مطالبات متفاوت و بدبینی روی میز مذاکرات برجام

اقتصاد ۲۴-مذاکرات بین قدرت‌های جهانی و ایران برای نجات توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ پس از پنج ماه وقفه، روز دوشنبه در وین از سر گرفته می‌شود، اما انتظارات برای دستیابی به موفقیت کم است. به گزارش «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: این گفتگو‌ها می‌تواند ایران را از صد‌ها تحریم اقتصادی غرب رهایی بخشد یا به تشدید فشار‌های اقتصادی منجر شود.
میزان مطالبات مذاکره‌ای ایران، دیدگاه دولت جدید در تهران و ترس غرب از این که ایران مخفیانه برنامه هسته‌ای خود را توسعه می‌دهد، حس بدبینی را ایجاد کرده است.
جو بایدن پیشنهاد داده است که ایالات متحده را به توافق هسته‌ای بازگرداند، اما ایران و امریکا بر سر تحریم‌هایی که باید برداشته شوند و اینکه چگونه ایران گام‌های بازگشت هسته‌ای را برمی دارد، اختلاف دارند.

بیشتر بخوانید: گفت‌وگو‌های «احیای برجام» یا مذاکرات «رفع تحریم‌ها»

دولت جدید ایران می‌گوید به مذاکرات می‌آید، اما نه صرفاً برای اینکه مذاکرات را از آنجاکه شش دور قبلی به پایان رسیده شروع کند، بلکه برای استفاده از کارت‌های جدید: درخواست غرامت مالی از آمریکا برای تحریم‌های قبلی و تضمین عدم خروج آمریکا از توافق. غرب هر دو خواسته را غیرواقعی می‌داند و در صورت پیگیری جدی در وین، مذاکرات محکوم به شکست است. بایدن گفته است که اگر دوباره به توافق بپیوندد، دولتش دیگر آن را ترک نخواهد کرد و این تنها تضمینی است که طبق قانون اساسی می‌تواند بدهد.

دیپلمات‌های غربی اذعان می‌کنند که مشخص نیست دولت جدید خواهان توافق است یا دارد زمان می‌خرد تا به طور پنهانی برنامه هسته‌ای را تقویت کند. رابرت مالی، رئیس تیم مذاکره‌کننده آمریکا، گفت: «اگر رویکرد ایران این باشد که سعی کند از مذاکرات به عنوان پوششی برای برنامه هسته‌ای تسریع شده استفاده کند و همانطور که می‌گویم مذاکرات را طول بدهد، ما طوری پاسخ می‌دهیم که ترجیح ما نیست. هیچ کس نباید تعجب کند که در آن مقطع فشار‌ها بر ایران افزایش یابد.»

دیپلمات‌های بریتانیا تمایلی ندارند بگویند که ایران اکنون تنها چهار تا شش هفته تا «زمان گریز» برای جمع‌آوری مواد شکافت‌پذیر کافی برای یک سلاح هسته‌ای فاصله دارد. غرب تا حدودی تصویر نامشخصی از ایران دارد، زیرا بازرسان هسته‌ای سازمان ملل از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از دسترسی کامل به سایت‌های هسته‌ای مورد مناقشه محروم شده‌اند و مذاکرات هفته گذشته برای بازگرداندن دسترسی به شکست انجامید. رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز جمعه بار دیگر پیشنهاد بازگشت به تهران را داد، اما پاسخی دریافت نکرد.

بیشتر بخوانید: هزینه مذاکرات هسته‌ای جدید برای کشور چقدر است؟

در صورت شکست مذاکرات وین، این احتمال وجود دارد که ایالات متحده و متحدانش ماه آینده در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، با درخواست برای یک نشست اضطراری، با ایران مقابله کنند. نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل، در حال ایجاد ائتلافی برای اتخاذ تدابیر سخت علیه ایران در صورت شکست مذاکرات است.

دیپلمات‌ها تردید دارند که ایران تحت فشار اقتصادی یا سیاسی کافی برای پیوستن به این توافق باشد.
لغو تحریم‌های اقتصادی همچنان یک هدف محبوب در داخل ایران است. عمر کرمی، عضو سابق انستیتوی واشنگتن، هشدار می‌دهد که سیاستمداران ایرانی «به مخاطبان داخلی خود می‌گویند که ایران برای تضمین رفع تحریم‌ها، حتی نیازی به بلند کردن انگشت روی میز مذاکره هم ندارد».