مناطق آزاد هیچ نقشی در بی ثباتی بازار ارز ندارد

اقتصاد۲۴- رحمان سادات نجفی در خصوص برخی صحبت‌های مسئولین بانک مرکزی در رابطه با تاثیر عدم ثبت کالا در مناطق آزاد بر بازار ارز گفت: صحبت‌های رئیس کل بانک مرکزی در این خصوص که کل مشکلات بازار ارز را به مناطق آزاد منتسب می‌کند یک اتهام ناروا به مجموعه مناطق آزاد باید تلقی شود و ایشان عملا صورت مساله را پاک کرده است.

سادات نجفی، افزود: متاسفانه دیواری کوتاه‌تر از مناطق آزاد پیدا نکرده اند و در این راستا استناد به مصوبه هیات وزیران در تاریخ ۲۲ فروردین ۱۳۹۷ شده که در خصوص کنترل منابع ارزی در کشور بود. در بند یک این مصوبه اذعان شده که واردات کالا‌های تجاری به کشور اعم از طریق مناطق آزاد بدون ثبت سفارش ممنوع است. مناطق آزاد بالافاصله این دستورالعمل را اجرایی کرد و امروز نیز این اتفاق در مناطق آزاد رقم می‌خورد. اگر یک کالای تجاری نیز از مناطق آزاد وارد می‌شود، طبق ماده ۱۴ قانون مناطق آزاد ثبت سفارش می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: در قانون مدیریت مناطق آزاد آمده است که مبادلات مناطق آزاد با خارج از کشور، مستثنی از قوانین کشور است، اما ورود کالا از مناطق آزاد به داخل کشور اعم از مسافری و تجاری، تابع مقررات کشوری است و این امر در گذشته نیز وجود داشته است و عملا تغییری در این حوزه به استناد مصوبه هیات وزیران ایجاد نمی‌شود. واردات کالا پس از ثبت گمرک در مناطق آزاد به داخل کشور آزاد بوده و مصوبه هیات وزیران هم به این قانون اشاره داشته است.

بیشتر بخوانید: نقش پررنگ مناطق آزاد کشور در گسترش همکاری‌های چندجانبه با کشور‌های همسایه

مدیرعامل جامعه بازاریان کیش ادامه داد: این یک برداشت اشتباه و تفسیری بود که در سال ۹۷ بانک مرکزی و وزارت صمت داشتند و ورود کالا به مناطق آزاد را نیز مستلزم ثبت سفارش کردند. بیشترین آسیب از این برداشت اشتباه متوجه واحد‌های صنعتی و تولیدی شد به این علت که بسیاری از واحد‌های صنعتی کشور مواد اولیه خود را از اروپا و از طریق مرز بازرگان وارد می‌کنند و به علت تایید نشدن ثبت سفارش آنها، کالای خود را نمی‌توانستند وارد کشور کنند و در سال ۹۷ و ۹۸ بخش قابل توجهی از واحد‌های صنعتی و تولیدی تعطیل شدند و ضرر‌های جبران ناپذیری به این بخش وارد شد.

سادات نجفی تصریح کرد: مسئولین بانک مرکزی امروز باید طبق آمار اعلام نظر کنند. این دوستان زمانی که می‌خواهند آمار واردات به مناطق آزاد را اعلام کنند، آمار تجمیعی را مطرح می‌کنند که این اشتباه است، زیرا از طریق مناطق آزاد، مواد اولیه کارخانه ها، کالا‌های مصرفی و گروه چهار و واردات کالا‌های تبصره‌ای را نیز داریم که صرفا از مناطق آزاد عبور می‌کنند و نیاز داخل کشور هستند و ارتباطی به مناطق آزاد ندارند. این واردات نیز با ثبت سفارش است، زیرا گمرک ایران صرفا بواسطه ثبت سفارش کالا را ترخیص می‌کند.

وی افزود: ۳ میلیارد دلار حجم کالا‌های عبوری از مناطق آزاد است و گمرک این را ترخیص می‌کند و مدارک آن موجود است. سهمیه کالای مصرفی در مناطق آزاد طبق مصوبه وزارت صمت، بانک مرکزی و دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد، ۵۲۸ میلیون دلار در سال است که مناطق آزاد نه تنها این مقدار را جذب نکرده بلکه طبق آمار سال ۱۳۹۹، مناطق آزاد ۲۴۳ میلیون دلار کالای مسافرتی وارد کرده یعنی حدود ۵۰ درصد آن چیزی که مجوز داشته ایم، وارد کرده ایم. این آمار نشان می‌دهد که نمی‌توان مشکلات حوزه بازار ارز را به مناطق آزاد نسبت داد.

سادات نجفی با انتقاد از بی توجهی به واردات قاچاق به کشور گفت: بانک مرکزی نگران قاچاق به شکل‌های مختلف به داخل کشور نیست؟ باید توجه داشت که هیچ ارزی به مناطق آزاد اختصاص داده نشده و برای واردات کالای همراه مسافر، با ارز متقاضی واردات صورت می‌گیرد. مناطق آزاد در کمال شفافیت واردات را انجام می‌دهد و تمامی آمار‌ها نیز در اختیار گمرک کشور قرار دارد. گمرک‌های مناطق آزاد ملزم هستند که حجم واردات را به صورت ارزی و با جزئیات در اختیار گمرک مرکزی قرار دهند. ثبت سفارش در گذشته به صورت غیرقانونی تسری پیدا کرد و اگر اقدام قانونی بود که دیوان رای به ابطال آن نمی‌داد. به علت این که با ماده ۱۴ قانون مناطق آزاد مغایرت داشت، قوه قضائیه و دیوان این مصوبه را نقض کرده است.

وی ادامه داد: رئیس بانک مرکزی به اشتباه گفته است که ثبت سفارش و مصوبه آن در اختیار هیات وزیران است. باید توجه می‌کردند که جزئیات واردات را هیات وزیران می‌تواند آیین نامه کرده و ابلاغ کند، قانون را که نمی‌توانند تغییر دهند. ماده ۴ قانون مناطق آزاد قابل تغییر نیست و نمی‌توان از آن تفسیری دیگر داشت. ما امروز با مصوبه دولت در سال ۹۷ مشکلی نداریم و طبق آن نیز عمل کرده ایم و هر کالایی که از مناطق آزاد وارد کشور می‌کنیم، تابع مقررات صادرات و واردات کشور است.

رییس هیات مدیره شورای هماهنگی و همکاری فعالین اقتصادی مناطق آزاد در پایان خاطرنشان کرد: من توصیه می‌کنم رئیس بانک مرکزی در ابتدا با حقوق و قوانین مناطق آزاد آشنا شوند و پس از آن در این خصوص اظهارنظر کنند. من خواهش می‌کنم که مسئولین تصمیم ساز حتما نظر بخش خصوصی را مدنظر قرار دهند و طبق آمار، اطلاعات ارائه دهند. مشخصا مناطق آزاد با ۲۰۰ میلیون دلار واردات نمی‌تواند بازار ارز کشور را به هم بریزد و مشکل از جایی دیگر است. امروز مناطق آزاد ۵۰ هزار واحد تولیدی دارد و ۵۰۰ هزار شغل نیز ایجاد کرده است و اگر در این مسیر نیز بخواهند مانع ایجاد کنند، ۵۰۰ هزار شغل ایجاد شده در مناطق آزاد نیز از بین خواهد رفت.