کمیسیون مشترک طرح صیانت نگرانی کاربران را رفع می‌کند؟

اقتصاد ۲۴- آبان ماه سال ۹۷ هیات رییسه مجلس دهم طرحی را با عنوان ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی اعلام وصول کرد که حجت‌الاسلام نصرالله پژمانفر یکی از طراحان آن، هدف طرح مذکور را سامان‌دهی فضای مجازی عنوان کرده بود، به گفته پژمانفر این طرح ۲۸ ماده‌ای می‌توانست ضمن حمایت از پیام‌رسان‌های بومی به ایجاد اشتغال‌های اینترنتی نیز کمک کند و یک فضای امن برای کاربران این فضا ایجاد کند، اما این درحالی بود که در آن زمان هیات رییسه مجلس به دلیل نواقصی که متوجه این طرح می‌دانست با مطرح شدن آن مخالفت کرد.

پس از مدتی این طرح برای چکش‌کاری و بررسی‌های دقیق‌تر به مرکز پژوهش‌های مجلس ارسال شد و پس از یک‌سال بررسی و اصلاحات با عنوان جدید صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیام رسان‌های اجتماعی در قالب ۱۹ ماده از مرکز پژوهش‌های مجلس تقدیم مجلس شد، در کنار این موضوع کمیسیون فرهنگی مجلس یازدهم نیز پس از تشکیل اولین جلسات خود، دو موضوع جمعیت و سپس فضای مجازی را از جمله اولویت‌های اصلی خود عنوان کرد و پس از بسته شدن پرونده موضوع جمعیت با به سرانجام رساندن طرح جوانی جمعیت سریعا طرح صیانت از حقوق کاربران را روی میز کار خود گذاشت و پس از بررسی‌ها و چکش کاری‌ها پیشنویس اولیه آن را تحت عنوان حمایت از حقوق کاربران و خدمات پایه کاربردی فضای مجازی به ثمر رساند.

اما به تدریج با انتشار خبر برسی چنین طرحی در مجلس گمانه زنی‌ها درخصوص اینکه ممکن است طراحان‌طرح به دنبال محدودساختن دسترسی آزاد کاربران فضای مجازی به اطلاعات باشد در افکارعمومی شدت گرفت، حتی وزیر وقت ارتباطات جهرمی گفته بود که اجرای این طرح خود معضلی جدید در اعتمادسازی به نظام حکمرانی فضای مجازی کشور را به دنبال خواهد داشت؛ در این میان هر بار رسانه‌ها قصد کردند به بررسی طرح بپردازند طراحان این طرح و اعضای کمیسیون فرهنگی یکی پس از دیگری تاکید داشتند که این طرح با طرح اولیه تفاوت‌های بسیاری دارد و به هیچ عنوان به دنبال محدودساختن فضای مجازی نیست، حجت الاسلام مجید نصیرایی، حجت‌ااسلام مرتضی‌آقاتهرانی، حجت‌اسالام حسین میرزایی، سیدعلی یزدیخواه از جمله نمایندگانی بودند که دائما در مصاحبه‌های خود با خبرگزاری‌ها و رسانه‌های داخلی به دفاع از طرح صیانت پرداختند و احتمال هرگونه محدودسازی فضای مجازی توسط این طرح را رد کردند.

سید علی یزدی خواه عضو کمیسیون فرهنگی مجلس گفته بود که ۱۵۰۰ ساعت کار کارشناسی در کمیسیون بر روی این طرح صورت گرفت و بعد از آن حدود سه ماه نیز در مرکز پژوهش‌های مجلس مورد بررسی قرار گرفت.

حجت‌اسلام مجید نصیرایی سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس نیز عنوان کرده بود که طرح صیانت از فضای مجازی و ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی پس از بررسی‌های کارشناسی و اظهار نظر متخصصین، ۷۰ درصد با طرح اولیه تفاوت کرده و همین موضوع یکسری ابهامات و شبهاتی در اذهان برخی ایجاد کرده و این سوءتفاهم ایجاد شد که مجلس یا طرح کمیسیون فرهنگی مجلس بر موضوع فیلترینگ تاکید دارد؛ در حالی که «در واقعیت» اینگونه نیست و طرح نهایی ما هیچ اولویتی نسبت به موضوع فیلترینگ مطرح نمی‌کند، بر روی این طرح بیش از ۲۰۰۰ ساعت کار کارشناسی شده و نظرات دستگاه‌ها و مجموعه‌های مختلف کسب شده است.

