خطر توقیف پول ایرانیان در بایننس

اقتصاد ۲۴ - تصمیم اخیر باینس بزرگ‌ترین صرافی رمزارز جهان برای تطبیق فعالیت‌های خود با قواعد FATF ابهامات ونگرانی‌های زیادی را در میان شهروندان ایران وسایر کشور‌هایی که هنوز به این سازوکار نپیوسته‌اند ایجاد کرده است.

اف‌ای‌تی‌اف (FATF) یک سازمان فرادولتی است که راهبرد‌ها و استاندارد‌های مبارزه با جرائم مالی را طراحی و ترویج می‌کند. این استانداردها، پولشویی، تامین مالی تروریسم و سایر تهدید‌های مربوط به سیستم مالی بین‌المللی را هدف قرار داده است. کارگروه اقدام مالی FATF یا Financial Action Task Force، در سال ۱۹۸۹ و با نظر گروه هفت (G۷) تاسیس شد و مقر آن در پاریس است.

در ۲۱ ژوئن سال ۲۰۱۹ این نهاد توصیه ۱۶ خود را به روزرسانی کرد. توصیه ۱۶ FATF به نقل و انتقالات الکترونیکی مربوط می‌شود. FATF در این به‌روزرسانی، ارائه‌دهندگان خدمات مربوط به دارایی‌های مجازی را هدف قرار داده و آن‌ها را ملزم به جمع‌آوری اطلاعات توصیفی مربوط به فرستنده و گیرنده کرده است. اطلاعاتی که شرکت ارائه دهنده خدمات ملزم به جمع‌آوری آن‌هاست شامل نام، شماره کاربری، آدرس، شماره شناسایی ملی، شماره شناسایی مشتری، تاریخ و موقیعیت ایجاد کننده کاربری و مشخصات ذینفع‌ها است. هدف از ایجاد این الزام مبارزه با پولشویی و شناسایی موارد تامین مالی تروریسم بود.

صرافی‌های ارائه‌دهنده خدمات ارز‌های دیجیتال مانند بایننس نیز در زیر مجموعه ارائه‌دهندگان خدمات مربوط به دارایی‌های مجازی قرار می‌گیرند.

طبق اخبار رسیده در این مورد خاص، باننس اجرای اقدامات توصیه‌شده FATF را با امضای توافقنامه‌ای به یک شرکت مالی برون‌سپاری کرده و قرار است شرکت مزبور زمینه تطابق این اقدامات و معاملات شرکت بایننس با قواعد FATF را فراهم کند. این شرکت سایفرتریس (CIPHERTRACR) نام دارد که یکی از بازو‌های امنیت داخلی آمریکا به حساب می‌آید و عدم همکاری با آن به منزله تهدید امنیتی است.

شرکت CipherTrace که شریک دولت ایالات متحده آمریکا است مدتی پیش لیستی از آدرس‌های بیت‌کوین متعلق به ایرانی‌ها را منتشر کرده است.

بیشتر بخوانید: کاهش قیمت ارز‌های دیجیتالی

این یعنی این‌ها با تحلیل دیتا و هوش‌مصنوعی و راهکار‌های مبتنی بر پردازش داده موفق شده‌اند با احتمال بالایی موقعیت جغرافیایی آدرس‌های کیف‌پول‌ها را تشخیص دهند. در شرایطی که شرکت‌هایی مثل سایفرتریس یا گوگل و... تا رنگ جوراب کاربران را هم می‌توانند با تحلیل داده تشخیص دهند، هر لحظه ممکن است به دلیل تحریم‌ها، تتر موجود در لیستی از آدرس‌هایی که احتمال دارد ایرانی باشند، قفل شود.

این یک ریسک بسیار جدی است و در صورت وقوع، آسیب زیادی را برای فعالین رمزسفته در ایران به ارمغان خواهد آورد. به جز تتر، کلیه استیبل‌کوین‌های متمرکز دیگر هم این خطر را دارند. استیبل‌کوین‌های غیرمتمرکز هم پیچیدگی و ریسک‌های فنی خاص خود را دارند؛ بنابراین چندان قابل توصیه به صورت عموم نیستند ضمن اینکه حجم معاملات پایینی دارند و عرضه و تقاضایشان هم پایین است.

