز عمدتا واحد یوتیلیتی اختصاصی دارند که برق مورد نیاز مجتمع را تأمین می‌کند. قائم‌مقام انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی ادامه داد: این موضوع موجب شده قطعی برق به جز در دو یا سه شرکت پتروشیمی که در مسیر خط اتیلن غرب قرار دارند و از شبکه برق سراسری تغذیه می‌شوند، تأثیر چندانی بر بخش عمده‌ای از شرکت‌های پتروشیمی نداشته باشد، ضمن اینکه شرکت‌های پتروشیمی خط اتیلن غرب نیز در بورس حضور ندارند.

برق صنایع چه زمانی وصل می‌شود؟

یکی از مهم‌ترین پرسش‌هایی که اکنون بازار سرمایه با آن مواجه است مدت‌زمان قطع برق صنایع است، زیرا اثر هر روز قطع برق در صنایع بیش از چندصد میلیارد تومان است و افزایش دوره قطع برق می‌تواند به ازای هر روز آثار مالی زیادی داشته باشد. دیروز سخنگوی صنعت برق گفت: کارخانه‌های فولاد و سیمان با پایداری شرایط تامین برق به‌تدریج رفع محدودیت می‌شوند. مصطفی رجبی مشهدی، اما زمان دقیقی برای پایان دوره قطع برق اعلام نکرد و گفت: دامنه طرح مرتبط با همه صنایع بزرگ و متوسط و کوچک فولاد و سیمان است و هر دو بخش دولتی و خصوصی با اجرای این طرح مصرف برق خود را کاهش می‌دهند. او با بیان اینکه از پیش از ورود به دوره اوج بار برنامه‌ریزی شده بود تا صنایع به‌صورت داوطلبانه مصرف خود در بازه زمانی اوج مصرف را کاهش دهند، اضافه کرد: با پایداری شرایط تامین برق به‌تدریج کارخانه‌های فولاد و سیمان رفع محدودیت می‌شوند. به‌گفته سخنگوی صنعت برق، صنایع فولاد و سیمان می‌توانند در بازه زمانی کنونی به‌مدت چندهفته تولید خود را متوقف کرده و به تعمیرات بپردازند، از سوی دیگر با گذر از زمان اوج بار از تسهیلات صنعت برق هم بهره‌مند شوند.