اگرچه این دست از مباحث مطرح شده نتوانست آنطور که باید و شاید نگرانی مردم را بکاهد، اما در آخر نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی ۶ مردادماه درخواست عده‌ای از نمایندگان به منظور بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیام رسان‌های اجتماعی را بر اساس اصل ۸۵ قانون اساسی بررسی کرده و در نهایت با ۱۲۱ رای با این درخواست موافقت کردند، بر اساس این تصمیم مجلس قرار شد این طرح در یک کمیسیون مشترک با حضور اعضای مختلف کمیسیون‌های تخصصی مجلس برررسی و تصویب شود و دیگر در صحن علنی مجلس به بررسی گذاشته نشود.

این تصمیم مجلس در همان روز با انتقاد بسیاری از دیگر نمایندگان قرار گرفت، برای مثال معین الدین سعیدی پس از تصویب این درخواست در صحن مجلس با اشاره به اینکه امروز (چهارشنبه روز بررسی طرح) روز تلخی برای مجلس بود، از مردم عذرخواهی کرد و بیان کرد که از دشمنان برند شکایت به دوستان، چون دوست دشمن است شکایت کجا بریم، روح الله حضرت پور نیز در صفحه شخصی خود در توییتر به این مصوبه مجلس واکنش نشان داد و تاکید کرد: مجلس در وانفسای مشکلات بی‌شمار کشور طرحی مغایر با حقوق ملت را تایید کرد، در کنار انتقاد نمایندگان مخالف هشتاد و پنجی شدن این طرح مردم هم از این تصمیم مجلس به گرمی استقبال نکردند و در حساب‌های کاربری خود در پلتفرم‌های مختلف به شدت به مخالفت با آن برخاستند، این انتقادات موجب شد که مدافعین این طرح تاکید کنند که این طرح هنوز نهایی نشده و قرار است در کمیسیون مشترک مجلس اصلاح شود، حتی محمدباقرقالیباف رییس مجلس شورای اسلامی نیز این نوید را به مردم داد که مذاکرات کمیسیون مشترک طرح صیانت به صورت علنی پخش خواهد شد و تصمیم گیری‌ها در پشت درب‌های بسته انجام نمی‌شود.

ببینید: فیلم/ صیانت، اسم رمز فیلترینگ می‌شود؟

از نیمه دوم شهریور ماه، کمیسیون‌های تخصصی مجلس نیز یکی پس از دیگری برای عضویت در کمیسیون ویژه بررسی طرح صیانت گام اول را برداشتند و نمایندگان خود در این کمیسیون را انتخاب کردند، بر اساس انتخابات‌های برگزار شده در کمیسیون‌ها مقرر شد:

از کمیسیون فرهنگی مجلس غلامرضا منتظری نماینده مردم گیلان و آق قلا، بیژن نوباوه‌وطن نماینده مردم تهران، حجت‌اسلام مجید نصیرایی نماینده مردم فردوس و سیدعلی یزدی‌خواه نماینده مردم تهران.

از کمیسیون صنایع و معادن مجلس نیز رضا تقی پور انوری نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس، لطف اله سیاهکلی نماینده مردم قزوین، آبیک و البرز، علی جدی ماینده مردم شیروان، مصطفی طاهری نماینده زنجان و طارم.

از کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس نیز احمد حسین فلاحی نماینده مردم همدان و مهرداد ویس کرمی نماینده مردم خرم آباد.

از کمیسیون اقتصادی مجلس احمد امیرآبادی فراهانی نماینده مردم قم و رضا باقری بناب نماینده مردم بناب؛ و در آخر از کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز الیاس نادران نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر و پردیس و مهرداد گودرزوند چگینی نماینده مردم رودبار به عنوان نمایندگان کمیسیون‌های متبوع خود در تصمیم گیری‌های کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت ایفای نقش کنند.

اما این روز‌ها پس از گذشت یک‌ماه درحالی که نگرانی‌های مردم برای به ثمر رسیدن چنین طرحی به تدریج به دست فراموشی سپرده می‌شد، حجت الاسلام مرتضی آقا تهرانی به ایسنا خبر داد که کمیسیون مشترک بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و پیام‌رسان‌ها اولین جلسه خود را یکشنبه هفته آینده (۱۹ مهرماه) برگزار می‌کند و در این جلسه اعضای هیأت رئیسه این کمیسیون انتخاب خواهند شد، وی همچنین تاکید کرد: یکی از نکاتی که مطرح شد و اینجانب هم موافق آن هستم این بود که مذاکرات جلسات کمیسیون مشترک و مباحثی که مشمول اصل ۸۵ می‌شوند، همچون کمیسیون تلفیق بودجه و صحن علنی مجلس به صورت مستقیم از رادیو پخش شود.

حال باید منتظر اولین قدم کمیسیون مشترک یعنی چینش اعضای هیات رییسه کمیسیون باشیم، آیا این کمیسیون می‌تواند همزمان با حفظ امنیت در فضای مجازی، نگرانی کاربران فضای مجازی را رفع کند؟