صرافی‌های بین‌المللی ملزم هستند به رعایت قوانین ضدپولشویی و در آینده نزدیک به شناسایی هویت و موقعیت جغرافیایی کاربران (با همکاری شرکت‌هایی مانند سایفرتریس) خواهند شد.

پیامد قرارداد بایننس برای معامله گران ایرانی ارز دیجیتال. این تصمیم نگرانی‌ها و پرسش‌هایی را برای کاربران کشور‌هایی که هنوز به سازوکار FATF نپیوسته‌اند، ایجاد کرده است. مهم‌ترین سئوال این است تکلیف کاربران ایرانی صرافی بایننس چیست؟ زیرا در صورت جدی بودن بایننس و شرکت پیمانکار در زمینه تطبیق همه قوانین FATF با روند معاملات این صرافی، وضعیت نقل و انتقالات مالی ایران که تحت تاثیر تحریم‌ها به نوعی تغییر کرده است، چگونه خواهد بود. با توجه به اینکه ارتباط با صرافی باینانس برای بسیاری از نقل و انتقالات مالی بین‌المللی ایران مهم تلقی می‌شود، این پرسش مطرح خواهد شد که در صورت شناسایی IP‌های کاربران از مبدا ایران هرچند که از VPN بهره می‌گیرند، آیا کیف پول‌های مجازی آن‌ها طبق قوانین تحریم FATF مسدود خواهد شد یانه؟

برخی اعتقاد دارند تصمیم باینس در خصوص استفاده از یک محصول شناسایی که نهایتا به کشف تراکنش‌های مشکوک و پولشویی منجر می‌شود اگر با هدف اطمینان بخشی به نهاد‌های نظارتی باشد تا بتواند فعالیت خود را گسترش دهد برای ایرانیان دردسر ساز نمی‌شود، زیرا حرکت به سوی این اقدامات جنبه ظاهری دارد.

اما اگر این حرکت آغاز پایه گذاری نظام شناسایی و پولشویی در حوزه نقل و انتقالات مجازی باشد چه خواهد شد؟ گروه دوم اعتقاد دارند آن وقت به دلیل قرار گرفتن نام ایران در فهرست سیاه (غیرهمکار و در معرض اقدام‌های تقابلی) FATF و تحریم‌های آمریکا شرایط برای کاربران ایرانی سخت می‌شود.

در این حالت اقداماتی از قبیل تغییر ساعت یا لوکیشن، وی پی ان و ... راه به جایی نخواهند برد چرا که اساسا تحریم، مسئولیت حقوقی را متوجه منشا اقدام غیرقانونی (از نظر اعمال کننده تحریم) می‌داند و سایر جزئیات از اهمیت جزئی برخوردار است.

نتیجه چیست؟ برخی کارشناسان اعتقاد دارند: بایننس دور مشتری ایرانی را خط می‌کشد تا بتواند به فعالیت بین‌المللی خود ادامه دهد. این گروه با اشاره به اتفاقات گذشته تاکید دارد: شرکت سایفرتریس که شریک دولت ایالات متحده آمریکا است مدتی پیش لیستی از آدرس‌های بیت‌کوین متعلق به ایرانی‌ها را منتشر کرده است. از نگاه برخی مفسران این اقدام نشان می‌دهد این شرکت موفق شده از طریق تحلیل دیتا و هوش‌مصنوعی و راهکار‌های مبتنی بر پردازش داده با احتمال بالایی موقعیت جغرافیایی آدرس‌های کیف‌پول‌ها را تشخیص دهد. از این جهت این یک ریسک بسیار جدی است و در صورت وقوع، آسیب زیادی را برای فعالین رمز ارز در ایران به دنبال دارد. به جز تتر، کلیه استیبل‌کوین‌های متمرکز دیگر هم این خطر را دارند.

منبع: اقتصادنیوز